Cinsel ilişki yoluyla bulaşan nastalıklar (CİYBH) 
-)ually Transmitted Diseases (STD)) cinsel ilişki esnasında vücut teması yoluyla bulaşabilen hastalıklardır. Bu hastalıklar virüs bakteri veya parazitler nedeniyle oluşurlar. Bu hastalıklar aynı zamanda eski isimleri olan Cinsel İlişki Yoluyla Bulaşan Enfeksyonlar (CİYBE) -)ually Tranmitted Infections (STI) olarak da bilinirler. En az 25 tane cinsel yolla bulaşan hastalık vardır. Hepsinin ortak yanı vajinal anal ve oral ilişkiyi de içeren cinsel münasebetlerle bulaşmalarıdır. Bu sayfada bahsedilen hastalıklar bütün CİYBH’ın bir listesi değil sadece en yaygın olanlarıdır.
CİYBH’a yakalandığınızı nasıl anlarsınız?
Cinsel olarak aktif olan herkesin CİYBH’a yakalanma ihtimali vardır. Bazı CİYBH’ın cinsel organlardan gelen akıntı idrara çıkarken ağrı ve cinsel organların şişmesi ve iltahaplanması gibi belirtileri olabilir. Chlamydia gibi bazı CİYBH’ın belirtisi olmayabilir. Bu yüzden eğer bu tip hastalıklara yakalanma tehlikeniz varsa CİYBH’ı belirlemek üzere bir kontrolden geçmenizi tavsiye ederiz. Bazan CİYBH’ın belirti göstermeleri uzun zaman alabilir ve siz de bu arada başkalarına bu hastalıkları bulaştırabilirsiniz bu da kontrole gitmenizi daha da önemli kılar. Eğer düzenli bir ilişkiniz varsa ve CİYBH’a yakalandı iseniz bu eşinizin sizi aldattığı anlamına gelmez. CİYBH belirtileri bazan enfeksyon kapıldıktan aylar sonra ortaya çıkabilir.
Kendinizi CİYBH’dan nasıl koruyabilirsiniz?
Eşiniz (eşleriniz) ve kendiniz düzenli kontrollere giderek ve cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanarak CİYBH’a yakalanma tehlikenizi azaltabilirsiniz. Ne kadar çok eşli olursanız CİYBH’a yakalanma olasılığınız da o kadar artar. Hastalaıklara yakalanma tehlikesini azaltmanın başka yolları oral ilişki sırasında diş lastiği veya prezervatif kullanmak sırasında kullandığınız aletleri temizlemek cinsel ilişkiden sonra elleri yıkamak ve düzenli cinsel organ temizliğine özen göstermektir.
CİYBH’a yakalanıp yakalanmadığınızı bilmek neden önemlidir?
Birçok CİYBH çok bulaşıcıdır ve tedavi edilmezse kısırlık gibi kalıcı hasarlar bırakırlar. Birçok CİYBH eşten eşe bazıları da anneden doğmamış çocuğa bulaşabilirler. CİYBH aynı zamanda HIV’nin kapılmasını kolaylaştırabilir.
CİYBH kılavuzu
Bacterialvajinosis (BV)(bakteriyel dölyolu iltahabı) bu cinsel ilişki yoluyla bulaşmadığı için kesin olarak bir CİYBH kategorisine girmez. Ancak cinsel ilişkiyle daha da şiddetlenir ve cinsel ilişki yaşamamış kadınlardan ziyade cinsel olarak aktif olan kadınlarda görülür. Vajinada bulunan sağlıklı normal bakterilerdeki bir dengesizlikten kaynaklanır ve genelde zararsız olup fark edilmeden geçmesine rağmen bazan balık kokulu koyu bir akıntıya sebep olur. BV’a neyin sebep olduğuna dair bir açıklama olmamasına rağmen vajinanın asidik yaradılışını etkilediği düşünülerek spermlerin alkali yaradılışlarının buna sebep olabileceği konusunda tahminler yapılmıştır. Başka bir sebebi de rahim içi hamileliği önleyici aletler (spiral) olarak tahmin edilmiştir. BV kadından erkeğe geçemez ancak tedavi olunması BV’ın zamanla yürüyüp idrar yollarına veya yumurtalık kanallarına gidip enfeksyonlara sebep olma ihtimali olduğu için önemlidir. BV tedavisi vajina için kullanılan bir krem veya antibiyotik almak şeklinde olur.
Balanitis (balanit) genelde kendi çapında bir enfeksyon olarak değil bir enfeksyon belirtisi olarak tanımlanır. Kesin anlamda bir CİYBH değil cinsel olarak aktif olmanın bir sonucudur. Sadece erkeklerde görülür ve kendini penis başında bir enfeksyon şeklinde belli eder sünnet olmamış erkeklerde daha sık görülür. Temizliğin ihmal edilmesi sonucunda spermiside ve prezervatif kullanmasından dolayı tahriş sonucunda mantar oluşması ve parfümlü sabun kullanımı sonucunda oluşabilir. Belli bazı sabunların kullanılmaması ve penis derisinin altının yıkanması youluyla önlenebilir. Tedavisi iltihabı geçirici kremler ve gerekirse antibiyotik kullanılmasıdır.
Chlamydia (chlamydia enfeksyonu) tedavi edilebilir bakteri yoluyla geçen en yaygın CİYBH’dır. Eğer tedavi edilmezse ilerde çok ciddi sorunlara sebep olabilir. Kadınlarda rahimin enfekte olmasıdır. İdrar yolları makat ve gözler her iki cinste de enfekte olabilir. Enfeksyonun belirtileri herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Bu genelde bulaştıktan sonraki 1-3 hafta arasındadır. Ancak belirtiler uzun bir süre ortaya çıkmayabilir.
