Doğum kontrol hapları;
• Beyinde yumurtalıkları uyaran hormonları baskılayarak
rahim ağzındaki salgının yapısını değiştirir.
• Rahim içerisinde bebeğin yerleşebileceği tabakayı inceltir ve tüplerdeki hareketleri değiştirerek etki gösterir.
Genel olarak etkisi
%94 ile %97 arasındadır
ancak oluşan gebeliklerin büyük bir bölümü yanlış kullanıma
yani hap alımının unutulmasına bağlıdır. Kurallara uygun olarak kullanıldığında etkisi %99’ un üzerindedir.
Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları ilk kullanıldığında
görülen baş ağrısı
bulantı
kusma gibi yan etkilerinin dışında
bu hapların en önemli yan etkisi
kanda pıhtılaşma riskini artırmasıdır. Yapılan çalışmalarda toplardamarlarda pıhtılaşma riskinin 3- 7 kat arttığı görülmüştür. Ancak 7 kat arttığı düşünüldüğünde bile bu 100.000 doğum kontrol hapı kullanıcısının 18’ inde toplardamarlarda pıhtılaşma görülmesi anl..... gelmektedir ki bu da ihmal edilebilecek bir oran olarak kabul edilmektedir. Ayrıca pıhtılaşma
daha çok buna ailevi bir eğilimi olan hastalarda olmaktadır. Bu nedenle kişinin böyle bir aile öyküsü yok ise rahatlıkla kullanılabilir.
Doğum kontrol hapları için öne sürülen bir diğer yan etki de kalp krizi ve inme sonucu oluşan felçlerdir. Ancak yapılan çalışmalarda sigara içmeyen ve tansiyonu normal olan kadınlarda böyle bir risk artışına rastlanmamıştır.Araştırmalar ve yapılan çalışmalar sonucunda doğum kontrol hapı kullananlarda meme kanseri riskinin % 20- 30 oranında arttığı ve bu artışın ilaç bırakıldıktan 10 yıl sonra kaybolduğu görülmüştür. Ancak bu kanserler genellikle daha iyi seyretmekte ve memenin sadece bir bölgesinde lokalize kalmaktadır. Bu nedenle hapların meme kanserine neden olmadığı
ancak zaten başlamış olan kanser gelişiminin ortaya çıkışını hızlandırdığı düşünülmektedir. Özellikle düşük doz östrojen içeren haplarda bu yan etki minimal olup
ihmal edilebilecek düzeydedir.
Doğum Kontrol Haplarının Yararları
• Doğum kontrol hapları yumurtalık kanserlerini % 40- 80 (ort. % 50) oranında azaltır. Genel olarak her 1 yıllık kullanım için % 10- 12 oranında azalma olur ve bu koruyucu etki ilaç bırakıldıktan 15- 20 yıl sonrasına kadar devam edebilir.
• Rahim kanseri riski % 50 oranında azalır.
• Rahim ve yumurtalık enfeksiyonları azalır.
• Memede iyi huylu hastalıkların(fibrokist) sıklığı %30- 50 oranında azalır.
• Adet ağrıları
adet kanamasının miktarı düşüşe geçer
dolayısıyla kansızlık görülme sıklığı azalır.
• Yumurtalıkta kist oluşumu
vücutta sivilce görülmesi azalır.
• Vücut kemik kitlesinde artış ve kırıklarda azalma olur.
• Rahimde miyom oluşma sıklığı azalır.
• Barsak kanseri riskini azalttığına dair veriler bulunmaktadır.
• Romatoid artrit adı verilen romatizmal hastalıkların görülme sıklığında azalmaya yol açtığına dair yine veriler bulunmaktadır.
Hangi Durumlarda Doğum Kontrol Hapları kullanılmamalıdır?
• Tromboflebit ve tromboembolik hastalığı olanlar
• Serebral damar hastalıkları olanlar
• Koroner arter hastalıkları olanlar
• Karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk görülenler
• Meme kanseri olanlar
• Vücutta
östrojene bağlı olduğu düşünülen tümörlerin varlığı
• Teşhis konulamayan anormal vajinal kanama yaşayanlar
• Gebelikte tıkanma sarılığı geçirenler
• Doğumsal hiperlipidemi yaşayanlar
• Şişmanlık sorunu olanlar
• Sigara içen 35 yaş üzerindeki bayanlar
doğum kontrol haplarını kesinlikle kullanmamalıdırlar.
Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Gebelik Oluşursa...
