BİLARDOYA GİRİŞ
Bilardo sporuna başlarken temel olan bir takım hareketler dizilimlerini ve Temel bilgileri öğrenmek gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu doğrultuda gerekli olan hareketleri ve bilgileri genel olarak anlatmaya çalışacağız.
DURUŞ - TUTUŞ - VURUŞ
Bilardonun en önemli unsurlarının başında gelir. Duruş - tutuş ve vuruş hareketleri masa içinde topların dağılımına ve vuruşun çesitliliğine göre farklılıklar arz etmektedir. Biz şimdilik genelleme yaparak bu hareketleri göstermeye çalışacağız ve gerekli olan şartları aşagıda şıklar halinde sunacağız.
DURUŞ
Genel olarak ayakların, vücudun ve kollarin pozisyonu olarak tanımlayabiliriz. Önce ayakların pozisyonu ile başlayalım. Sağ elini kullananların sol ayak ve sağ ayak arası 30 - 40 cm. aralık ve 45 derece veya buna yakın açıda olmalı bununla beraber sol ayağın pozisyona bakar istikamette olmasi gerekir. Bacaklarda kasılma veya gerilme olmayacak şekilde rahat, vücudun ağırlığı da iki ayak üzerinde olmalıdır. Sol el kullananlar bu işlemin tam tersini yapmalıdırlar. Sol kol omuzdan ve beli kırmadan masaya uzanmalı, kol çok gergin olmayacak şekilde bir şey alıyormuşcasına uzatılmalıdır. Istakanın konumu; vücuda çok yakın olmamakla beraber iki kaşımızın ortasında ve burun ile paralel olmalı. Çenemizden 15 - 20 cm. arası biz uzaklık sagğanmalıdır.
TUTUŞ
Sol ve sağ elin genel olarak kullanımı doğrultusunda bir takım hareketler bütünüdür. Sol el, avuç içi masaya yapışacak şekilde masaya yerleştirilir. İşaret parmağı ile başparmak bir kafes şeklinde tutulur. Oluşturulan kafes içinden ıstaka aşırı çıkartılmamalı, çok gevşekte bırakılmamalıdır. Oluşturulan kafes, vuruş çeşidine göre değişir (sırt - kleps - normal vuruş vb.). Öte yandan sol kolun düzlüğü bozulmamalıdır (dirsekten itibaren kırma vb.)
VURUŞ
Vuruşun en önemli öğesi istakanın gidip gelme hareketidir (Limage). Bunun sonucu olarak ıstakayı tutan sağ kolun dirsekle 90 derece açı yapması, sağ elin ıstakayı ağırlık noktasından kavraması, sağ omuzda hareketsizlik Limage'in düzgün olmasındaki temel şartlardır.
BİLARDO. Bir bilardo masasında toplar ve isteka ile çeşitli oyunlar oynanabilir. Bu oyunların başlıcaları, 600 yıllık bir geçmişi olan bilardo, snooker ve delikli bilardo ya da çanaktır. Snooker 20. yüzyılın başında oynan*maya başlanmış, dünyanın birçok ülkesinde, özellikle de İngiltere, Kanada ve Avustralya' da çok yaygınlaşmıştır. Delikli bilardonun masası daha küçüktür ve birkaç çeşidi vardır.
Bilardo masası özel ölçülerde yapılmış ah*şap, kenarları yükseltilmiş ve yeşil çuha ile kaplanmış bir masadır. Gene yeşil çuha kaplı kauçuk bantlarla çevrelenmiştir. Masanın dört köşesinde ve uzun kenarlarının orta noktalarında, toplam altı delik bulunur. Oyunda amaç, isteka denen uzun tahta sopay*la yeşil çuha üzerindeki toplara vurarak, de*liklere sokmaktır. İstekanın ucunda küçük bir deri parçası takılıdır ve bu deri sık sık tebeşir-lenerek vuruş sırasında kayması önlenir. Bi*lardo topları 19. yüzyıl sonlarına kadar fildi-şinden yapılırdı. Günümüzde daha çok sente*tik malzeme kullanılmaktadır.