Kasık biti küçük yengece benzer saç veya kılda yaşayan ve kan emen parazitlerdir. Genelde mahrem yerlerdeki kıllarda yaşarlar ancak kol altı kıllarında vücutta ve kaş gibi yüzdeki kıllarda kasık bitine rastlamak mümkündür. Kasık biti vücuttan uzak yerlerde de yaşayabilir bu yüzden de kıyafet havlu ve çarşaflarda da bulunabilirler. Sizde farkına varmadan kasık biti olmuş olabilir 2-3 hafta sonra kaşınmaya başlarsınız. Bitler genelde cinsel ilişki sırasında vücut temasıyla bulaşırlar ancak başkalarıyla aynı kıyafetleri havluyu veya nevresimi kullanmayla da bulaşabilirler. Buna yakalanmamanın etkili bir yolu yoktur ancak başkalarına geçmesini engellemek için kıyafetlerinizi ve yatak takımlarınızı sıcak suda yıkayın. Parazitleri öldürmek için eczanalerden losyon alıp vücudunuza sürebilirsiniz. Mahrem kıllarınızı traş etmek bitlerden kurtulmayı garantilemez.
Epididymitis (epididimit) epiditimisin spermlerin biriktiği testislerin üstündeki bir tüp sisteminin iltahaplanmasıdır. Her zaman bir CİYBH sonucu oluşmaz ancak böyle bir hastalık sonucunda olduğu zaman genelde Chlamydia veya Belsoğukluğunun bulunmasından dolayı olur. Belirtileri şişmiş ağrıyan testisler ve erbeziler torbasıdır. Bu hastalığı önlemenin en etkili yolu chlamydia ve belsoğukluğunu önlemenin en etkili yolu olduğu için cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmaktır. Epididimit bulaşıcı değildir ancak epididimite sebep olan enfeksyonlar (bakınız Chlamydia ve belsoğukluğu) bulaşıcıdır. Tedavi genelde esas enfeksyonu antibiyotik yoluyla tedavi etmektir.
Genital herpes (Üreme yollarında zona)ya basit zona virüsü sebep olur. Bu virüs ağızı üreme bölgelerini anüsün etrafındaki deriyi ve parmakları etkileyebilir. İlk zona ortaya çıktıktan sonra virüs sinir ipliklerinde saklanır burada hiç belirti göstermeden farkedilmeyebilir. İlk enfeksyonun belirtileri genelde bulaştıktan 1-26 gün arasında ortaya çıkar ve iki üç hafta kadar sürer. Kadın ve erkeklerde bir veya daha fazla belirti görülebilir. Bunlar üreme bölgelerinde veya makatta kaşıntı veya hafif bir gıdıklanma patlayıp acılı yaralar bırakan acılı içi su dolu kabarcıklar açık yaralara değerse sancılı idrara çıkma grip gibi sırt bel baş ağrısı şişkin bezler veya ateş şeklinde olabilir. Üreme yollarında zona Genital Herpes ile ilgili daha fazla bilgi edinin.
Üreme bölgelerinde siğiller kadın veya erkeğin üreme bilgelerinde ortaya çıkan küçük et çıkıntıları şeklindedir. Bunlar Human Papilloma virüsü (HPV) sonucunda oluşurlar. Siğiller üreme bölgelerinde veya eller gibi vücudun farklı bölgelerinde oluşabililer. Üreme bölgelerinde siğil oluşturan virüsü kaptıktan sonraki 1 ila 3 ay içinde üreme bölgelerinizde siğiller çıkar. Siz veya eşiniz üreme bölgelerinizde küçük pembe/beyaz kabartılar veya daha büyük karnı bahar şeklinde kabarcıklar farkedebilirsiniz. Siğiller vulvanın penisin erbeziler torbasının veya anüsün çevresinde oluşabilirler. Tek başına veya toplu şekilde oluşabilirler. Kaşıntıya sebep olabilirler ancak genelde acısızdırlar. Genelde daha başka belirti göstermezler ve siğilleri görmek kolay olmayabilir. Eğer bir kadının rahminin içinde siğil oluşursa bu hafif bir kanamaya veya nadiren değişik renkli vajinal bir akıntıya sebep olabilir. Üreme bölgelerinde siğiller genital warts ile ilgili daha fazla bilgi edinin.
Belsoğukluğu bakterilerin sebep olduğu bir enfeksyondur. Cinsel ilişki yoluyla bulaşır ve rahimi idrar yollarını makatı anüsü ve boğazı enfekte eder. Enfeksyonun belirtileri enfeksyon kapıldıktan sonraki 1 ile 14 gün içerisinde ortaya çıkar. Belsoğukluğuna yakalanmış olup belirtilerin görülmeyebilir. Belirtiler kadınlardan ziyade erkeklerde görülür. Belsoğukluğu gonorrhoea ile ilgili daha fazla bilgi edinin.
