ÇAVUŞ VE UZMAN ÇAVUŞ KANUNU
Kanun Numarası: 6320
Kabul Tarihi: 03/03/1954
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 10/03/1954
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 8654
BİRİNCİ BÖLÜM: ÇAVUŞ YETİŞTİRİLECEKLERİN SEÇİLMESİ
SEÇME VE YETİŞTİRME
Madde 1 - Ordunun Kara, Hava ve Deniz Kuvvetlerine yeni gelen muvazzaf erden, temel eğitiminden sonra bölük, tabur veya muadili komutanlıklarca çavuş olmaya elverişli bulundukları anlaşılanlar, alay ve muadili komutan veya makamlarca da yeterlikleri onanmak şartiyle Milli Savunma Vekaletince tesbit edilecek esaslara göre çavuş yetiştirilirler.
ÇAVUŞ OLAMIYACAKLAR
Madde 2 - 1 inci madde gereğince çavuş adaylığına ayrılmamış olan erler onbaşıdan yukarı çıkamazlar.
KURSTA BAŞARI GÖSTEREMİYENLER
Madde 3 - Öğretim ve eğitimleri sonunda çavuş olamıyanlar birlik ve kurumlarına geri gönderilir.
İKİNCİ BÖLÜM: UZMAN ÇAVUŞLUK ESASLARI VE ŞARTLARI
UZMAN ÇAVUŞLUK
Madde 4 - Kıta ve teknisyen çavuşlarından aşağıdaki maddelerde tesbit edilen süre ve esaslar dairesinde ordu hizmetinde kalmaya istekli olup kabul edilenler muvazzaflık hizmetinin bitiminden itibaren "uzman çavuş" olurlar.
Bunlardan birlik ve kurumların astsubay kadrolarında görevlendirilenler (Kıta uzman çavuşu), teknik hizmetlerde görevlendirilenler de (Teknik uzman çavuşu) olurlar.
UZMAN ÇAVUŞLUK ŞARTLARI
Madde 5 - Kıta ve teknik uzman çavuşu olabilmek için en az ilkokul mezunu bulunmak ve muvazzaflık hizmetinden başka 1 ila 5 yıl hizmet taahhüdünde bulunmak şarttır.
UZMAN ÇAVUŞLUK SÜRELERİNİN UZATILMASI
Madde 6 - Kıta ve teknik uzman çavuşluğunda taahhüt edilen süreler Milli Savunma Vekaletince tesbit edilecek esaslar dairesinde uzatılabilir.
UZMAN ÇAVUŞLARIN ASTLIK, ÜSTLÜK MÜNASEBETLERİ VE CEZAİ MUAMELELERİ
Madde 7 - Uzman çavuşlar, çavuş rütbesini taşıyan asker sayılırlar ve diğer askerlerle aralarında astlık ve üstlük münasebetleri caridir.
Uzman çavuşların cezai muameleleri Askeri Ceza ve Askeri Muhakeme Usulü kanunlarına tabidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: UZMAN ÇAVUŞLARIN AYLIK ÜCRETLERİ, SAİR HAKLARI, TERFİLERİ, BAKIM VE İKRAMİYELERİ, ASTSUBAYLIĞA GEÇİRİLMELERİ
UZMAN ÇAVUŞLARIN AYLIK ÜCRETLERİ VE BUNUNLA İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
Madde 8 - Uzman çavuşların aylık ücretleri aşağıda gösterilmiştir:
lira
1 inci senede 125
2 nci senede 150
3 üncü senede 175
4 üncü senede 200
5 inci ve mütaakıp senelerde de 225
Ortaokul öğretimini tamamladıktan sonra en az iki yıllık meslek öğretimini veren sanat okullarından mezun uzman çavuşların ücretleri (175) liradan başlar.
TANK, DENİZALTICILIK VE DALGIÇLIK TAZMİNATI
Madde 9 - Tank sınıfı uzman çavuşlarına tank hizmetlerinde çalıştıkları müddetçe aylık ücretlerinden başka maaşlarının %15, denizaltıcı ve dalgıçlara ise %25'i nispetinde tazminat verilir.
