Dün açıklanan 8 aylık bütçe sonuçları 'karamsar' bakanları yanılttı. Rakamlar paniğe ve ek önlemlere ihtiyaç olmadığını gösterdi. Sorun olabilecek tek nokta Babacan'ın destek verdiği aşırı sıkı para politikası
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e karalar bağlatan ve 2013'teki yerel seçimler öncesi "Vergileri artırmak zorundayız" dedirten karamsarlık boş çıktı. Merakla beklenen bütçe rakamları dün açıklanırken, yılın ilk 8 ayında bütçe açığı 8.5 milyar lira oldu. Açıklanan rakam, 21.1 milyar liralık yıl sonu öngörüsüne uyumlu olarak gerçekleşti. Türkiye yılın geri kalan 4 ayında geçen yılki kadar açık verse dahi bütçe hedeflerinden önemli bir sapma olmayacak. Açıklanan veriler vergi artırmayı, dolayısıyla ekonomiyi sıkmayı gerektirecek önlemlere ihtiyaç olmadığını da teyit ediyor.
DENGEYİ SIKILAŞTIRMA BOZAR
Bütçedeki dengeleri önümüzdeki günlerde bozabilecek tek unsurun aşırı sıkı para politikası ve ekonomideki yavaşlama olabileceği de ispatlandı. Çıkan rakamlar, Merkez Bankası'nın, hükümetin Orta Vadeli Program'da koyduğu yüzde 4'lük büyüme hedefinin tutmasını engelleyecek derecede katı para politikası uygulaması nedeniyle vergi geliri performansının zayıfladığını gösterdi. Merkez, ekonomideki talep yavaşlaması nedeniyle canlanmanın gecikeceğini ve yıllık enflasyonun hedefin altında kalacağını belirtmiş, ancak herhangi bir adım atmamıştı.
Ekonomideki yavaşlama etkiliyor
Bütçe giderleri personel giderleri, cari transferler ve sosyal güvenlik primlerindeki artış nedeniyle yükseldi. Bütçenin gelir tarafında ise ekonomik durgunluk etkisini gösterdi. İç tüketimdeki yavaşlamanın etkisiyle vergi gelirleri zayıfladı. Özellikle ağustosta tüketim eğiliminin başlıca göstergesi kabul edilen KDV'deki düşüşle vergi gelirleri yüzde 9.4 azaldı.
Ek vergi açığı artıracak
Bütçe, Babacan ve Şimşek'in önce ekonomiyi sıkıştıracak para politikalarına destek verip ardından "bütçe açık veriyor vergiyi artırmalıyız" söyleminin sorgulanmasına yol açtı. Veriler ekonomideki büyümenin, OVP'deki yüzde 4'lük hedefe çıkarılması durumunda Türkiye'nin bütçe açığı konusunda yılbaşında yaptığı öngörünün rahatlıkla tutacağını gösteriyor. Ancak Maliye Bakanlığı'ndan sızan zam paketi dedikodularındaki gibi kritik sektörlerden vergi alınmasının açığı artırabileceği belirtiliyor.
İKİ BAKANA KRİTİK SORULAR
* Merkez Bankası önceki ay beklenen canlanmanın gecikeceğini, hatta durgunluktan dolayı enflasyon hedefinin bile altında kalınacağını açıklayarak ekonominin gereğinden fazla sıkıldığını teyit etti. Başbakan Yardımcısı Babacan da, büyümenin yüzde 4'ün altında çıkabileceğini, bütçe açığının ise öngörülenin üzerinde olacağını söyledi. Babacan yüzde 4'lük büyüme hedefinin tutmasına engel olan sıkı para politikasını neden hâlâ destekliyor?
* Borçlanma miktarı azalırken, faiz giderleri artıyor. Bunun sebebi Merkez Bankası'nın aşırıya kaçan sıkı para politikası ve faiz oranlarını yüksek tutması mı?
* Yılın ilk yarısında ekonomi yavaşlarken bankaların kârı hızla artıyor. Her iki bakanın açıklamaları ve uygulanan politikalar bankacılık kesiminin kâr artışına yardımcı oluyor mu?
* Yerel seçim öncesi Babacan ve Şimşek'in bu kararları ve ekonomiyi sürüklemek istediği vizyon ülkeye, ekonomiye ve içinde bulundukları hükümete ne gibi fayda sağlayacak? Bakanların açıklamaları ve hükümete aldırmak istediği kararlar kime fayda sağlıyor?
Gelirler % 36 yükseldi
Bütçe temmuzda 246 milyon TL açık verdi. Gelirler 2011'in aynı ayına göre yüzde 35.4 oranında artarak 28.1 milyar TL, bütçe giderleri ise yüzde 16.8 oranında artarak 28.3 milyar TL oldu. Vergi gelirleri ise yüzde 40.8 oranında yükseldi. Ağustos ayında ise açık 1.6 milyar TL, bütçe gelirleri 30.2 milyar TL, bütçe giderleri de 31.8 milyar TL oldu.
İlk 8 ayda açık 8.5 milyar TL
2012 2012
(ocak-ağustos) (yıl sonu hedef)
Bütçe giderleri* 229.005 350.948
Bütçe gelirleri* 220.484 329.845
Bütçe açığı* -8.520 -21.104
Faiz dışı fazla* 27.744 29.146
*(milyon TL)