Bağırsak enfeksyonları da cinsel ilişki yolu ile bulaşabilir. En yaygın görülen iki enfeksyon Amip ve Gardiasisdir. Bunlar bakteriyel enfeksyonlarıdır ve bağırsağa gittikleri zaman ishal ve mide kramplarına sebep olurlar. Bağırsak enfeksyonları bunlara yakalanmış birisi ile cinsel ilişkide bulunulursa bulaşabilir bunlar daha çok anal veya anüsün ağız veya dille uyarılması yolu ile dışkı yolları teması ile bulaşır. Bu enfeksyonlar prezervatif lasteks eldiven veya diş plastiği kullanılarak önlenebilir. aletleri kullanıldıktan sonra dikkatlice temizlenmeli ve eller yıkanmalıdır. Bu enfeksyonların tedavilerinin çoğunda ishal önleyici ilaçlar yeterli olur ancak bazan antibiyotikler de kullanılabilir.
Sarılık karaciğerin iltahaplanmasıdır. Birçok farklı sarılık vardır en yaygınları AB ve C’dir. Bu virüslerin hepsi farklı hareket eder. Sarılık içki veya uyuşturucu kullanımı sonucu oluşabilir ancak genelde virütik bir enfeksyon sonucudur. Sarılık hepatitis hakkında daha fazla bilgi edinin.
Moloskum Moloskum Kontacisum Virüsünün sebep olduğu bir deri hastalığıdır. Deride küçük kabartılar şeklinde ortaya çıkar ve iki hafta ile birkaç yıl kadar sürebilir. Moloskum basen kalça üreme bölgelerinde ve bazan yüzdeki deride çil büyüklüğünde inci şeklinde kabartılara sebep olur. Bunlar cinsel ilişki esnasında deri teması ile bulaşırlar. Hastalığın bulaşması prezervatif kullanımı hastalığa yakalanmış birisiyle deri teması engellenerek ve hastalık tedavi edilene kadar cinsel ilişkiden kaçınmakla önlenebilir. Çoğu zaman moloskum tedavi gerektirmez ve bir süre sonra kendi kendine geçer. Ancak kabartılardan dondurulma yolu ile veya belli ilaçlar sürülerek kurtulunabilir.
Belli sebebi olmayan idrar yolu enfeksyonu (non-specific urethritis(NSU)) erkeklerin idrar yollarının iltahaplanmasıdır. Bu iltahaplanma farklı enfeksyonlar sonucunda oluşabilir bu enfeksyonların en yaygın olanı chlamydiadır. BSOİYE bir ilişkide aylarca hatta yıllarca sürebilir. BSOİYE belirtileri idrara çıkarken ağrı veya yanma sabah ilk olarak daha belirgin fark edilebilen penisten gelen beyaz/bulanık bir akıntı sık sık idrara çıkma hissidir. Genelde belirtiler görülmeyebilir ancak bu enfeksyonu eşinize bulaştıramayacağınız anlamına gelmez. NSU hakkında daha fazla bilgi edinin.
Uyuza derinin altına girip kaşıntıya sebep olan parazit bir böcek sebep olur. Bu böcekler görülemeyecek kadar küçüktür ve birçok insan bunlara yakalandığının farkına varmaz. Bunlar bulaştıktan 2 ila 6 hafta arasında bir sürede kaşıntıya sebep olurlar. Bu parazite yakalanmanın en yaygın yolu cinsel ilişki sırasında deri temasıdır ancak başkalarıyla aynı havlu kıyafet ve yatak takımlarını kullanma yolu ile de bulaşır. Uyuza yakalanmamanın etkili bir yolu yoktur ancak başkalarına geçmesini engellemek için kıyafetlerinizi ve yatak takımlarınızı sıcak suda yıkayın. Parazitleri öldürmek için eczanalerden losyon alıp vücudunuza sürebilirsiniz.
Frengi (syphillis) BK sık görülen bir enfeksyon değildir ancak başka ülkelerde yaygındır. Bakterilerin sebep olduğu bir enfeksyondur. Genelde cinsel ilişki yoluyla bulaşır ancak anneden doğmamış çocuğa da geçebilir. Frenginin belirtileri kadınlarda ve erkeklerde aynıdır. Bu belirtileri tanımlamak kolay değildir ve enfekte olmuş birisiyle cinsel ilişkide bulunduktan 3 ay kadar sonrasında ortaya çıkabilirler. Frenginin farklı aşamaları vardır. İlk ve ikinci aşamaları çok bulaşıcıdır. Syphillis (frengi) ile daha fazla bilgi edinmek için.
Mantar bu aynı zamanda kandiasis olarak da bilinen genelde deride yaşayan ve zararsız bakteriler tarafından dengede tutulan bir mantardır. Ancak bu mantar çoğalırsa kaşıntıya şikinliklere acıya ve erkek ve kadınlarda akıntıya sebep olur. Kadınlarda idrara çıkarken koyu beyaz bir akıntı ve ağrı görülebilir. Erkekler aynı akıntıyı penislerinde fark ederler ve derilerini geri çekmekte zorlanırlar. Mantar cinsel ilişki yoluyla enfeksyona yakalanmış birisinden kapılabilir ancak dar naylon veya likra iç çamaşırı kullanmak veya belli antibiyotikler de mantara sebep olabilir. Bazan ise sebep olmayabilir veya belli bir sebebi olmayabilir. Mantarın bulaşması cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanımı ile erkeklerde ise penis derisinin altını yıkamak yoluyla önlenebilir. Mantar tedavisi anti-fungal krem kullanarak sağlanabilir. Mantar özellikle kadınlarda tekrar edebilir.
