Böbrek taşı nedir?
Yaşamsal faaliyetlerimizin devamı için gerekli olan bio kimyasal işlemlerin sonunda oluşan atık maddelerin vücuttan atılma yerlerinden biri de böbreklerdir. Ayrıca vücut için gerekli bazı maddelerin seviyesinin ayarlanması da böbrekler tarafından yürütülür. Böbrek taşları idrarda çözülemeyen ve atılamayan kristallerin biraraya gelmesiyle oluşur. Normalde idrarda kristal ve taş oluşumunu engelleyecek bazı kimyasal maddeler vardır. Fakat bazı insanlarda bu engelleyici mekanizma tam olarak çalışamayabilir ve bu kişilerde tekrar edici idrar yolları taşları görülür. Taşların ölçüleri oldukça değişken olabilir ve böbrekten mesaneye doğru ilerleme eğilimindedirler. Taşın idrar akışını tıkaması ve hareket etmesi durumunda ağrı kanama ve enfeksiyon gelişebilir.
Böbrek taşları kimlerde oluşur?
Her insanda taş oluşma riski vardır. Sıklıkla 20 – 50 yaşlarında görülürken 30’lu yaşlar hastalığın en sık görüldüğü yaş grubudur. Erkekler kadınlara göre 3 kere daha fazla risk altındadır.
Taşı oluşturan sebepler nelerdir?
Taşı oluşturan kesin neden bilinmemekle beraber risk faktörleri şunlardır:
-idrar yolu enfeksiyonu
-böbrekteki yapısal bozukluklar
-böbrek hastalığı olanlar (renal tübüler asidoz, kistik böbrek hastalığı...)
-beslenme alışkanlıkları
-yetersiz sıvı alımı
-sıcak iklim kuşağında yaşamak
-hiperkalsiüri, sistinüri, hiperokzalüri, hiperürikozüri
-bazı ilaçlar (asetazolamide, anti viral ilaçlar....)
-bazı bağırsak hastalıkları (inflamatuar bağırsak hastalığı...)
-genetik faktörler
-geçirilmiş bağırsak ameliyatları ( jejono ileal by-pass )
-metabolik hastalıklar (örn. Hiperparatiroidizm, gut hastalığı...)
Taşlı hastalarda belirtiler nelerdir?
İdrar yolu taşları hiçbir bulgu vermeden gelişebileceği gibi bazen ciddi bulgularda vermektedir.
En sık görülen yakınma ağrıdır. Bu ağrı bazen çok şiddetli olabileceği gibi bazen rahatsızlık vermeyen ağrılar şeklinde de olabilir. Karakteristik ağrı, kolik diye adlandırılan ve böğür bölgesinden başlayıp öne doğru ilerleyen, kasık ve testislere de yayılabilen ağrılardır. Ağrı taşın hareket etmesine veya üriner sistemin tıkanmasına bağlı olarak gelişir.
Kan: Bazen gözle görülebilecek kadar olurken bazen de sadece mikroskopik incelemede görülür.
Bulantı ve kusma: Taş’ın yaptığı ağrıya bağlı gelişen mide-bağırsak sistemindeki hareket azalmasına bağlı olarak gelişir.
İdrar yapma da zorluk görülebilir.
Teşhis yöntemleri nelerdir?
Hastanın şikayetleri belli bir ölçüde tanı koymaya yardımcı olur. Ayrıca taşın görüntülenmesi yapılmalıdır. Bu amaçla;
-DÜSG grafisi: Yatarak çekilen karın ve pelvik bölge grafisi
-Ultrason
-İ.V.P (İlaçlı böbrek filmi)
-Spiral üriner sistem komputer tomografilerinden faydalanır. Bazen kan analizlerine de ihtiyaç duyulur..
Yaşamsal faaliyetlerimizin devamı için gerekli olan bio kimyasal işlemlerin sonunda oluşan atık maddelerin vücuttan atılma yerlerinden biri de böbreklerdir. Ayrıca vücut için gerekli bazı maddelerin seviyesinin ayarlanması da böbrekler tarafından yürütülür. Böbrek taşları idrarda çözülemeyen ve atılamayan kristallerin biraraya gelmesiyle oluşur. Normalde idrarda kristal ve taş oluşumunu engelleyecek bazı kimyasal maddeler vardır. Fakat bazı insanlarda bu engelleyici mekanizma tam olarak çalışamayabilir ve bu kişilerde tekrar edici idrar yolları taşları görülür. Taşların ölçüleri oldukça değişken olabilir ve böbrekten mesaneye doğru ilerleme eğilimindedirler. Taşın idrar akışını tıkaması ve hareket etmesi durumunda ağrı kanama ve enfeksiyon gelişebilir.
Böbrek taşları kimlerde oluşur?
Her insanda taş oluşma riski vardır. Sıklıkla 20 – 50 yaşlarında görülürken 30’lu yaşlar hastalığın en sık görüldüğü yaş grubudur. Erkekler kadınlara göre 3 kere daha fazla risk altındadır.
Taşı oluşturan sebepler nelerdir?
Taşı oluşturan kesin neden bilinmemekle beraber risk faktörleri şunlardır:
-idrar yolu enfeksiyonu
-böbrekteki yapısal bozukluklar
-böbrek hastalığı olanlar (renal tübüler asidoz, kistik böbrek hastalığı...)
-beslenme alışkanlıkları
-yetersiz sıvı alımı
-sıcak iklim kuşağında yaşamak
-hiperkalsiüri, sistinüri, hiperokzalüri, hiperürikozüri
-bazı ilaçlar (asetazolamide, anti viral ilaçlar....)
-bazı bağırsak hastalıkları (inflamatuar bağırsak hastalığı...)
-genetik faktörler
-geçirilmiş bağırsak ameliyatları ( jejono ileal by-pass )
-metabolik hastalıklar (örn. Hiperparatiroidizm, gut hastalığı...)
Taşlı hastalarda belirtiler nelerdir?
İdrar yolu taşları hiçbir bulgu vermeden gelişebileceği gibi bazen ciddi bulgularda vermektedir.
En sık görülen yakınma ağrıdır. Bu ağrı bazen çok şiddetli olabileceği gibi bazen rahatsızlık vermeyen ağrılar şeklinde de olabilir. Karakteristik ağrı, kolik diye adlandırılan ve böğür bölgesinden başlayıp öne doğru ilerleyen, kasık ve testislere de yayılabilen ağrılardır. Ağrı taşın hareket etmesine veya üriner sistemin tıkanmasına bağlı olarak gelişir.
Kan: Bazen gözle görülebilecek kadar olurken bazen de sadece mikroskopik incelemede görülür.
Bulantı ve kusma: Taş’ın yaptığı ağrıya bağlı gelişen mide-bağırsak sistemindeki hareket azalmasına bağlı olarak gelişir.
İdrar yapma da zorluk görülebilir.
Teşhis yöntemleri nelerdir?
Hastanın şikayetleri belli bir ölçüde tanı koymaya yardımcı olur. Ayrıca taşın görüntülenmesi yapılmalıdır. Bu amaçla;
-DÜSG grafisi: Yatarak çekilen karın ve pelvik bölge grafisi
-Ultrason
-İ.V.P (İlaçlı böbrek filmi)
-Spiral üriner sistem komputer tomografilerinden faydalanır. Bazen kan analizlerine de ihtiyaç duyulur..
