BES, 2013’TE DEVLET KATKISIYLA 30 MİLYAR LİRAYI ZORLAYACAK
Bireysel emeklilikte fon tutarı bu yıl 5 milyar TL’lik yeni girişle 20 milyar TL’yi aştı. 2013’te de 5 milyar TL giriş bekleniyor. ‘100 TL ödeyene 25 TL devlet katkısı’nın sektöre ivme kazandırması ve fon tutarının 30 milyar TL’yi yakalaması bekleniyor
AYFER YILDIZ
Bireysel emeklilik sisteminin (BES) 1 Ocak’ta başlayacak olan ‘yüzde 25’lik devlet katkısı’ uygulamasıyla ivme kazanması bekleniyor. Şu anda sektördeki fon büyüklüğü 20 milyar TL’yi, üye sayısı ise 3 milyonu aştı. Maliye, Hazine bütçesine BES için 1 milyar 250 milyon TL’lik kaynak ayırdı. Bu verilerle, hükümetin sisteme 2013’te 5 milyar TL’lik bir para girmesini planladığı görülüyor. Ancak, sektöre 2012 yılında yüzde 30’u aşan bir büyüme ile 5 milyar TL’yi aşan bir para girişi oldu.
‘100 TL ödeyene 25 TL’de devletten’ uygulamasının tanıtımlarına son dönemde ağırlık verilmeye başladı. Bunun etkisiyle sisteme 5 milyar TL’nin üzerinde bir giriş bekleniyor. Sektörün 2013’ü 28-30 milyar TL’lik bir fon büyüklüğü ve 3.5 milyon katılımcıyla tamamlaması öngörülüyor.
Fon seçimi önemli hale geldi
Sistemde yapılan bir diğer önemli değişiklikte emeklilik fonlarının kesintilerinin düşürülmesi oldu. Yönetim gider kesintisi azami yüzde 2, yıllık fon işletim gideri de en yüksek yüzde 2.28 oldu. Bu oranlar şirketten şirkete değişiklik gösteriyor. Ancak, bu düzenleme katılımcı lehine oldu. Sistemde bundan sonra yatırımcıların daha iyi getiriler elde edebilmek için yapacağı fon tercihleri de önem kazandı. Emeklilik şirketleri de fon çeşitliliğini artırma çalışmalarına başladı. Artık, altın, gayrimenkul, kira sertifikaları emeklilik fonları da olacak.
Katılımcıların yılda 6 kez yatırım yaptıkları fonlarda değişiklik yapma hakkı bulunuyor. Emeklilik planlarını ise yılda en fazla 4 kez değiştirebilir. Ekonomik koşullara bağlı olarak daha iyi getiriler elde edebilmek için üyelerin bu fırsatı değerlendirmesi gerekiyor.
Öte yandan, sistemde 2 yıl kalan kişiler, şirket değişikliği yapabilir. Değiştirdikleri şirkette de en az bir yıl kaldıktan sonra tekrar başka bir şirkete gidebilir.
25-34 yaş arası ilgi fazla
Sisteme en fazla 25-34 arasındaki yaş grubunun ilgi gösterdiği görülüyor. Şu anda mevcut katılımcıların yüzde 36.57’sini 25-34 yaş arasındakiler oluşturuyor. İkinci sırada ise yüzde 33.95 oranıyla 35-44 yaş grubu geliyor. 45-55 yaş arasındakilerin oranı yüzde 18.98 olurken, 25 yaş altı grubun oranı yüzde 5.99 seviyesinde. Sistemde emeklilik hakkı için sınır olan 56 yaş ve üzeri üyenin oranı ise yüzde 4.51’li dikkat çekiyor.
Ağırlıklı olarak TL ile ödeniyor
Üyelerin yüzde 97.49’u Türk lirası ile ödeme yapmayı tercih ediyor. Yüzde 2.23’ü dolar, yüzde 0.28’i ise euro ile ödeme yapıyor. Katılımcıların yüzde 94.22’si ise aylık ödeme yapmayı tercih ediyor. Üyelerin yüzde 31.7’si İstanbul’da, yüzde 9.3’ü Ankara, yüzde 8’i ise İzmir’de bulunuyor.
3 YILDAN ÖNCE SİSTEMDEN AYRILAN DEVLET KATKISINI ALAMAYACAK
* 1 Ocak itibariyle sisteme üye olan herkese yüzde 25 oranında devlet katkısı yapılacak. Yani, 100 TL ödeme yapan kişiye 25 TL’de devlet verecek. 200 TL ödeyene 50 TL verilecek. Bunun için herhangi bir işlem yapmaya gerek yok. Şirketler, devlet katkısı için ek bir hesap açacak.
* Ancak, devlet katkısının üst limiti yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25’i ile sınırlı. Örneğin, 2013 yılında asgari ücretin 12 aylık toplamının 12 bin TL olacağı varsayılırsa, 2013 yılında bireysel emekliliğe 12 bin TL veya üzerinde katkı payı yatıran katılımcılar devlet katkısından azami ölçüde yararlanacak. Yani 3 bin TL devlet katkısı alacak.
* Bireysel emeklilik üyelerinin devlet katkısını alabilmesi için, sistemde en az 3 yıl kalması gerekiyor. Bu süreden önce sistemden ayrılanlar, devlet katkısını alamayacak. 3 yıl sonra sistemden ayrılanlar devlet katkısının yüzde 15’ini, 6 yıldan sonra yüzde 35’ini, 10 yıldan (56 yaşını tamamlamayanlar) sonra ise ise yüzde 60’ını alabilecek. Devlet katkısının tamamı ise 10 yıl ödeme yapan ve 56 yaşını tamamlayanlar alabilecek.
