ashli
Bayan Üye
Büyük Kanyon Ulusal Parkı (İng.: Grand Canyon National Park) Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaleti sınırlarında bulunan en eski ulusal parkdır.
Büyük Kanyon bir çok renge sahip; Kolorado Nehri çevresinde bulunan bir kanyondur. Büyük Kanyon Ulusal Parkı içinde bulunur ve bu Amerika'daki ilk ulusal parklardan biridir. Theodore Roosevelt Büyük Kanyon'un büyük bir hayranıydı ve bir çok kez avlanmak ve sehir için burayı ziyaret etmişti.
Kanyon Colorado Irmağı'nın kanalı milyonlarca yılda yarmasıyla oluşmuştur. 466 kilometre uzunluğunda ve 400 metre ila 2.4 kilometre genişliği arasında değişmektedir. Derinlik açısından da 1600 metreye kadar ulaşır. Bu kesiklerde Dünya'nın 2 milyar yıllık tarihi gözükebilmektedir.
Büyük Kanyon bir Avrupalı tarafından farkedilmesi ilk kez 1540 yılında; İspanyol Garcia Lopez de Cardenas tarafından olmuştur. İlk bilimsel araştırma ise John Wesley Powell eşliğinde 1869'da gerçekleşmiştir. Kızılderililer ise kanyonun duvarlarında yerleşim birimleri kurmuşlardır.
Büyük Kanyon dünyanın en büyük derin vadisidir. ABD'nin güneybatısında 450 km boyunca uzanır. Görülmeye değer dik bayırları dorukları vadileri ve olağanüstü renklerdeki kaya katmanlarıyla ABD'nin en ilgi çekici doğal oluşumlarından biridir. Büyük Kanyon kuzeybatı Arizona'daki Colorado Irmağı'nın aşındırmasıyla oluşmuştur (bak. Colorado Irmağı). Colorado Irmağı'nın 1 milyon yılı aşkın bir zamandır Colorado yaylasını kazarak derinleştirdiği boğazın Büyük Kanyon Ulusal Parkı sınırları içinde kalan 90 km uzunluğundaki en derin ve en etkileyici bölümü Powell Gölü'nden Mead Gölü'ne kadar uzanır.
Bu büyük vadinin iki yakası arasındaki açıklık bazen 1 kilometreden azdır bazen de 29 kilometreye ulaşır. Derinliği ise 16 kilometreyi geçer. Deniz düzeyinden 2.500 metre yükseklikteki kuzey yakası güney yakasından 365 metre daha yüksektir. Colorado Irmağı' nın bu vadiyi açarken sürükleyip götürdüğü toprak tüm ABD'yi 30 cm kalınlığında bir tabakayla örtmeye yeterdi. Boğazın her iki yanı bir dizi sarp kayalıktan oluşur.
Vadide kule gibi yükselen kayalar eğimli kaya taraçaları vardır. Fildişi rengi sarımsı kahverengi boz ve kızıl kayalar ışık ve gölgeler değiştikçe olağanüstü bir renk gösterisi sergiler. Şatolara tapınaklara ve kulelere benzeyen kaya doruklarının pek çoğuna Buda Tapınağı ve Şiva Piramidi gibi adlar verilmiştir.
Colorado Irmağı rüzgâr don ve yağmurla birlikte Büyük Kanyon'u aşındırmayı sürdürmektedir. Kanyon tabanında Kuzey Amerika'nın en eski bazı kayaları vardır. Kuvarsit gibi kristalleşmiş kayalar toprağın aşınmasıyla yok olan dağların tabanıdır. Bunların üzerinde kumtaşı şeyi ve kireçtaşı gibi tortul kaya katmanları vardır. İçindeki deniz yosunu deniz kabuğu ve balık fosillerinden de anlaşıldığı gibi bu kayalar denizin altında oluşmuştur. Bir zamanlar büyük bir denizin yer aldığı bölgede Colorado yaylası zaman içinde yükselerek bugünkü düzeyine ulaşmış ve büyük bir hızla akan Colorado Irmağı Büyük Kanyon'u aşındıra aşındıra günümüzdeki durumuna getirmiştir. Kanyonun yamaçları araştırmacılara jeoloji açısından yerkabuğu tarihinin en kapsamlı kayıtlarından birini sağlar.
Bugün kanyonda yaşayan hayvanlar arasında sincap türleri tavşan yabankedisi kır kurdu tilkiler geyikler ve gelengi vardır. Bölgede söğüt ve kavak ağaçlarından kaktüslere kadar değişik bitkiler yetişir.
Colorado yaylasında bir zamanlar Amerika Yerlileri yaşardı. Bunlardan Yumanlar kabilesi bugün de Büyük Kanyon'a açılan bir yan kanyonda varlığını sürdürür. Ayrıca bu yörede tarihöncesi mağara insanlarına ait pek çok kalıntı vardır. İspanyol kâşif Garcia Lopez de Cârdenas 1540'ta kanyonu gören ilk Avrupalı oldu. 1869'da Binbaşı John Wesley Powell başkanlığında bir grup kayıklarla hızlı akan tehlikeli sulardan inip kanyonu inceledi. Binbaşı Powell daha sonra bölgenin ilk haritasını çizdi.
1919'da kanyon çevresindeki 2.613 km'lik alan ulusal park olarak ayrılmış günümüzde bu alan Büyük Kanyon Ulusal Anıtı ve Mermer Kanyon Ulusal Anıtı alanlarının da eklenmesiyle oldukça genişlemiştir. Kanyonun güney ve kuzey yakalarından bölgeye her yıl milyonlarca turist gelir. Turistler dar patikalardan aşağı katırlarla Colorado Irmağı kıyısına inerler. Irmaktaki motorlu sal gezileri ile kanyon üzerinde havadan yapılan geziler de çok ilgi çeker.
