Bayan Taruz
Bayan Üye
Minik bebeği büyümeye başladığı andan itibaren heyecanla diş çıkarmasını bekleyen her anne-baba şu cümleyi kurmaya başlar: “Hanimiş dişi”. Sizin için heyecan verici olan bu süreç, bebeğiniz için aynı güzellikte ilerlemeyebilir. Çıkmaya çalışan dişin yatığı baskı, kaşınma, keyifsizlik hissi… Öncelikle sakin ve sabırlı olun. Altıncı ayından itibaren diş çıkarma sürecine giren bebeğinizin kaşınan dişlerini ince bir tülbent yardımı ile kaşıyabilirsiniz. Konuyla ilgili Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Alper Bıçkıcı bizleri bilgilendiriyor.
Dişleri kaşınan bebeğe nasıl yaklaşmalıyız?
3 aylık olan bebekler, hep birden sözleşmiş gibi salyalarını akıtmaya, ellerini ağızlarına götürmeye başlarlar. Her ailede hekime aynı soruyu sorar; “Acaba diş mi çıkaracak?” 3-4 aylıkken diş çıkaran bebekler vardır, ama çok nadirdir. Genellikle ilk dişlerin çıkması 6. aydan sonra başlayıp 14. aya kadar gecikebilir.
Bebeğiniz her zamankine göre daha hırçın ve huysuzsa ağzının içini kontrol etmenizde fayda var. Çünkü kısa sürede gelişen huy değişikliği diş çıkarma belirtisi olabilir.
Diş çıkarmanın genel belirtileri; kızaran diş etleri, diş etinin altında ele gelen kabarıklık, salya, sürekli parmakla diş kaşıma, şişen yanaklar, iştahsızlık ya da mızmızlanma olarak sayılabilir. Diş çıkarma döneminde dişetleri sızladığı ve gerildiği için bebekler büyük bir rahatsızlık yaşarlar. Diş kaşıntısı da 4-5. aylarda iyice artar ve hırsla, ağza yaklaşan her nesneyi kemirmeye çalışırlar. Diş çıkaran bebeğin yardıma ihtiyacı vardır, ağrısı, kaşıntısı için aile desteğine ihtiyaç duyacaktır.
Bebeğinizi rahatlatmak için bunları yapın!
• Bebeğiniz gece, gündüz huzursuz, uykusuz kalacaktır. Sizden beklediği her zamankinden daha fazla yakınlık, şefkattir. Kucaklayın, kendinize yakın tutup onu anladığınızı hissettirmeye çalışın.
• Gazlı bir bez ya da temiz bir tülbent alıp parmak desteğiyle beraber bebeğinizin diş etlerine masaj yapmanız, yine tülbentle sarılmış buz parçası ile dişlere kompres uygulamanız bebeğinizin kaşıntısını azaltıp dişlerinin daha rahat çıkmasına sebep olur.
• Kauçuktan imal edilmiş kaşıklar alıp buzdolabında soğuk şekilde bulundurun. Bebeğin dişlerine soğuk kaşık ve diş kaşıma aparatları iyi gelecektir. Özellikle kızarmış ve şiş dişetlerindeki ödemi azaltır.
• Eğer diş çıkarma ağrısının iştahsızlığa yol açtığını düşünüyorsanız, beslerken farklı bir biberon ucu veya ağızlı bardak kullanmanız onun daha rahat beslenmesine olanak verir.
• Salyası artan bebek sürekli sıvı kaybetmektedir, anne sütü-formül mama daha sık aralıklarla verilmelidir. Ara ara hafif soğuk 30 ml kadar su ek olarak ağrıları da azaltır. Ayrıca akan salyalar hassas ciltleri olan bebeklerde ciltte kızarıklık yapabilir. Doğal içerikli kremler kullanılmalıdır.
• Diş ağrılarını ve kaşıntıları azaltmak için üretilen diş jelleri 6 aylıktan büyük bebekler için kullanılabilir, doktorun önerdiği sıklıkta ve miktarda verilmelidir.
• Bebeğin ağrısını azaltamıyorsak yine doktor önerisiyle parasetamol ihtiva eden ağrı kesici şurup ve fitiller kullanılabilir.
• Diş çıkaran bebeklerde kulaklarını çekiştirme veya yanaklarını kaşıma gibi haller görülebilir. Özellikle azı dişleri çıkarken, dişetlerindeki ağrı sinirler nedeni ile kulak ve yanağa etki edebilir. Bu nedenle bebeğinizin kulak veya yanaklarına küçük parmaklarınızla hafif masaj yaparak onu rahatlatmaya çalışmanız iyi olacaktır.
• Diş çıkarma dönemlerinde 37.7 dereceyi aşmayan ateş görülebilir. Daha yüksek ateşlerde, günde 3’den fazla oluşan bol sulu dışkılamada, enfeksiyon olaya dahil olmuş olabilir. Ayrıntılı muayene için hekim görmelidir.
• Diş çıkarma dönemindeki memeyi ısırma dönemlerinde annelerin bir kısmı emzirmeye ara vermekte bazen de anne sütü vermemeye başlamaktadır. Bilinmelidir ki bu dönem geçicidir. Normal olarak süt emme sırasında bebeğin dili alt dişlerin üstünden dışarı çıkarak meme ucunu korur. Ayrıca diş kaşıntısı destek tedavilerle azaltılan bebek memeyi sadece emmek için kullanacaktır.
Dişlerine zarar veren hangi davranış tekniklerinden kaçınmalı?
• Plastik kaşıklar ya da plastik oyuncaklar, keskin kenarları ve kopma riski nedeniyle sağlıklı bir seçim değildir. Her zaman kauçuk aparatları tercih etmelisiniz. Boyalı kaşıklarda, mide iritasyonu açısından uygun değildir.
• Kaşığı ve diş kaşıyıcılarını bebeğinize çok soğuk (donmuş olarak) olarak vermeyin. Bu kaşıktan, kaşıma aparatından parça kopma ve aspirasyon riskiyle beraber ağız, gırtlakta yaralanmalara neden olabilir.
• Diş jelleri ve ateş düşürücüler mutlaka doktor kontrolünde verilmelidir. Rastgele kullanım önemli sağlık risklerini beraberinde getirir.
• Bebeklere diş kaşınması esnasında kemirmesi için soğuk muz, havuç, salatalık gibi besinler verilebilir. Ancak bu sırada dikkatli olunmazsa, bebek yalnız bırakılırsa nefes borusunda tıkanmalara, boğulmalara zemin hazırlayabilir.
Hangi durumda doktora başvurmak gerekir?
• Bebeğinizin ateşi 38 derece ve üstündeyse,
• Günde 3’den fazla sulu dışkılaması var ise,
• 3 günden fazla süren huzursuzluk ve ciltte kırmızımsı döküntüler durumunda beraberinde diş çıkartıyor olsa da doktorunuza başvurmalısınız.
Bebekler diş çıkartırken hastalıklara daha yatkın olurlar ve iyileşmeleri daha sorunlu olabilir.