TERFİ
Madde 10 - Bir ücret kademesinde fiilen bir seneyi tamamlıyan uzman çavuşlar yetkili sicil amirlerinin verecekleri sicile göre terfi ederler.
UZMAN ÇAVUŞLARIN YİYİM, GİYİM, BAKIM İŞLERİ
Madde 11 - Uzman çavuşların yiyim, giyim, bakım, tayin, tahvil ve nakilleri halinde sevk işleri erat gibi Devlet tarafından sağlanır.
TEDAVİ
Madde 12 - Uzman çavuşlardan hastalananların tedavileri askeri hastanelerde parasız yapılır. Sağlık durumları hava tebdilini icabettirenler hava tebdiline yollanır.
Ancak tedavi ve hava tebdili süresinin toplamı iki ayı geçemez. Bu süre zarfında ücretlerini tam olarak alırlar. Tedavi ve hava tebdili süresi daha fazla devam edenlerin ordu ile ilişkileri kesilir.
İZİN
Madde 13 - Her uzman çavuşun senede bir ay izin hakkı vardır. İzin esnasında ücretine ve sair hukukuna halel gelmez. Bu süreye, gidiş ve geliş müddeti dahil değildir.
BAŞARI GÖSTEREMİYENLERİN TERHİSİ
Madde 14 - Sicillerine göre uzman çavuşlukta kalmaları caiz olmadığı anlaşılanların barışta taahhüt sürelerine bakılmaksızın vazifelerine son verilir.
İKRAMİYE
Madde 15 - Kendi kusurları olmaksızın müddetlerinin temdit edilmemesi sebebiyle terhis edilenlere her hizmet yılı için bir aylık ücretleri miktarında ikramiye verilir. Bu ikramiye hiç bir suretle beş aylık ücret toplamını geçemez.
KIYAFET
Madde 16 - Uzman çavuşların kıyafetleri kıyafet kararnamesine göre düzenlenir.
ASTSUBAY SINIFINA GEÇİRİLME
Madde 17 - Kıta uzman çavuşlarından orta veya muadili okullar mezunu olanlarla teknisyen uzman çavuşlardan, istekliler gerekli şartları haiz oldukları takdirde kurslara tabi tutularak muvaffak olmaları halinde astsubay sınıflarına ücretlerinin tekabül ettiği rütbe ile naklolunabilirler. Bunların uzman çavuşlukta geçen hizmetleri astsubaylık mecburi hizmetlerine ve nakil sırasında almakta oldukları ücret kademesinde geçen müddetleri de nakledildikleri astsubaylık rütbelerindeki terfi sürelerine eklenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: GEÇİCİ VE SON MADDELER
Geçici Madde 1 -Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve 5430 sayılı kanun hükümlerine göre uzman çavuş olanların almakta bulundukları maaş dereceleriyle kıdemleri mahfuzdur.
Bunlardan dört yıl uzman çavuşluk yaptıktan sonra daha dört yıl hizmeti taahhüt eden ve kabul olunanlar bulundukları derecelerin bir üst derece maaşına yükselirler. Sekiz yıl fazla görevden sonra ayrılanlara hiç bir vergi kesilmeksizin 300 lira ikramiye verilir. Sair hususlarda bu kanuna tabidirler.
II - Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve 5430 sayılı kanuna göre uzman çavuş olanlardan birinci fıkra hükmüne tabi bulunmak istemiyenlerin talepleri üzerine hizmet müddetleri nazara alınarak bu kanun hükümlerine göre intibakları yapılır ve haklarında bu kanun hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 - Bu kanuna göre alınacak olan uzman çavuşlar 1954 yılı temditli uzman çavuş kadrolarında bu namla istihdam olunurlar.
Geçici Madde 3 - 5430 sayılı kanunla orduda istihdam edilen sanat enstitüsü mezunu uzman çavuşlar da bu kanunun 17 nci maddesi hükümleri gereğince astsubay sınıfına geçirilebilirler.
KALDIRILAN KANUNLAR
Madde 18 - 1059 sayılı Piyade Küçük Zabit Kanunu ile 5430 sayılı Uzman Çavuş Yetiştirilmesi hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 19 - Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer'idir.
Madde 20 - Bu kanunun hükümlerini icraya Milli Müdaafa ve Maliye Vekilleri memurdur.