Trichomonas Vaginosis (yumuşak deri nodülleri vajina enfeksyonu) aynı zamanda Triş (Trich) olarak da bilinir ve buna kadınların vajinasında erkeklerin de idrar yollarında bulunan bir parazit sebep olur. Genelde belirtileri olmaz. Eğer belitiler görülürse bunlar erkeklerde idrara çıkarken ağrılı akıntı ve akıntı kadınlarda cinsel ilişki ve idrar yaparken acı ve vulvanın iltahaplanmasıdır. Bu hastalığa genelde yakalanmış birisiyle oral anal veya vajinal cinsel ilişkide bulunursanız yakalanabilirsiniz. Tedavi antibiyotik kullanarak olur ve hastalık genelde tekrar etmez.
AIDS:
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir. Ayrıca AIDS taşıyan kanla kan bulaşmış araçlarla ve anneden bebeğe bulaşma anne karnındadoğum sırasında ve sütle de bulaşır. AİDS hastalığını taşıyan HIV virusu vücuda girdikten ancak 3 ay sonra kan testi ile saptanır. Bu teste “ELISA” testi denir. Vücuda giren HIV AİDS hastalığı yapmayabilir. Ancak HIV taşıyanlar başkalarına bulaştırırlar.
AİDS tedavisi olmayan bir hastalıktır. Vücudun mikroplara karşı korunma sistemini bozarak bütün vücudu etkiler ve başka hastalıkların oluşmasına neden olur. HIV vücuda girdikten 5-10 yıl sonra AİDS ortaya çıkabilir. Hastalığın çıkma belirtileri arasında; sürekli halsizlik nedeni bilinmeyen uzun süreli ateş kilo kaybı gece terlemeleri cinsel organlarda uzun süreli yaralar ve tedavi ile geçmeyen mantarlar zatürre sayılabilir. Vücudu güçlendiren tedavilerle hastanın yaşamı uzatılır.
HIVvirusu taşıyan kişinin kullandığı klozet bardak çatal kaşık ile bulaşmaz. Tokalaşma kucaklaşma öpme ile bulaşmaz. Ancak ağız ağıza öpüşmede kanamaya yol açacak sert öpüşmeler ağızdaki yaralar öpüşmedem önce diş fırçalaması sırasında diş etlerinin kanamış olması bulaşmaya neden olabilir.
Sivrisinek ya da böcekler vasıtasıyla insanlara bulaşmaz. Ter tükürük gözyaşı öksürük idrar ve dışkıyla bulaşmaz.
Korunma yolları
a. Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda korunma yollarının başında “hastalığı bulaştırabilecek davranışları yapmamak” gelir.
*Fazla sayıda kişiyle cinsel ilişki kurmak bulaşma tehlikesini arttırır.
Başkalarıyla cinsel ilişki kuranlarla özellikle bunu meslek olarak yapanlarla cinsel ilişki kurmak bulaşma tehlikesini arttırır.
Yukarıda sayılan hastalık alınabilecek ilişkilerde kondomsuz(kılıfsız) ilişkiye girmek tehlikelidir.
HIV/AİDS ve hepatit B için kanla bulaşma yoluna dikkat edilmeli ve gerek kuaför ve berber salonlarındaki araç gerecin gerekse eczane ve sağlık kuruluşlarındaki bize hizmette kullanılan araç gerecin temizliğinden emin olunmalıdır.
Kan alınması gerektiğinde alınan kanın hastalıklar açısından test edilip edilmediği sorulmalıdır.
Kan kardeşi olmak aynı iğne ile iğne ya da aşı olmak başkalarının yaralarına çıplak elle dokunmak bulaşma tehlikesini arttırır.
Aynı traş bıçağının ya da usturanın kullanılması yine bulaşma tehlikesini arttırır.
b. Özellikle üreme organlarında olan yara bere sivilce veya kaşıntıyla oluşan tahrişlerin hemen tedavi edilmesi gerekir. Bu yara bereler daha kolay hastalık almaya neden olur.
c. Korunma yollarında bir diğeri asağıdaki hastalık belirtileri tanımak ve kendinde ya da eşinde benzer bir belirti görürse derhal sağlık kuruluşuna başvurmaktır.
*erkeklerde; sık idrara çıkma ve idrarda yanma ağrı
*idrar sonrası veya sürekli kamıştan akıntı
*kadınlarda ; idrara çıkmada ağrı ve yanma ile sık idrara çıkma
*hazneden koyu renkli ve kötü kokulu akıntı
*erkelerde kamış yüzeyinde ağrılı yaralar ve kasıklarda elle hissedilen sertlikler
*her iki cinste de; cinsel birleşme sırasında ya da cinsel organlarda sürekli ağrı
*sık ölü doğumlar
*üreme organlarında siğiller
*üreme organlarında uçuğa benzer döküntüler şiddetli ağrı
*makat veya perine (bacakların arasında kalan ve üreme organlarını örten kas dokusu) bölgesinde abseler.
BU BELİRTİLERİ FARKETTİĞİNİZDE DERHAL TETKİK VE TEDAVİ İÇİN SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURUN !
e. Cinsel ilişki sırasında Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan korunmayı sağlayacak tek yöntem KONDOM(KILIF ) KULLANMAKTIR..
Sperm öldürücü krem köpük ve fitillerin(spermisitler) de bazı mikroplara karşı kısmen koruyuculuğu vardır. Ancak bu maddeler tek başına korunmayı sağlamaz. Eğer spermisitler ve kondom birlikte kullanılırsa korunma oranı artar.
Hastalık taşıyabilecek kişilerle cinsel ilişkide bulunmamak da bir korunma yoludur.
Eşlerden birinde hastalık düşündürecek bir belirti varsa cinsel ilişkide mutlaka kondom(kılıf) kullanmak ve tedaviyi birlikte olmak gerekir.
