Dinamik – Newton’un Hareket Kanunları (Fizik YGS – LYS Hazırlık)

Dinamik – Newton’un Hareket Kanunları


1
Dinamik

• Dinamik, bir cisme uygulanan kuvvet ve bu kuvvetin etkisi ile cismin yaptığı hareketi birlikte inceleyen mekaniğin bir bölümüdür.
• Kuvvetle hareket arasındaki bağıntıları inceleyen bu fizik dalını Newton’un hareket kanunları dediğimiz üç kanun ile inceleyeceğiz.

Newton’un Hareket Kanunları

1. Newton’un I. Kanunu (Eylemsizlik Prensibi)

• Bir cismin durumunu koruma isteğine eylemsizlik denir.
• Bir cismin üzerine etki eden net kuvvet sıfır ise cisim duruyorsa durmaya, hareket ediyor ise sabit hızla yoluna devam eder.
• Kaza yapan yolcuların araçlarda yolcuların araçtan fırlamalarının sebebi durumlarını koruma istekleridir.
• Duran bir cisme, kuvvet etki etmedikçe yani cisim üzerine uygulanan net kuvvet sıfır olduğu sürece cisim durmaya devam eder.
• Hareket etmekte olan bir cismin üzerine uygulanan net kuvvet sıfır ise bu cisim sabit hızla hareketini sürdürür

• Kaza testlerinde araç içindeki mankenin öne doğru gitmeisteği eylemsizlik prensibinin bir sonucudur

• Buzda sürtünme çok küçük olduğunda harekete geçen sporcu harekete geçtiği hızla uzun süre yoluna devam eder.

2. Newton’un II Kanunu (Dinamiğin Temel Kanunu)

• Bir cisme uygulanan net kuvvetin, cisimde birim zamanda meydana getirdiği hız değişimine (ivme) oranı her zaman bir sabiti verir. Bu sabit, cismin kütlesine eşittir.

• Araçların motoru araca kuvvet uygulayarak aracın hızlanmasını sağlar. Motoru güçlü araçlar daha kısa sürede daha fazla kuvvet uygulayarak aracın daha çabuk hızlanmasını sağlarlar.

Hareketli bir sistemde, birden fazla kuvvet ve kütle oldu-
ğunda uygulanan kuvvetlerin bileşkesi ve kütlelerin toplamı
kullanılır.

Yukarıdaki şekilde, sürtünmesiz yatay zeminde bulunan
kütlelerin hareket ivmesi:

3. Newton’un III. Kanunu (Etki – Tepki Prensibi)

• Boğalar birbirlerine şekildeki gibi vurduklarında etki tepki prensibine göre birbirlerine eşit şiddette zıt yönde kuvvet uygularlar.

• İki cisim net bir kuvvetin etkisi altında hareket ediyorsa birinci cisim ikinci cisme bir kuvvet uygularsa ikinci cisimde birinci cisme onun uyguladığı kuvvete aynı büyüklükte zıt yönde bir tepki kuvveti uygular. Buna etki–tepki prensibi denir.

F1 = –F2 dir.
NOT: Etki – tepki kuvvetleri farklı kütlelere etki ettiğinden birbirlerinin etkilerini yok etmezler.

Yatay düzlemde tepki kuvveti cismin ağırlığına eşittir.