Kanun Numarası: 6320
Kabul Tarihi: 03/03/1954
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 10/03/1954
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 8654
BİRİNCİ BÖLÜM: ÇAVUŞ YETİŞTİRİLECEKLERİN SEÇİLMESİ
SEÇME VE YETİŞTİRME
Madde 1 - Ordunun Kara, Hava ve Deniz Kuvvetlerine yeni gelen muvazzaf erden, temel eğitiminden sonra bölük, tabur veya muadili komutanlıklarca çavuş olmaya elverişli bulundukları anlaşılanlar, alay ve muadili komutan veya makamlarca da yeterlikleri onanmak şartiyle Milli Savunma Vekaletince tesbit edilecek esaslara göre çavuş yetiştirilirler.
ÇAVUŞ OLAMIYACAKLAR
Madde 2 - 1 inci madde gereğince çavuş adaylığına ayrılmamış olan erler onbaşıdan yukarı çıkamazlar.
KURSTA BAŞARI GÖSTEREMİYENLER
Madde 3 - Öğretim ve eğitimleri sonunda çavuş olamıyanlar birlik ve kurumlarına geri gönderilir.
İKİNCİ BÖLÜM: UZMAN ÇAVUŞLUK ESASLARI VE ŞARTLARI
UZMAN ÇAVUŞLUK
Madde 4 - Kıta ve teknisyen çavuşlarından aşağıdaki maddelerde tesbit edilen süre ve esaslar dairesinde ordu hizmetinde kalmaya istekli olup kabul edilenler muvazzaflık hizmetinin bitiminden itibaren "uzman çavuş" olurlar.
Bunlardan birlik ve kurumların astsubay kadrolarında görevlendirilenler (Kıta uzman çavuşu), teknik hizmetlerde görevlendirilenler de (Teknik uzman çavuşu) olurlar.
UZMAN ÇAVUŞLUK ŞARTLARI
Madde 5 - Kıta ve teknik uzman çavuşu olabilmek için en az ilkokul mezunu bulunmak ve muvazzaflık hizmetinden başka 1 ila 5 yıl hizmet taahhüdünde bulunmak şarttır.
UZMAN ÇAVUŞLUK SÜRELERİNİN UZATILMASI
Madde 6 - Kıta ve teknik uzman çavuşluğunda taahhüt edilen süreler Milli Savunma Vekaletince tesbit edilecek esaslar dairesinde uzatılabilir.
UZMAN ÇAVUŞLARIN ASTLIK, ÜSTLÜK MÜNASEBETLERİ VE CEZAİ MUAMELELERİ
Madde 7 - Uzman çavuşlar, çavuş rütbesini taşıyan asker sayılırlar ve diğer askerlerle aralarında astlık ve üstlük münasebetleri caridir.
Uzman çavuşların cezai muameleleri Askeri Ceza ve Askeri Muhakeme Usulü kanunlarına tabidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: UZMAN ÇAVUŞLARIN AYLIK ÜCRETLERİ, SAİR HAKLARI, TERFİLERİ, BAKIM VE İKRAMİYELERİ, ASTSUBAYLIĞA GEÇİRİLMELERİ
UZMAN ÇAVUŞLARIN AYLIK ÜCRETLERİ VE BUNUNLA İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
Madde 8 - Uzman çavuşların aylık ücretleri aşağıda gösterilmiştir:
lira
1 inci senede 125
2 nci senede 150
3 üncü senede 175
4 üncü senede 200
5 inci ve mütaakıp senelerde de 225
Ortaokul öğretimini tamamladıktan sonra en az iki yıllık meslek öğretimini veren sanat okullarından mezun uzman çavuşların ücretleri (175) liradan başlar.
TANK, DENİZALTICILIK VE DALGIÇLIK TAZMİNATI
Madde 9 - Tank sınıfı uzman çavuşlarına tank hizmetlerinde çalıştıkları müddetçe aylık ücretlerinden başka maaşlarının %15, denizaltıcı ve dalgıçlara ise %25'i nispetinde tazminat verilir.
TERFİ
Madde 10 - Bir ücret kademesinde fiilen bir seneyi tamamlıyan uzman çavuşlar yetkili sicil amirlerinin verecekleri sicile göre terfi ederler.
