Çekingen kisilik bozuklugu sosyal ortamlarda rahatsizlik hissetmek, baskalarinin kendisini yargilamasi ve çocukluktan itibaren süregelen çekingenlik olarak kendini gösterir. Ayrica asiri derecede utangaçlik olarak ortaya çikar. Bu psikolojik rahatsizliga sahip insanlar kendilerini küçük görür ve baskalarinin fikirlerine asiri derecede önem verir. Hastaligin özellikleri arasinda kendini yetersiz görmek, elestiriye yada kritize edilmeye karsi asiri derecede hassas olmak ve sosyal ortamlarda bulunmaktan korkmak sayilabilir.
çekingen kisilige sahip insanlar ancak yargilanmayacaklarina inandiklari takdirde baskalari ile iletisim kurabilirler. Sürekli olarak kendi hatalarina ve eksikliklerine yogunlasirlar. Bu kisiler sosyallesmek ve baska insanlar ile iletisim kurmak isterler fakat aci çekmekten, reddedilmekten ve basarisiz olmaktan korkarlar. Yargilanmak ve kaybetmek o kadar aci vericidir ki bir iliskiye girerek risk almaktansa tamamiyle yalniz kalmayi tercih ederler.
çekingen kisilik bozuklugunun sebepleri tam olarak bilinmemektedir. Bazi arastirmacilar kisinin yetistirilme sekli ile alakali oldugunu iddia etmektedir. örnegin ailesi, kardesleri yada arkadaslari tarafindan sürekli elestirilen ve reddedilmek kisinin kendisini degersiz oldugunu düsünmeye itmis ve herkesin ayni sekilde davranacagini düsünmesini saglamis olabilir.
Bu kisiler çogunlukla kendi degerlerini farketmezler, aksine itici ve kisilik olarak yetersiz olduklarina inanirlar. Kendilerini istenmeyen kisiler olarak görürler, toplumdan soyutlanmis, yalniz ve mutsuzdurlar.
çekingen kisiler dünyayi düsmanca, soguk ve asagilayici bir yer olarak görür. Insanlar her an kritize etmeye, elestirmeye, küçük görmeye ve umursamaz davranmaya hazir gibi algilanir. Dolayisiyla bu kisiler en ufak bir elestiri karsisinda bile büyük aci duyarlar. Korkulari öyle bir boyuta varir ki, en önemsiz olayda bile baskalarinin kendisini küçük düsürecegine ve ne yaparsa yapsin insanlarin hep kendisinde hata bulacagina inanir.
Belirtileri
Kritize edilmekten ve kinanmaktan dolayi büyük aci çekerler
Yakin hiç bir arkadaslari yoktur
Insanlarla iliski kurmaktan kaçinirlar
Baskalari ile iletisim gerektiren aktivitelerden ve görevlerden uzak dururlar
Yanlis yapma korkusundan dolayi sosyal ortamlarda utangaçlik
Olasi zorluklarin abartilmasi
Kendine güven eksikligi ve yetersizlik hissi
Tedavi
Zaman zaman bu hastalar psikologa yada psikiyatriste basvurarak terapiye kendi baslarina basvurabilirler, fakat bu durumlarda korkulari öylesine yüksek boyuttadir ki terapi sirasinda en ufak bir zorluk ile karsilastiklarinda geri çekilmeye kalkabilirler. Pozitif yorumlara ve nazik yaklasimlara cevap verebilirler ama en ufak elestiri bu kisiler için dayanilmaz olur. Doktor ve hasta arasinda pozitif bir iliski kurulabilirse, kisi kendisine sorun yaratan bazi savunma mekanizmalarindan vazgeçebilir. Dolayisiyla terapi oldukça faydali olabilir. Bu kisiler genelde belli bir dereceye kadar insanlarla iletisim kurma yetenegine sahiptir, terapi ile bu yetenekleri gelistirilebilir. Her hangi bir yardim alinmaz ise bu kisiler yasamdan tamamiyle kendilerini soyutlayabilir ve tamamiyle izole olabilirler.