-)ually Transmitted Diseases (STD)) cinsel ilişki esnasında vücut teması yoluyla bulaşabilen hastalıklardır. Bu hastalıklar virüs bakteri veya parazitler nedeniyle oluşurlar. Bu hastalıklar aynı zamanda eski isimleri olan Cinsel İlişki Yoluyla Bulaşan Enfeksyonlar (CİYBE) -)ually Tranmitted Infections (STI) olarak da bilinirler. En az 25 tane cinsel yolla bulaşan hastalık vardır. Hepsinin ortak yanı vajinal anal ve oral ilişkiyi de içeren cinsel münasebetlerle bulaşmalarıdır. Bu sayfada bahsedilen hastalıklar bütün CİYBH’ın bir listesi değil sadece en yaygın olanlarıdır.CİYBH’a yakalandığınızı nasıl anlarsınız?
Cinsel olarak aktif olan herkesin CİYBH’a yakalanma ihtimali vardır. Bazı CİYBH’ın cinsel organlardan gelen akıntı idrara çıkarken ağrı ve cinsel organların şişmesi ve iltahaplanması gibi belirtileri olabilir. Chlamydia gibi bazı CİYBH’ın belirtisi olmayabilir. Bu yüzden eğer bu tip hastalıklara yakalanma tehlikeniz varsa CİYBH’ı belirlemek üzere bir kontrolden geçmenizi tavsiye ederiz. Bazan CİYBH’ın belirti göstermeleri uzun zaman alabilir ve siz de bu arada başkalarına bu hastalıkları bulaştırabilirsiniz bu da kontrole gitmenizi daha da önemli kılar. Eğer düzenli bir ilişkiniz varsa ve CİYBH’a yakalandı iseniz bu eşinizin sizi aldattığı anlamına gelmez. CİYBH belirtileri bazan enfeksyon kapıldıktan aylar sonra ortaya çıkabilir.
Kendinizi CİYBH’dan nasıl koruyabilirsiniz?
Eşiniz (eşleriniz) ve kendiniz düzenli kontrollere giderek ve cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanarak CİYBH’a yakalanma tehlikenizi azaltabilirsiniz. Ne kadar çok eşli olursanız CİYBH’a yakalanma olasılığınız da o kadar artar. Hastalaıklara yakalanma tehlikesini azaltmanın başka yolları oral ilişki sırasında diş lastiği veya prezervatif kullanmak
sırasında kullandığınız aletleri temizlemek cinsel ilişkiden sonra elleri yıkamak ve düzenli cinsel organ temizliğine özen göstermektir.CİYBH’a yakalanıp yakalanmadığınızı bilmek neden önemlidir?
Birçok CİYBH çok bulaşıcıdır ve tedavi edilmezse kısırlık gibi kalıcı hasarlar bırakırlar. Birçok CİYBH eşten eşe bazıları da anneden doğmamış çocuğa bulaşabilirler. CİYBH aynı zamanda HIV’nin kapılmasını kolaylaştırabilir.
CİYBH kılavuzu
Bacterialvajinosis (BV)(bakteriyel dölyolu iltahabı) bu cinsel ilişki yoluyla bulaşmadığı için kesin olarak bir CİYBH kategorisine girmez. Ancak cinsel ilişkiyle daha da şiddetlenir ve cinsel ilişki yaşamamış kadınlardan ziyade cinsel olarak aktif olan kadınlarda görülür. Vajinada bulunan sağlıklı normal bakterilerdeki bir dengesizlikten kaynaklanır ve genelde zararsız olup fark edilmeden geçmesine rağmen bazan balık kokulu koyu bir akıntıya sebep olur. BV’a neyin sebep olduğuna dair bir açıklama olmamasına rağmen vajinanın asidik yaradılışını etkilediği düşünülerek spermlerin alkali yaradılışlarının buna sebep olabileceği konusunda tahminler yapılmıştır. Başka bir sebebi de rahim içi hamileliği önleyici aletler (spiral) olarak tahmin edilmiştir. BV kadından erkeğe geçemez ancak tedavi olunması BV’ın zamanla yürüyüp idrar yollarına veya yumurtalık kanallarına gidip enfeksyonlara sebep olma ihtimali olduğu için önemlidir. BV tedavisi vajina için kullanılan bir krem veya antibiyotik almak şeklinde olur.
Balanitis (balanit) genelde kendi çapında bir enfeksyon olarak değil bir enfeksyon belirtisi olarak tanımlanır. Kesin anlamda bir CİYBH değil cinsel olarak aktif olmanın bir sonucudur. Sadece erkeklerde görülür ve kendini penis başında bir enfeksyon şeklinde belli eder sünnet olmamış erkeklerde daha sık görülür. Temizliğin ihmal edilmesi sonucunda spermiside ve prezervatif kullanmasından dolayı tahriş sonucunda mantar oluşması ve parfümlü sabun kullanımı sonucunda oluşabilir. Belli bazı sabunların kullanılmaması ve penis derisinin altının yıkanması youluyla önlenebilir. Tedavisi iltihabı geçirici kremler ve gerekirse antibiyotik kullanılmasıdır.
Chlamydia (chlamydia enfeksyonu) tedavi edilebilir bakteri yoluyla geçen en yaygın CİYBH’dır. Eğer tedavi edilmezse ilerde çok ciddi sorunlara sebep olabilir. Kadınlarda rahimin enfekte olmasıdır. İdrar yolları makat ve gözler her iki cinste de enfekte olabilir. Enfeksyonun belirtileri herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Bu genelde bulaştıktan sonraki 1-3 hafta arasındadır. Ancak belirtiler uzun bir süre ortaya çıkmayabilir.