UZMAN ÇAVUŞLARIN YİYİM, GİYİM, BAKIM İŞLERİ
Madde 11 - Uzman çavuşların yiyim, giyim, bakım, tayin, tahvil ve nakilleri halinde sevk işleri erat gibi Devlet tarafından sağlanır.
TEDAVİ
Madde 12 - Uzman çavuşlardan hastalananların tedavileri askeri hastanelerde parasız yapılır. Sağlık durumları hava tebdilini icabettirenler hava tebdiline yollanır.
Ancak tedavi ve hava tebdili süresinin toplamı iki ayı geçemez. Bu süre zarfında ücretlerini tam olarak alırlar. Tedavi ve hava tebdili süresi daha fazla devam edenlerin ordu ile ilişkileri kesilir.
İZİN
Madde 13 - Her uzman çavuşun senede bir ay izin hakkı vardır. İzin esnasında ücretine ve sair hukukuna halel gelmez. Bu süreye, gidiş ve geliş müddeti dahil değildir.
BAŞARI GÖSTEREMİYENLERİN TERHİSİ
Madde 14 - Sicillerine göre uzman çavuşlukta kalmaları caiz olmadığı anlaşılanların barışta taahhüt sürelerine bakılmaksızın vazifelerine son verilir.
İKRAMİYE
Madde 15 - Kendi kusurları olmaksızın müddetlerinin temdit edilmemesi sebebiyle terhis edilenlere her hizmet yılı için bir aylık ücretleri miktarında ikramiye verilir. Bu ikramiye hiç bir suretle beş aylık ücret toplamını geçemez.
KIYAFET
Madde 16 - Uzman çavuşların kıyafetleri kıyafet kararnamesine göre düzenlenir.
ASTSUBAY SINIFINA GEÇİRİLME
Madde 17 - Kıta uzman çavuşlarından orta veya muadili okullar mezunu olanlarla teknisyen uzman çavuşlardan, istekliler gerekli şartları haiz oldukları takdirde kurslara tabi tutularak muvaffak olmaları halinde astsubay sınıflarına ücretlerinin tekabül ettiği rütbe ile naklolunabilirler. Bunların uzman çavuşlukta geçen hizmetleri astsubaylık mecburi hizmetlerine ve nakil sırasında almakta oldukları ücret kademesinde geçen müddetleri de nakledildikleri astsubaylık rütbelerindeki terfi sürelerine eklenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: GEÇİCİ VE SON MADDELER
Geçici Madde 1 -Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve 5430 sayılı kanun hükümlerine göre uzman çavuş olanların almakta bulundukları maaş dereceleriyle kıdemleri mahfuzdur.
Bunlardan dört yıl uzman çavuşluk yaptıktan sonra daha dört yıl hizmeti taahhüt eden ve kabul olunanlar bulundukları derecelerin bir üst derece maaşına yükselirler. Sekiz yıl fazla görevden sonra ayrılanlara hiç bir vergi kesilmeksizin 300 lira ikramiye verilir. Sair hususlarda bu kanuna tabidirler.
II - Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve 5430 sayılı kanuna göre uzman çavuş olanlardan birinci fıkra hükmüne tabi bulunmak istemiyenlerin talepleri üzerine hizmet müddetleri nazara alınarak bu kanun hükümlerine göre intibakları yapılır ve haklarında bu kanun hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 - Bu kanuna göre alınacak olan uzman çavuşlar 1954 yılı temditli uzman çavuş kadrolarında bu namla istihdam olunurlar.
Geçici Madde 3 - 5430 sayılı kanunla orduda istihdam edilen sanat enstitüsü mezunu uzman çavuşlar da bu kanunun 17 nci maddesi hükümleri gereğince astsubay sınıfına geçirilebilirler.
KALDIRILAN KANUNLAR
Madde 18 - 1059 sayılı Piyade Küçük Zabit Kanunu ile 5430 sayılı Uzman Çavuş Yetiştirilmesi hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 19 - Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer'idir.
Madde 20 - Bu kanunun hükümlerini icraya Milli Müdaafa ve Maliye Vekilleri memurdur.