Salvo
Kayıtlı Üye
Brokoli gibi kansere yakalanma rizikosunu büyük ölçüde azaltan bir başka kış sebzesini veren Brüksel lahanası
Turpgiller'dendir. Anayurdu bilinmeyen bitki
ABD ve Avrupa'da yaygın şekilde yetiştirilmektedir. Türkiye'de de tarımı başlamış olup sebze
halk arasında yavaş yavaş tanınmaktadır.
Biryıllık otsu bitki olan Brüksel lahanası
fide durumundayken lahanaya çok benzer. Ama sonra
gövdesi 60-90 cm'ye kadar boylanır
gövde üzerinde kalın sapların ucunda
koyu yeşil renkli
beyaz damarlı iri yaprakları uzar. Bu yaprakların koltuğundan çıkan tomurcuklar
küçük yuvarlak başçıklara dönüşür. Minyatür lahanaları andıran ve kokusu keskin olan başçıklar sıkı sarımlı olup iri bir ceviz kadar büyür ve sebze olarak yenilir.
Brüksel lahanası denilen başçıklar iki boyutta görünür. Minik olanları
koyu renkli ve hoş kokuludur. Başçık irileştikçe rengi açılır ve kokusu keskinleşir. Brüksel lahanası
çorbası yapılarak
2-3 dakika haşlanıp et yemeklerinin yanına garnitür olarak konularak yenilir. Minik olanları dondurulup sonra tüketilmeye daha uygundur.
BESİN DEĞERLERİ
100 gr. çiğ (pişirilmemiş) Brüksel lahanasının içerdiği besin değerleri şunlardır: 42 kalori; 4
2 gr. protein; 6
4 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 4 gr. lif; 72 mgr. fosfor; 32 mgr. kalsiyum; 450 mgr. potasyum: 1
1 mgr. demir: 115 mgr. C vitamini: l mgr. E vitamini ve önemli değerlerde A vitamini kaynağı betakaroten ile folik asit.
SAĞLIĞIMIZA YARARLARI
Brüksel lahanası
düşük kalori değerine karşılık potasyum ve demir gibi mineraller ile A
C ve E vitaminlerini yüksek oranlarda içeren çok yararlı bir besindir. Bunların yanı sıra;
o Turpgiller'deki tüm sebzeler gibi
özellikle akciğer
mide ve kalınbağırsak (kolon) kanserlerine yakalanma rizikosunu en aza indirger.
o C
E ile A vitamini (betakaroten) gibi antioksidan maddeleri yüksek oranda içerdiğinden kalp hastalıklarına yakalanma
kalp krizi geçirme ve katarak illetine tutulma rizikosunu da düşürür.
o Yüksek oranlarda demir minerali ile folik asit içerdiğinden kansızlığı ve doğum yapacak kadınların spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) hastalığına yakalanmış çocuk doğurma rizikosunu en aza indirir.
o Gene yüksek oranda potasyum minerali içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürür ve tansiyonu belli düzeyde tutar.
Bu önemli tıbbi etkilerinden yararlanılmak üzere Brüksel lahanasının sıkça yenilmesi öğütlenmektedir.
Dikkat: Turpgiller familyasındaki tüm sebzeler gibi Brüksel lahanası da bedenin iyot emilimini azaltır. Bu nedenle haftada 3-4 kezden daha sık Brüksel lahanası yiyen kişiler
bunun yanı sıra zengin iyotlu besinler ya da iyotlu tuz aldıklarına emin olmalıdır. Özellikle içme suyunun az iyot içerdiği yörelerde durum böyledir.
BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ
Brüksel lahanası bitkisi tohumuyla çoğaltılır. Tohumlar
aşağıda tanımı verilen toprakla hazırlanıp gübrelenmiş tavalara
mart ayının ortalarında ekilir. Bu tohumlar filizlenip 10 cm. kadar boylanınca oluşan fideleri
bahçe ya da tarlada
kışın derin kazılarak iyi yanmış çiftlik gübresi ya da kompoze fenni gübreyle gübrelenmiş toprağa yaz başına doğru şaşırtılarak 75 cm. aralıkla dikilirler. Ancak
bahçe küçükse
dikim aralığı 40-50 cm'ye indirilir.
BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ
İklim isteği: Brüksel lahanası
brokoli gibi
soğuk ılıman iklimli bölgelerin bitkisidir. Kış mevsiminde uzun süreli donlara bile dayanabilir. Gene de şiddetli rüzgârlardan korunmalı yerlere dikilmelidir. Uzun süre güneş gören rüzgârsız yerler
bitkinin yetiştirilmesi için uygun olur.
Toprak isteği: Brüksel lahanası
hafif bünyeli
zayıf tipli
asitli ve kireçli toprakları sevmez. Bitkiye uygun olan
içinde yeterince humus bulunan ağır bünyeli topraklardır.
Sulama: Genç Brüksel lahanası bitkilerine
yaz boyunca yağışsız ve sıcak havalarda
düzenli olarak su verilir. Ama
sonbahara doğru olgunlaşan bitkiler artık su istemez.
Gübreleme: Bitkiye
yaz başında yeni yerine şaşırtıldığında bir kez
daha sonra gelişmesini takviye etmek için bir kez daha iyi yanmış çiftlik gübresi ya da azot
fosfat ve potas içeren kompoze fenni gübre verilir.
Toprak işleme: Brüksel lahanası
bitkisinin çevresinde yetişen yabani otların yok edilmesi için çapalama yapılır. Ama
kesinlikle bitkinin köküne yakın yerler derin kazılmaz. Kışa doğru bitkinin çevresinde kazılan toprakla boğaz doldurma işlemi yapılarak bitki kış koruması altına alınır.
Hasat (Derim): Brüksel lahanası
dikiminden 28-36 hafta sonra hasat edilmeye başlanır. Bunun için bitkinin toprağa yakın yerinden başlanarak ceviz büyüklüğüne varmış sıkı sarımlı başçıkları keskin bir bıçakla kesilerek alınır. Bu arada bitkinin sararmış yaprakları da kesilip çıkarılmalı
her seferinde bitkiden birkaç başçıktan fazla almamaya özen gösterilmelidir. Bitkinin tüm başçıkları hasat edilip bitirilince
gövde kesilir ve aynen lahana gibi pişirilerek yenilir.
Zararlı ve hastalıklarıyla mücadele: Bitkiye dadanan hastalık ve zararlılarla
uzmanlara danışılarak ve uygun tarım ilacı kullanılarak zamanında
eksiksiz ve aksatılmadan mücadele edilmelidir