Kasık biti küçük yengece benzer saç veya kılda yaşayan ve kan emen parazitlerdir. Genelde mahrem yerlerdeki kıllarda yaşarlar ancak kol altı kıllarında vücutta ve kaş gibi yüzdeki kıllarda kasık bitine rastlamak mümkündür. Kasık biti vücuttan uzak yerlerde de yaşayabilir bu yüzden de kıyafet havlu ve çarşaflarda da bulunabilirler. Sizde farkına varmadan kasık biti olmuş olabilir 2-3 hafta sonra kaşınmaya başlarsınız. Bitler genelde cinsel ilişki sırasında vücut temasıyla bulaşırlar ancak başkalarıyla aynı kıyafetleri havluyu veya nevresimi kullanmayla da bulaşabilirler. Buna yakalanmamanın etkili bir yolu yoktur ancak başkalarına geçmesini engellemek için kıyafetlerinizi ve yatak takımlarınızı sıcak suda yıkayın. Parazitleri öldürmek için eczanalerden losyon alıp vücudunuza sürebilirsiniz. Mahrem kıllarınızı traş etmek bitlerden kurtulmayı garantilemez.
Epididymitis (epididimit) epiditimisin spermlerin biriktiği testislerin üstündeki bir tüp sisteminin iltahaplanmasıdır. Her zaman bir CİYBH sonucu oluşmaz ancak böyle bir hastalık sonucunda olduğu zaman genelde Chlamydia veya Belsoğukluğunun bulunmasından dolayı olur. Belirtileri şişmiş ağrıyan testisler ve erbeziler torbasıdır. Bu hastalığı önlemenin en etkili yolu chlamydia ve belsoğukluğunu önlemenin en etkili yolu olduğu için cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmaktır. Epididimit bulaşıcı değildir ancak epididimite sebep olan enfeksyonlar (bakınız Chlamydia ve belsoğukluğu) bulaşıcıdır. Tedavi genelde esas enfeksyonu antibiyotik yoluyla tedavi etmektir.
Genital herpes (Üreme yollarında zona)ya basit zona virüsü sebep olur. Bu virüs ağızı üreme bölgelerini anüsün etrafındaki deriyi ve parmakları etkileyebilir. İlk zona ortaya çıktıktan sonra virüs sinir ipliklerinde saklanır burada hiç belirti göstermeden farkedilmeyebilir. İlk enfeksyonun belirtileri genelde bulaştıktan 1-26 gün arasında ortaya çıkar ve iki üç hafta kadar sürer. Kadın ve erkeklerde bir veya daha fazla belirti görülebilir. Bunlar üreme bölgelerinde veya makatta kaşıntı veya hafif bir gıdıklanma patlayıp acılı yaralar bırakan acılı içi su dolu kabarcıklar açık yaralara değerse sancılı idrara çıkma grip gibi sırt bel baş ağrısı şişkin bezler veya ateş şeklinde olabilir. Üreme yollarında zona Genital Herpes ile ilgili daha fazla bilgi edinin.
Üreme bölgelerinde siğiller kadın veya erkeğin üreme bilgelerinde ortaya çıkan küçük et çıkıntıları şeklindedir. Bunlar Human Papilloma virüsü (HPV) sonucunda oluşurlar. Siğiller üreme bölgelerinde veya eller gibi vücudun farklı bölgelerinde oluşabililer. Üreme bölgelerinde siğil oluşturan virüsü kaptıktan sonraki 1 ila 3 ay içinde üreme bölgelerinizde siğiller çıkar. Siz veya eşiniz üreme bölgelerinizde küçük pembe/beyaz kabartılar veya daha büyük karnı bahar şeklinde kabarcıklar farkedebilirsiniz. Siğiller vulvanın penisin erbeziler torbasının veya anüsün çevresinde oluşabilirler. Tek başına veya toplu şekilde oluşabilirler. Kaşıntıya sebep olabilirler ancak genelde acısızdırlar. Genelde daha başka belirti göstermezler ve siğilleri görmek kolay olmayabilir. Eğer bir kadının rahminin içinde siğil oluşursa bu hafif bir kanamaya veya nadiren değişik renkli vajinal bir akıntıya sebep olabilir. Üreme bölgelerinde siğiller genital warts ile ilgili daha fazla bilgi edinin.
Belsoğukluğu bakterilerin sebep olduğu bir enfeksyondur. Cinsel ilişki yoluyla bulaşır ve rahimi idrar yollarını makatı anüsü ve boğazı enfekte eder. Enfeksyonun belirtileri enfeksyon kapıldıktan sonraki 1 ile 14 gün içerisinde ortaya çıkar. Belsoğukluğuna yakalanmış olup belirtilerin görülmeyebilir. Belirtiler kadınlardan ziyade erkeklerde görülür. Belsoğukluğu gonorrhoea ile ilgili daha fazla bilgi edinin.
