' Kontes..
Bayan Üye
Doğru ile Yanlışın Kökenleri
İnsanların birlikte olmak istemelerinde sevgi göstermelerinde, beynin ilgi bağlamındaki düzenlemeleri yatıyor.
İnsanların bir arada olmak istemeleri, birbirlerine ilgi ve sevgi göstermeleri, aileye, dostlarına ve içinde yaşadıkları topluluğa değer vermelerinin ardında, beynin ilgi ve bağlanma bağlamındaki düzenlemeleri yatıyor.
Sinirsel düzeneğimiz ile kültürel kurumlar arasındaki karşılıklı etkileşim de, törel tarihçemizi oluşturuyor.
Törel (ahlaki, geleneksel) değerler nereden geliyor? Eflatun'un cennetinden ya da başka herhangi bir yerden değil. Aristo, Konfüçyüs ve Darwin, değerlendirme edimini genelde biyolojik yaratıkların temel işlevlerinden biri olarak, törel değerleri de insan gibi yüksek düzeyde toplumsal ve akıllı canlılara özgü temel bir işlev olarak ele aldılar.
Ne var ki, kısa süre önceye dek, çevre ile etkileşim içinde olan gen ağlarından oluşan beynin, nasıl olup da törelliği sağladığı konusuna bilimsel bir açıklama getirilemiyordu.
Doğal seçilimin ne olduğu bilindiğine göre, başkalarını önemsemek ve onlara ilgi göstermek de, doğal seçilim kapsamına giren canlıların sağlıklı yaşamalarına katkıda bulunuyor olmalı.
Evrimsel biyolojik (dirimbilim) uzmanları bunun nasıl işlediğini göstermek amacıyla çeşitli örnekler geliştiriyor. Gelgelelim, sinirbilim uzmanları özgecil davranışın beyinde nasıl oluştuğu konusundaki ilk ipuçlarına yeni yeni ulaşıyor.
Törellik, görünüşe bakılırsa, beynin iç içe kenetlenmiş dört süreciyle biçimleniyor:
a) yavruların yetiştirilmesi ve onlara duyulan bağlılıktan kaynaklanan ilgi;
b) başkalarının içinde bulundukları ruhsal durumun tanınması sonucunda onların davranışlarını kestirebilmekten sağlanan yarar;
c) kıt kaynakların dağıtılması ya da kitlelerin savunulması türündeki toplumsal bağlamda sorunlara çözüm getirme;
d) bir de, olumlu ya da olumsuz destek, öykünme, koşullandırma ve örnekseme gibi yollarla toplumsal öğrenme.
Tüm bu unsurların sonucunda belirlenen örnek durumlar karşısında toplumsal düzeyde kabul gören bir dizi tepki ortaya çıkar ki, buna da vicdan, ya da törel bilinç adı verilir.
İnsanların birlikte olmak istemelerinde sevgi göstermelerinde, beynin ilgi bağlamındaki düzenlemeleri yatıyor.
İnsanların bir arada olmak istemeleri, birbirlerine ilgi ve sevgi göstermeleri, aileye, dostlarına ve içinde yaşadıkları topluluğa değer vermelerinin ardında, beynin ilgi ve bağlanma bağlamındaki düzenlemeleri yatıyor.
Sinirsel düzeneğimiz ile kültürel kurumlar arasındaki karşılıklı etkileşim de, törel tarihçemizi oluşturuyor.
Törel (ahlaki, geleneksel) değerler nereden geliyor? Eflatun'un cennetinden ya da başka herhangi bir yerden değil. Aristo, Konfüçyüs ve Darwin, değerlendirme edimini genelde biyolojik yaratıkların temel işlevlerinden biri olarak, törel değerleri de insan gibi yüksek düzeyde toplumsal ve akıllı canlılara özgü temel bir işlev olarak ele aldılar.
Ne var ki, kısa süre önceye dek, çevre ile etkileşim içinde olan gen ağlarından oluşan beynin, nasıl olup da törelliği sağladığı konusuna bilimsel bir açıklama getirilemiyordu.
Doğal seçilimin ne olduğu bilindiğine göre, başkalarını önemsemek ve onlara ilgi göstermek de, doğal seçilim kapsamına giren canlıların sağlıklı yaşamalarına katkıda bulunuyor olmalı.
Evrimsel biyolojik (dirimbilim) uzmanları bunun nasıl işlediğini göstermek amacıyla çeşitli örnekler geliştiriyor. Gelgelelim, sinirbilim uzmanları özgecil davranışın beyinde nasıl oluştuğu konusundaki ilk ipuçlarına yeni yeni ulaşıyor.
Törellik, görünüşe bakılırsa, beynin iç içe kenetlenmiş dört süreciyle biçimleniyor:
a) yavruların yetiştirilmesi ve onlara duyulan bağlılıktan kaynaklanan ilgi;
b) başkalarının içinde bulundukları ruhsal durumun tanınması sonucunda onların davranışlarını kestirebilmekten sağlanan yarar;
c) kıt kaynakların dağıtılması ya da kitlelerin savunulması türündeki toplumsal bağlamda sorunlara çözüm getirme;
d) bir de, olumlu ya da olumsuz destek, öykünme, koşullandırma ve örnekseme gibi yollarla toplumsal öğrenme.
Tüm bu unsurların sonucunda belirlenen örnek durumlar karşısında toplumsal düzeyde kabul gören bir dizi tepki ortaya çıkar ki, buna da vicdan, ya da törel bilinç adı verilir.