Biryıllık otsu bitki olan Brüksel lahanası






Brüksel lahanası denilen başçıklar iki boyutta görünür. Minik olanları



BESİN DEĞERLERİ
100 gr. çiğ (pişirilmemiş) Brüksel lahanasının içerdiği besin değerleri şunlardır: 42 kalori; 4



SAĞLIĞIMIZA YARARLARI
Brüksel lahanası


o Turpgiller'deki tüm sebzeler gibi


o C


o Yüksek oranlarda demir minerali ile folik asit içerdiğinden kansızlığı ve doğum yapacak kadınların spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) hastalığına yakalanmış çocuk doğurma rizikosunu en aza indirir.
o Gene yüksek oranda potasyum minerali içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürür ve tansiyonu belli düzeyde tutar.
Bu önemli tıbbi etkilerinden yararlanılmak üzere Brüksel lahanasının sıkça yenilmesi öğütlenmektedir.
Dikkat: Turpgiller familyasındaki tüm sebzeler gibi Brüksel lahanası da bedenin iyot emilimini azaltır. Bu nedenle haftada 3-4 kezden daha sık Brüksel lahanası yiyen kişiler

BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ
Brüksel lahanası bitkisi tohumuyla çoğaltılır. Tohumlar






BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ
İklim isteği: Brüksel lahanası



Toprak isteği: Brüksel lahanası




Sulama: Genç Brüksel lahanası bitkilerine



Gübreleme: Bitkiye



Toprak işleme: Brüksel lahanası


Hasat (Derim): Brüksel lahanası



Zararlı ve hastalıklarıyla mücadele: Bitkiye dadanan hastalık ve zararlılarla