Bağırsak enfeksyonları da cinsel ilişki yolu ile bulaşabilir. En yaygın görülen iki enfeksyon Amip ve Gardiasisdir. Bunlar bakteriyel enfeksyonlarıdır ve bağırsağa gittikleri zaman ishal ve mide kramplarına sebep olurlar. Bağırsak enfeksyonları bunlara yakalanmış birisi ile cinsel ilişkide bulunulursa bulaşabilir bunlar daha çok anal
veya anüsün ağız veya dille uyarılması yolu ile dışkı yolları teması ile bulaşır. Bu enfeksyonlar prezervatif lasteks eldiven veya diş plastiği kullanılarak önlenebilir. aletleri kullanıldıktan sonra dikkatlice temizlenmeli ve eller yıkanmalıdır. Bu enfeksyonların tedavilerinin çoğunda ishal önleyici ilaçlar yeterli olur ancak bazan antibiyotikler de kullanılabilir.Sarılık karaciğerin iltahaplanmasıdır. Birçok farklı sarılık vardır en yaygınları AB ve C’dir. Bu virüslerin hepsi farklı hareket eder. Sarılık içki veya uyuşturucu kullanımı sonucu oluşabilir ancak genelde virütik bir enfeksyon sonucudur. Sarılık hepatitis hakkında daha fazla bilgi edinin.
Moloskum Moloskum Kontacisum Virüsünün sebep olduğu bir deri hastalığıdır. Deride küçük kabartılar şeklinde ortaya çıkar ve iki hafta ile birkaç yıl kadar sürebilir. Moloskum basen kalça üreme bölgelerinde ve bazan yüzdeki deride çil büyüklüğünde inci şeklinde kabartılara sebep olur. Bunlar cinsel ilişki esnasında deri teması ile bulaşırlar. Hastalığın bulaşması prezervatif kullanımı hastalığa yakalanmış birisiyle deri teması engellenerek ve hastalık tedavi edilene kadar cinsel ilişkiden kaçınmakla önlenebilir. Çoğu zaman moloskum tedavi gerektirmez ve bir süre sonra kendi kendine geçer. Ancak kabartılardan dondurulma yolu ile veya belli ilaçlar sürülerek kurtulunabilir.
Belli sebebi olmayan idrar yolu enfeksyonu (non-specific urethritis(NSU)) erkeklerin idrar yollarının iltahaplanmasıdır. Bu iltahaplanma farklı enfeksyonlar sonucunda oluşabilir bu enfeksyonların en yaygın olanı chlamydiadır. BSOİYE bir ilişkide aylarca hatta yıllarca sürebilir. BSOİYE belirtileri idrara çıkarken ağrı veya yanma sabah ilk olarak daha belirgin fark edilebilen penisten gelen beyaz/bulanık bir akıntı sık sık idrara çıkma hissidir. Genelde belirtiler görülmeyebilir ancak bu enfeksyonu eşinize bulaştıramayacağınız anlamına gelmez. NSU hakkında daha fazla bilgi edinin.
Uyuza derinin altına girip kaşıntıya sebep olan parazit bir böcek sebep olur. Bu böcekler görülemeyecek kadar küçüktür ve birçok insan bunlara yakalandığının farkına varmaz. Bunlar bulaştıktan 2 ila 6 hafta arasında bir sürede kaşıntıya sebep olurlar. Bu parazite yakalanmanın en yaygın yolu cinsel ilişki sırasında deri temasıdır ancak başkalarıyla aynı havlu kıyafet ve yatak takımlarını kullanma yolu ile de bulaşır. Uyuza yakalanmamanın etkili bir yolu yoktur ancak başkalarına geçmesini engellemek için kıyafetlerinizi ve yatak takımlarınızı sıcak suda yıkayın. Parazitleri öldürmek için eczanalerden losyon alıp vücudunuza sürebilirsiniz.
Frengi (syphillis) BK sık görülen bir enfeksyon değildir ancak başka ülkelerde yaygındır. Bakterilerin sebep olduğu bir enfeksyondur. Genelde cinsel ilişki yoluyla bulaşır ancak anneden doğmamış çocuğa da geçebilir. Frenginin belirtileri kadınlarda ve erkeklerde aynıdır. Bu belirtileri tanımlamak kolay değildir ve enfekte olmuş birisiyle cinsel ilişkide bulunduktan 3 ay kadar sonrasında ortaya çıkabilirler. Frenginin farklı aşamaları vardır. İlk ve ikinci aşamaları çok bulaşıcıdır. Syphillis (frengi) ile daha fazla bilgi edinmek için.
Mantar bu aynı zamanda kandiasis olarak da bilinen genelde deride yaşayan ve zararsız bakteriler tarafından dengede tutulan bir mantardır. Ancak bu mantar çoğalırsa kaşıntıya şikinliklere acıya ve erkek ve kadınlarda akıntıya sebep olur. Kadınlarda idrara çıkarken koyu beyaz bir akıntı ve ağrı görülebilir. Erkekler aynı akıntıyı penislerinde fark ederler ve derilerini geri çekmekte zorlanırlar. Mantar cinsel ilişki yoluyla enfeksyona yakalanmış birisinden kapılabilir ancak dar naylon veya likra iç çamaşırı kullanmak veya belli antibiyotikler de mantara sebep olabilir. Bazan ise sebep olmayabilir veya belli bir sebebi olmayabilir. Mantarın bulaşması cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanımı ile erkeklerde ise penis derisinin altını yıkamak yoluyla önlenebilir. Mantar tedavisi anti-fungal krem kullanarak sağlanabilir. Mantar özellikle kadınlarda tekrar edebilir.