Ilaç kullanimi bu hastalarda fazla önerilmez, aksine psikoterapinin daha faydali oldugu görülmüstür. Bu hastalarda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta kisi ile terapist arasinda güven iliskisinin kurulmasidir, böylece hastanin zamanindan once terapiyi birakmasi önlenmis olur.
çekingen kisilige sahip insanlar ancak yargilanmayacaklarina inandiklari takdirde baskalari ile iletisim kurabilirler. Sürekli olarak kendi hatalarina ve eksikliklerine yogunlasirlar. Bu kisiler sosyallesmek ve baska insanlar ile iletisim kurmak isterler fakat aci çekmekten, reddedilmekten ve basarisiz olmaktan korkarlar. Yargilanmak ve kaybetmek o kadar aci vericidir ki bir iliskiye girerek risk almaktansa tamamiyle yalniz kalmayi tercih ederler.
çekingen kisilik bozuklugunun sebepleri tam olarak bilinmemektedir. Bazi arastirmacilar kisinin yetistirilme sekli ile alakali oldugunu iddia etmektedir. örnegin ailesi, kardesleri yada arkadaslari tarafindan sürekli elestirilen ve reddedilmek kisinin kendisini degersiz oldugunu düsünmeye itmis ve herkesin ayni sekilde davranacagini düsünmesini saglamis olabilir.
Bu kisiler çogunlukla kendi degerlerini farketmezler, aksine itici ve kisilik olarak yetersiz olduklarina inanirlar. Kendilerini istenmeyen kisiler olarak görürler, toplumdan soyutlanmis, yalniz ve mutsuzdurlar.
çekingen kisiler dünyayi düsmanca, soguk ve asagilayici bir yer olarak görür. Insanlar her an kritize etmeye, elestirmeye, küçük görmeye ve umursamaz davranmaya hazir gibi algilanir. Dolayisiyla bu kisiler en ufak bir elestiri karsisinda bile büyük aci duyarlar. Korkulari öyle bir boyuta varir ki, en önemsiz olayda bile baskalarinin kendisini küçük düsürecegine ve ne yaparsa yapsin insanlarin hep kendisinde hata bulacagina inanir.
Belirtileri
Kritize edilmekten ve kinanmaktan dolayi büyük aci çekerler
Yakin hiç bir arkadaslari yoktur
Insanlarla iliski kurmaktan kaçinirlar
Baskalari ile iletisim gerektiren aktivitelerden ve görevlerden uzak dururlar
Yanlis yapma korkusundan dolayi sosyal ortamlarda utangaçlik
Olasi zorluklarin abartilmasi
Kendine güven eksikligi ve yetersizlik hissi
Tedavi
Zaman zaman bu hastalar psikologa yada psikiyatriste basvurarak terapiye kendi baslarina basvurabilirler, fakat bu durumlarda korkulari öylesine yüksek boyuttadir ki terapi sirasinda en ufak bir zorluk ile karsilastiklarinda geri çekilmeye kalkabilirler. Pozitif yorumlara ve nazik yaklasimlara cevap verebilirler ama en ufak elestiri bu kisiler için dayanilmaz olur. Doktor ve hasta arasinda pozitif bir iliski kurulabilirse, kisi kendisine sorun yaratan bazi savunma mekanizmalarindan vazgeçebilir. Dolayisiyla terapi oldukça faydali olabilir. Bu kisiler genelde belli bir dereceye kadar insanlarla iletisim kurma yetenegine sahiptir, terapi ile bu yetenekleri gelistirilebilir. Her hangi bir yardim alinmaz ise bu kisiler yasamdan tamamiyle kendilerini soyutlayabilir ve tamamiyle izole olabilirler.
Ilaç kullanimi bu hastalarda fazla önerilmez, aksine psikoterapinin daha faydali oldugu görülmüstür. Bu hastalarda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta kisi ile terapist arasinda güven iliskisinin kurulmasidir, böylece hastanin zamanindan once terapiyi birakmasi önlenmis olur.