Masanın kısa kenarına paralel olan çizgiye engel çizgisi ya da vuruş çizgisi, bu çizgi ile kenar arasında kalan küçük bölgeye "balk" denir. Merkezi, aynı zamanda engel çizgisinin orta noktası olan yarım daireye "D" adı verilir. Bilardo ve snookerde, bir oyuncu, topu deliğe düşürdükten sonraki her vuruşu "D" içinden yapar. Buna "elden oynama" denir.
Bilardoda masa delikli ya da deliksiz olabilir. İngiliz bilardosu da denen delikli masa bilar*dosu, daha çok İngiltere'de ve geçmişte bu ülkeye bağlı ülkelerde yaygındır. Fransız bi*lardosu deliksiz masada ve Kara Avrupası'n-da oynanır.
İngiliz bilardosu ikisi beyaz, biri kırmızı üç topla oynanır. Beyazlardan birinin üzerinde iki siyah nokta vardır. Oyunculardan biri "benekli"yi, öbürü "düz" beyazı vuruş topu olarak seçer. Masada, üçü uzunlamasına sıra*lanmış, öbür üçü de engel çizgisi üstünde yer alan toplam altı nokta bulunur. Uzunlaması*na sıralanmış olanlar bilardo noktası, piramit noktası ve orta noktadır. Oyunun başında kırmızı top bilardo noktasına konur. Oyuncu vuruş topunu "D" içinde istediği yerden kullanır. Sayı yaptığı sürece oyunu sürdürür. İlk oyuncu sayı yapamadığı ya da hatalı vuruş yaptığı zaman oyun el değiştirir. Oyunun amacı vuruş topunu öbür iki topa vurdurarakya da vuruş topuyla bir topu ya da her ikisini deliklere düşürerek sayı elde etmektir. En çok sayısı olan oyunu kazanır.
Fransız bilardosu da denen deliksiz masa bilardosu ikisi beyaz, biri kırmızı üç topla oynanır. Burada amaç istekanın yardımıyla beyaz toplardan birini öbür iki topa vurdura*rak karambol yapmak yani sayı kazanmaktır. Başlangıç vuruşunda, beyaz top önce kırmızı topa vurdurulmahdır, oyunun devamında ön*ce öbür beyaz topa da çarptırılabilir. Sayı ka*zanamayan oyuncunun yerine öteki geçer ve oyun sürer.
Snooker
Çok tutulan İngiliz kökenli bir bilardo oyunu*dur. 22 topla oynanır. Vuruş topu beyazdır ve her iki oyuncu da aynı topu kullanır. Her biri 1 sayı değerinde 15 kırmızı top vardır. Öteki toplar, çeşitli renklerdedir ve renklerine göre sayı değerleri değişir. Sarı top 2, yeşil top 3, kahverengi top 4, mavi top 5, pembe top 6 ve siyah top 7 sayı değerindedir.
Oyuncu, sayı kazanmak için vuruş topuyla öteki topları deliklere göndermeye çalışır. Oyunun başında kırmızı toplar masanın üst bölümüne yakın bir yerde bir üçgen oluştura*cak biçimde dizilir. Öbür toplar da masa üzerinde belirli yerlere konur. Oyuncular bir kırmızı, bir başka renkten olmak üzere, kır*mızılar bitinceye kadar topları deliklere dü*şürmeye çalışırlar. Düşen kırmızı toplar delik*lerde kalırken, öbürleri alınıp kendi noktala*rına yeniden yerleştirilir. 15 kırmızı top bittik*ten sonra, renkli toplar sarıdan siyaha doğru sırasıyla oynanır. Siyah topun deliğe düşürül mesiyle oyun sona erer. Bilardoda olduğu gibi snookerde de hüner, sayı getiren her vuruştan sonra, yeni bir sayı daha yapabilmek için, vuruş topunu uygun bir yerde durdurabil*mektir.
ABD ve Kanada'da çok yaygın bir bilardo çeşididir. Bir başka adı da "çanak"tır. Snoo*kerde olduğu gibi 15 top üçgen biçiminde toplanır ve her iki oyuncu da aynı vuruş topunu kullanır. Sekiz topu deliğe düşüren oyuncu oyunu kazanır. Önemli olan, vuruşu yapacak kişinin hangi topu, hangi deliğe düşüreceğini önceden bildirmesidir. Delikli bilardonun, kuralları biraz daha değişik olan türleri vardır.