Trichomonas Vaginosis (yumuşak deri nodülleri vajina enfeksyonu) aynı zamanda Triş (Trich) olarak da bilinir ve buna kadınların vajinasında erkeklerin de idrar yollarında bulunan bir parazit sebep olur. Genelde belirtileri olmaz. Eğer belitiler görülürse bunlar erkeklerde idrara çıkarken ağrılı akıntı ve akıntı kadınlarda cinsel ilişki ve idrar yaparken acı ve vulvanın iltahaplanmasıdır. Bu hastalığa genelde yakalanmış birisiyle oral anal veya vajinal cinsel ilişkide bulunursanız yakalanabilirsiniz. Tedavi antibiyotik kullanarak olur ve hastalık genelde tekrar etmez.
AIDS:
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir. Ayrıca AIDS taşıyan kanla kan bulaşmış araçlarla ve anneden bebeğe bulaşma anne karnındadoğum sırasında ve sütle de bulaşır. AİDS hastalığını taşıyan HIV virusu vücuda girdikten ancak 3 ay sonra kan testi ile saptanır. Bu teste “ELISA” testi denir. Vücuda giren HIV AİDS hastalığı yapmayabilir. Ancak HIV taşıyanlar başkalarına bulaştırırlar.
AİDS tedavisi olmayan bir hastalıktır. Vücudun mikroplara karşı korunma sistemini bozarak bütün vücudu etkiler ve başka hastalıkların oluşmasına neden olur. HIV vücuda girdikten 5-10 yıl sonra AİDS ortaya çıkabilir. Hastalığın çıkma belirtileri arasında; sürekli halsizlik nedeni bilinmeyen uzun süreli ateş kilo kaybı gece terlemeleri cinsel organlarda uzun süreli yaralar ve tedavi ile geçmeyen mantarlar zatürre sayılabilir. Vücudu güçlendiren tedavilerle hastanın yaşamı uzatılır.
HIVvirusu taşıyan kişinin kullandığı klozet bardak çatal kaşık ile bulaşmaz. Tokalaşma kucaklaşma öpme ile bulaşmaz. Ancak ağız ağıza öpüşmede kanamaya yol açacak sert öpüşmeler ağızdaki yaralar öpüşmedem önce diş fırçalaması sırasında diş etlerinin kanamış olması bulaşmaya neden olabilir.
Sivrisinek ya da böcekler vasıtasıyla insanlara bulaşmaz. Ter tükürük gözyaşı öksürük idrar ve dışkıyla bulaşmaz.
Korunma yolları
a. Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda korunma yollarının başında “hastalığı bulaştırabilecek davranışları yapmamak” gelir.
*Fazla sayıda kişiyle cinsel ilişki kurmak bulaşma tehlikesini arttırır.
Başkalarıyla cinsel ilişki kuranlarla özellikle bunu meslek olarak yapanlarla cinsel ilişki kurmak bulaşma tehlikesini arttırır.
Yukarıda sayılan hastalık alınabilecek ilişkilerde kondomsuz(kılıfsız) ilişkiye girmek tehlikelidir.
HIV/AİDS ve hepatit B için kanla bulaşma yoluna dikkat edilmeli ve gerek kuaför ve berber salonlarındaki araç gerecin gerekse eczane ve sağlık kuruluşlarındaki bize hizmette kullanılan araç gerecin temizliğinden emin olunmalıdır.
Kan alınması gerektiğinde alınan kanın hastalıklar açısından test edilip edilmediği sorulmalıdır.
Kan kardeşi olmak aynı iğne ile iğne ya da aşı olmak başkalarının yaralarına çıplak elle dokunmak bulaşma tehlikesini arttırır.
Aynı traş bıçağının ya da usturanın kullanılması yine bulaşma tehlikesini arttırır.
b. Özellikle üreme organlarında olan yara bere sivilce veya kaşıntıyla oluşan tahrişlerin hemen tedavi edilmesi gerekir. Bu yara bereler daha kolay hastalık almaya neden olur.
c. Korunma yollarında bir diğeri asağıdaki hastalık belirtileri tanımak ve kendinde ya da eşinde benzer bir belirti görürse derhal sağlık kuruluşuna başvurmaktır.
*erkeklerde; sık idrara çıkma ve idrarda yanma ağrı
*idrar sonrası veya sürekli kamıştan akıntı
*kadınlarda ; idrara çıkmada ağrı ve yanma ile sık idrara çıkma
*hazneden koyu renkli ve kötü kokulu akıntı
*erkelerde kamış yüzeyinde ağrılı yaralar ve kasıklarda elle hissedilen sertlikler
*her iki cinste de; cinsel birleşme sırasında ya da cinsel organlarda sürekli ağrı
*sık ölü doğumlar
*üreme organlarında siğiller
*üreme organlarında uçuğa benzer döküntüler şiddetli ağrı
*makat veya perine (bacakların arasında kalan ve üreme organlarını örten kas dokusu) bölgesinde abseler.
BU BELİRTİLERİ FARKETTİĞİNİZDE DERHAL TETKİK VE TEDAVİ İÇİN SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURUN !
e. Cinsel ilişki sırasında Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan korunmayı sağlayacak tek yöntem KONDOM(KILIF ) KULLANMAKTIR..
Sperm öldürücü krem köpük ve fitillerin(spermisitler) de bazı mikroplara karşı kısmen koruyuculuğu vardır. Ancak bu maddeler tek başına korunmayı sağlamaz. Eğer spermisitler ve kondom birlikte kullanılırsa korunma oranı artar.
Hastalık taşıyabilecek kişilerle cinsel ilişkide bulunmamak da bir korunma yoludur.
Eşlerden birinde hastalık düşündürecek bir belirti varsa cinsel ilişkide mutlaka kondom(kılıf) kullanmak ve tedaviyi birlikte olmak gerekir.