Bireysel emeklilikte fon tutarı bu yıl 5 milyar TL’lik yeni girişle 20 milyar TL’yi aştı. 2013’te de 5 milyar TL giriş bekleniyor. ‘100 TL ödeyene 25 TL devlet katkısı’nın sektöre ivme kazandırması ve fon tutarının 30 milyar TL’yi yakalaması bekleniyor
AYFER YILDIZ
Bireysel emeklilik sisteminin (BES) 1 Ocak’ta başlayacak olan ‘yüzde 25’lik devlet katkısı’ uygulamasıyla ivme kazanması bekleniyor. Şu anda sektördeki fon büyüklüğü 20 milyar TL’yi, üye sayısı ise 3 milyonu aştı. Maliye, Hazine bütçesine BES için 1 milyar 250 milyon TL’lik kaynak ayırdı. Bu verilerle, hükümetin sisteme 2013’te 5 milyar TL’lik bir para girmesini planladığı görülüyor. Ancak, sektöre 2012 yılında yüzde 30’u aşan bir büyüme ile 5 milyar TL’yi aşan bir para girişi oldu.
‘100 TL ödeyene 25 TL’de devletten’ uygulamasının tanıtımlarına son dönemde ağırlık verilmeye başladı. Bunun etkisiyle sisteme 5 milyar TL’nin üzerinde bir giriş bekleniyor. Sektörün 2013’ü 28-30 milyar TL’lik bir fon büyüklüğü ve 3.5 milyon katılımcıyla tamamlaması öngörülüyor.
Fon seçimi önemli hale geldi
Sistemde yapılan bir diğer önemli değişiklikte emeklilik fonlarının kesintilerinin düşürülmesi oldu. Yönetim gider kesintisi azami yüzde 2, yıllık fon işletim gideri de en yüksek yüzde 2.28 oldu. Bu oranlar şirketten şirkete değişiklik gösteriyor. Ancak, bu düzenleme katılımcı lehine oldu. Sistemde bundan sonra yatırımcıların daha iyi getiriler elde edebilmek için yapacağı fon tercihleri de önem kazandı. Emeklilik şirketleri de fon çeşitliliğini artırma çalışmalarına başladı. Artık, altın, gayrimenkul, kira sertifikaları emeklilik fonları da olacak.
Katılımcıların yılda 6 kez yatırım yaptıkları fonlarda değişiklik yapma hakkı bulunuyor. Emeklilik planlarını ise yılda en fazla 4 kez değiştirebilir. Ekonomik koşullara bağlı olarak daha iyi getiriler elde edebilmek için üyelerin bu fırsatı değerlendirmesi gerekiyor.
Öte yandan, sistemde 2 yıl kalan kişiler, şirket değişikliği yapabilir. Değiştirdikleri şirkette de en az bir yıl kaldıktan sonra tekrar başka bir şirkete gidebilir.
25-34 yaş arası ilgi fazla
Sisteme en fazla 25-34 arasındaki yaş grubunun ilgi gösterdiği görülüyor. Şu anda mevcut katılımcıların yüzde 36.57’sini 25-34 yaş arasındakiler oluşturuyor. İkinci sırada ise yüzde 33.95 oranıyla 35-44 yaş grubu geliyor. 45-55 yaş arasındakilerin oranı yüzde 18.98 olurken, 25 yaş altı grubun oranı yüzde 5.99 seviyesinde. Sistemde emeklilik hakkı için sınır olan 56 yaş ve üzeri üyenin oranı ise yüzde 4.51’li dikkat çekiyor.
Ağırlıklı olarak TL ile ödeniyor
Üyelerin yüzde 97.49’u Türk lirası ile ödeme yapmayı tercih ediyor. Yüzde 2.23’ü dolar, yüzde 0.28’i ise euro ile ödeme yapıyor. Katılımcıların yüzde 94.22’si ise aylık ödeme yapmayı tercih ediyor. Üyelerin yüzde 31.7’si İstanbul’da, yüzde 9.3’ü Ankara, yüzde 8’i ise İzmir’de bulunuyor.
3 YILDAN ÖNCE SİSTEMDEN AYRILAN DEVLET KATKISINI ALAMAYACAK
* 1 Ocak itibariyle sisteme üye olan herkese yüzde 25 oranında devlet katkısı yapılacak. Yani, 100 TL ödeme yapan kişiye 25 TL’de devlet verecek. 200 TL ödeyene 50 TL verilecek. Bunun için herhangi bir işlem yapmaya gerek yok. Şirketler, devlet katkısı için ek bir hesap açacak.
* Ancak, devlet katkısının üst limiti yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25’i ile sınırlı. Örneğin, 2013 yılında asgari ücretin 12 aylık toplamının 12 bin TL olacağı varsayılırsa, 2013 yılında bireysel emekliliğe 12 bin TL veya üzerinde katkı payı yatıran katılımcılar devlet katkısından azami ölçüde yararlanacak. Yani 3 bin TL devlet katkısı alacak.
* Bireysel emeklilik üyelerinin devlet katkısını alabilmesi için, sistemde en az 3 yıl kalması gerekiyor. Bu süreden önce sistemden ayrılanlar, devlet katkısını alamayacak. 3 yıl sonra sistemden ayrılanlar devlet katkısının yüzde 15’ini, 6 yıldan sonra yüzde 35’ini, 10 yıldan (56 yaşını tamamlamayanlar) sonra ise ise yüzde 60’ını alabilecek. Devlet katkısının tamamı ise 10 yıl ödeme yapan ve 56 yaşını tamamlayanlar alabilecek.