Büyük Kanyon bir çok renge sahip; Kolorado Nehri çevresinde bulunan bir kanyondur. Büyük Kanyon Ulusal Parkı içinde bulunur ve bu Amerika'daki ilk ulusal parklardan biridir. Theodore Roosevelt Büyük Kanyon'un büyük bir hayranıydı ve bir çok kez avlanmak ve sehir için burayı ziyaret etmişti.
Kanyon Colorado Irmağı'nın kanalı milyonlarca yılda yarmasıyla oluşmuştur. 466 kilometre uzunluğunda ve 400 metre ila 2.4 kilometre genişliği arasında değişmektedir. Derinlik açısından da 1600 metreye kadar ulaşır. Bu kesiklerde Dünya'nın 2 milyar yıllık tarihi gözükebilmektedir.
Büyük Kanyon bir Avrupalı tarafından farkedilmesi ilk kez 1540 yılında; İspanyol Garcia Lopez de Cardenas tarafından olmuştur. İlk bilimsel araştırma ise John Wesley Powell eşliğinde 1869'da gerçekleşmiştir. Kızılderililer ise kanyonun duvarlarında yerleşim birimleri kurmuşlardır.
Büyük Kanyon dünyanın en büyük derin vadisidir. ABD'nin güneybatısında 450 km boyunca uzanır. Görülmeye değer dik bayırları dorukları vadileri ve olağanüstü renklerdeki kaya katmanlarıyla ABD'nin en ilgi çekici doğal oluşumlarından biridir. Büyük Kanyon kuzeybatı Arizona'daki Colorado Irmağı'nın aşındırmasıyla oluşmuştur (bak. Colorado Irmağı). Colorado Irmağı'nın 1 milyon yılı aşkın bir zamandır Colorado yaylasını kazarak derinleştirdiği boğazın Büyük Kanyon Ulusal Parkı sınırları içinde kalan 90 km uzunluğundaki en derin ve en etkileyici bölümü Powell Gölü'nden Mead Gölü'ne kadar uzanır.
Bu büyük vadinin iki yakası arasındaki açıklık bazen 1 kilometreden azdır bazen de 29 kilometreye ulaşır. Derinliği ise 16 kilometreyi geçer. Deniz düzeyinden 2.500 metre yükseklikteki kuzey yakası güney yakasından 365 metre daha yüksektir. Colorado Irmağı' nın bu vadiyi açarken sürükleyip götürdüğü toprak tüm ABD'yi 30 cm kalınlığında bir tabakayla örtmeye yeterdi. Boğazın her iki yanı bir dizi sarp kayalıktan oluşur.
Vadide kule gibi yükselen kayalar eğimli kaya taraçaları vardır. Fildişi rengi sarımsı kahverengi boz ve kızıl kayalar ışık ve gölgeler değiştikçe olağanüstü bir renk gösterisi sergiler. Şatolara tapınaklara ve kulelere benzeyen kaya doruklarının pek çoğuna Buda Tapınağı ve Şiva Piramidi gibi adlar verilmiştir.
Colorado Irmağı rüzgâr don ve yağmurla birlikte Büyük Kanyon'u aşındırmayı sürdürmektedir. Kanyon tabanında Kuzey Amerika'nın en eski bazı kayaları vardır. Kuvarsit gibi kristalleşmiş kayalar toprağın aşınmasıyla yok olan dağların tabanıdır. Bunların üzerinde kumtaşı şeyi ve kireçtaşı gibi tortul kaya katmanları vardır. İçindeki deniz yosunu deniz kabuğu ve balık fosillerinden de anlaşıldığı gibi bu kayalar denizin altında oluşmuştur. Bir zamanlar büyük bir denizin yer aldığı bölgede Colorado yaylası zaman içinde yükselerek bugünkü düzeyine ulaşmış ve büyük bir hızla akan Colorado Irmağı Büyük Kanyon'u aşındıra aşındıra günümüzdeki durumuna getirmiştir. Kanyonun yamaçları araştırmacılara jeoloji açısından yerkabuğu tarihinin en kapsamlı kayıtlarından birini sağlar.
Bugün kanyonda yaşayan hayvanlar arasında sincap türleri tavşan yabankedisi kır kurdu tilkiler geyikler ve gelengi vardır. Bölgede söğüt ve kavak ağaçlarından kaktüslere kadar değişik bitkiler yetişir.
Colorado yaylasında bir zamanlar Amerika Yerlileri yaşardı. Bunlardan Yumanlar kabilesi bugün de Büyük Kanyon'a açılan bir yan kanyonda varlığını sürdürür. Ayrıca bu yörede tarihöncesi mağara insanlarına ait pek çok kalıntı vardır. İspanyol kâşif Garcia Lopez de Cârdenas 1540'ta kanyonu gören ilk Avrupalı oldu. 1869'da Binbaşı John Wesley Powell başkanlığında bir grup kayıklarla hızlı akan tehlikeli sulardan inip kanyonu inceledi. Binbaşı Powell daha sonra bölgenin ilk haritasını çizdi.
1919'da kanyon çevresindeki 2.613 km'lik alan ulusal park olarak ayrılmış günümüzde bu alan Büyük Kanyon Ulusal Anıtı ve Mermer Kanyon Ulusal Anıtı alanlarının da eklenmesiyle oldukça genişlemiştir. Kanyonun güney ve kuzey yakalarından bölgeye her yıl milyonlarca turist gelir. Turistler dar patikalardan aşağı katırlarla Colorado Irmağı kıyısına inerler. Irmaktaki motorlu sal gezileri ile kanyon üzerinde havadan yapılan geziler de çok ilgi çeker.