Doğum kontrol hapı kullanırken istenmeyen bir gebelik oluşursa ve fark edilmeden ilaç kullanımına devam edilirse bebekte bir sakatlık görülme şansı % 2- 3 arasındadır. Bu oran da aslında normal bir gebeliğin riskinden çok yüksek sayılmaz.
Doğum Kontrol Hapı Kullananlar Hangi Testleri Yaptırmalıdırlar?
Doğum kontrol hapı kullananlar;
• Tansiyon takibi
• Tam idrar testi
• Meme muayenesi
• Karaciğer muayenesi
• Jinekolojik muayene
• Vajinal smear testi (Rahim ağzı kanser tarama testi)
• Karaciğer fonksiyon testleri
• Açlık kan şekeri ve gerekirse glukoz tolerans testi
gibi sağlık kontrollerinden mutlaka geçmelidirler.
• Beyinde yumurtalıkları uyaran hormonları baskılayarak
• Rahim içerisinde bebeğin yerleşebileceği tabakayı inceltir ve tüplerdeki hareketleri değiştirerek etki gösterir.
Genel olarak etkisi
Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları ilk kullanıldığında
Doğum kontrol hapları için öne sürülen bir diğer yan etki de kalp krizi ve inme sonucu oluşan felçlerdir. Ancak yapılan çalışmalarda sigara içmeyen ve tansiyonu normal olan kadınlarda böyle bir risk artışına rastlanmamıştır.Araştırmalar ve yapılan çalışmalar sonucunda doğum kontrol hapı kullananlarda meme kanseri riskinin % 20- 30 oranında arttığı ve bu artışın ilaç bırakıldıktan 10 yıl sonra kaybolduğu görülmüştür. Ancak bu kanserler genellikle daha iyi seyretmekte ve memenin sadece bir bölgesinde lokalize kalmaktadır. Bu nedenle hapların meme kanserine neden olmadığı
Doğum Kontrol Haplarının Yararları
• Doğum kontrol hapları yumurtalık kanserlerini % 40- 80 (ort. % 50) oranında azaltır. Genel olarak her 1 yıllık kullanım için % 10- 12 oranında azalma olur ve bu koruyucu etki ilaç bırakıldıktan 15- 20 yıl sonrasına kadar devam edebilir.
• Rahim kanseri riski % 50 oranında azalır.
• Rahim ve yumurtalık enfeksiyonları azalır.
• Memede iyi huylu hastalıkların(fibrokist) sıklığı %30- 50 oranında azalır.
• Adet ağrıları
• Yumurtalıkta kist oluşumu
• Vücut kemik kitlesinde artış ve kırıklarda azalma olur.
• Rahimde miyom oluşma sıklığı azalır.
• Barsak kanseri riskini azalttığına dair veriler bulunmaktadır.
• Romatoid artrit adı verilen romatizmal hastalıkların görülme sıklığında azalmaya yol açtığına dair yine veriler bulunmaktadır.
Hangi Durumlarda Doğum Kontrol Hapları kullanılmamalıdır?
• Tromboflebit ve tromboembolik hastalığı olanlar
• Serebral damar hastalıkları olanlar
• Koroner arter hastalıkları olanlar
• Karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk görülenler
• Meme kanseri olanlar
• Vücutta
• Teşhis konulamayan anormal vajinal kanama yaşayanlar
• Gebelikte tıkanma sarılığı geçirenler
• Doğumsal hiperlipidemi yaşayanlar
• Şişmanlık sorunu olanlar
• Sigara içen 35 yaş üzerindeki bayanlar
doğum kontrol haplarını kesinlikle kullanmamalıdırlar.
Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Gebelik Oluşursa...
Doğum kontrol hapı kullanırken istenmeyen bir gebelik oluşursa ve fark edilmeden ilaç kullanımına devam edilirse bebekte bir sakatlık görülme şansı % 2- 3 arasındadır. Bu oran da aslında normal bir gebeliğin riskinden çok yüksek sayılmaz.
Doğum Kontrol Hapı Kullananlar Hangi Testleri Yaptırmalıdırlar?
Doğum kontrol hapı kullananlar;
• Tansiyon takibi
• Tam idrar testi
• Meme muayenesi
• Karaciğer muayenesi
• Jinekolojik muayene
• Vajinal smear testi (Rahim ağzı kanser tarama testi)
• Karaciğer fonksiyon testleri
• Açlık kan şekeri ve gerekirse glukoz tolerans testi
gibi sağlık kontrollerinden mutlaka geçmelidirler.
