CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN TANIMI
I— TERİM, KAVRAM
Bir suçun işlenip işlenmediği; işlenmişse, bunun kim tarafından işlenmiş olduğu ve müeyyidesinin ne olacağı sorununa çözüm getirmek amacıyla, kural olarak, CMK'ya göre gerçekleştirilen iddia, savunma ve yargılama niteliğindeki bir dizi faaliyete ceza muhakemesi, bununla ilgilenen hukuk dalına da Ceza Muhakemesi Hukuku denir.
Ceza Muhakemesi Hukuku konusunda terim birliği yoktur. Örneğin bazı yazarlar Ceza Yargılama Hukuku hatta bazıları da Soruşturma Hukuku başlığını kullanabilmektedir.
II— AMACI
Ceza muhakemesinin amacı maddî gerçeğin araştırılıp bulunmasıdır. Ancak bu yapılırken insanlık onuru, hukukun ve ceza muhakemesi hukukunun temel ilkeleri daima göz önünde bulundurulacaktır. Maddî gerçek, her ne pahasına olursa olsun araştırılıp bulunmalıdır diye bir ilke hiçbir hukuk devletinde yoktur. Bu nedenle, ceza muhakemesinin amacı insan hakları ihlâllerine yol açmadan maddî gerçeğin araştırılıp bulunması, adaletin gerçekleştirilmesi ve hukukî barışın sağlanmasıdır.
III— HUKUK SİSTEMATİĞİNDEKİ YERİ
Hukukun, özel hukuk ve kamu hukuku şeklinde iki büyük bölüme ayrıldığı kabul edilirse, Ceza Muhakemesi Hukuku bunlardan Kamu Hukukunun içinde yer alır. Zira, ceza muhakemesinde devlet çok etkin ve geniş bir role sahiptir. Bir suç işlendiğinde, derhal bir muhakeme yapmak ve bu yolla adaleti ve hukukî barışı sağlamak devlete ait bir iştir. Bu nedenle ceza muhakemesinde, tarafların tasarruf özgürlüğünün egemen olduğu medeni yargılamadaki gibi taraf muhakemesi yoktur.
I— TERİM, KAVRAM
Bir suçun işlenip işlenmediği; işlenmişse, bunun kim tarafından işlenmiş olduğu ve müeyyidesinin ne olacağı sorununa çözüm getirmek amacıyla, kural olarak, CMK'ya göre gerçekleştirilen iddia, savunma ve yargılama niteliğindeki bir dizi faaliyete ceza muhakemesi, bununla ilgilenen hukuk dalına da Ceza Muhakemesi Hukuku denir.
Ceza Muhakemesi Hukuku konusunda terim birliği yoktur. Örneğin bazı yazarlar Ceza Yargılama Hukuku hatta bazıları da Soruşturma Hukuku başlığını kullanabilmektedir.
II— AMACI
Ceza muhakemesinin amacı maddî gerçeğin araştırılıp bulunmasıdır. Ancak bu yapılırken insanlık onuru, hukukun ve ceza muhakemesi hukukunun temel ilkeleri daima göz önünde bulundurulacaktır. Maddî gerçek, her ne pahasına olursa olsun araştırılıp bulunmalıdır diye bir ilke hiçbir hukuk devletinde yoktur. Bu nedenle, ceza muhakemesinin amacı insan hakları ihlâllerine yol açmadan maddî gerçeğin araştırılıp bulunması, adaletin gerçekleştirilmesi ve hukukî barışın sağlanmasıdır.
III— HUKUK SİSTEMATİĞİNDEKİ YERİ
Hukukun, özel hukuk ve kamu hukuku şeklinde iki büyük bölüme ayrıldığı kabul edilirse, Ceza Muhakemesi Hukuku bunlardan Kamu Hukukunun içinde yer alır. Zira, ceza muhakemesinde devlet çok etkin ve geniş bir role sahiptir. Bir suç işlendiğinde, derhal bir muhakeme yapmak ve bu yolla adaleti ve hukukî barışı sağlamak devlete ait bir iştir. Bu nedenle ceza muhakemesinde, tarafların tasarruf özgürlüğünün egemen olduğu medeni yargılamadaki gibi taraf muhakemesi yoktur.