Lyd
Bayan Üye
Batılı Anlamda Türk Tiyatrosu
Türk halkı Batı modelinde tiyatroyla azınlıkların sunduğu tiyatro gösterileri yoluyla bir ölçüde tanışıyordu. Osmanlı sarayı ise yabancı toplulukların gösterilerine büyük önem vermiştir, Batı tiyatrosunu Türk halkından daha önce benimsemiştir.
Batı tiyatrosunun Türk kültürüne tam anlamıyla aktarılması Tanzimatta oluşmuştur. Batı tiyatrosunun, 1839 Tanzimat Fermanının öngördüğü ilkeler doğrultusunda Batıya yönelen Osmanlı toplumuna girişi, geleneksel Türk tiyatrosuna bir yandan bir çok olumlu katkıda bulunurken, bir yandan da onun çağdaş doğrultuda gelişmesini engellemiştir. Batı modeli tiyatronun benimsenmesiyle Türk tiyatrosuna yeni bir yöneliş içine girmiştir. Her şeyden önce tiyatro da yazılı metne geçilmiş, yabancı yazarlardan yapılan çeviri ve uyarlamalar yanında Türk yazarları da oyun yazmaya başlamışlar, böylece Batıya oranla çok geç de olsa bir dram geleneği başlamıştır.
Batı modelinde tiyatronun Türkiyeye gelmesi sonucunda çerçeve Sahneli yeni tiyatro yapıları kurulmuş, topluluklar bu tiyatrolarda düzenli olarak oyun sergilemeye başlamışlardır. Böylece tiyatroyu kurumsallaştırma yönünde önemli bir adım atılmıştır. Batı tiyatrosu modelini benimseyen Türk tiyatrosunun gelişimi çok genel bir yaklaşımla iki aşamada incelenebilir. Tanzimat Fermanının ilanıyla, Türkiye Cumhuriyetinin kurulması arasında (1839- 1923) yer alan hazırlık aşaması ve Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze uzanan gelişme aşaması.
Edebiyatımızda Batılı tiyatro Tanzimat dönemiyle başlar. İlk tiyatro eseri kabul edilen Şair Evlenmesi1859′da Şinasi tarafından yazılmıştır. Şair Evlenmesi bir perdelik komedidir. Tanzimat döneminde Teodor Kasap, Âli Bey, Ahmet Vefik Paşa gibi sanatçılar Moli-ereden çeviri ve uyarlamalar yapmışlardır. Aynı donemde Namık Kemal, Abdülhak Hamit gibi sanatçılar ise dram türünde pek başarılı sayılmayacak- eserler vermişlerdir. Meşrutiyet döneminde de Türk tiyatrosu Batının sönük bir taklidi olarak kalmış, asıl kişiliğini 1925′lerden sonra bulmuştur. Cumhuriyetin ilk döneminde tiyatro alanında eser veren başlıca sanatçılar şunlardır:
Yakup Kadri,
Aka Gündüz,
Reşat Nuri,
Musahipzâde Celal,
Necip Fazıl
Faruk Nafiz,
Türk tiyatrosunda son dönemin en önemli yazarlarından bazıları ise şöyle belirtilebilir:
Tarık Buğra,
Necati Cumalı,
Haldun Taner,
Refik Erduran,
Turan Oflazoğlu,
Cevat Fehmi Başkurt.
Türk halkı Batı modelinde tiyatroyla azınlıkların sunduğu tiyatro gösterileri yoluyla bir ölçüde tanışıyordu. Osmanlı sarayı ise yabancı toplulukların gösterilerine büyük önem vermiştir, Batı tiyatrosunu Türk halkından daha önce benimsemiştir.
Batı tiyatrosunun Türk kültürüne tam anlamıyla aktarılması Tanzimatta oluşmuştur. Batı tiyatrosunun, 1839 Tanzimat Fermanının öngördüğü ilkeler doğrultusunda Batıya yönelen Osmanlı toplumuna girişi, geleneksel Türk tiyatrosuna bir yandan bir çok olumlu katkıda bulunurken, bir yandan da onun çağdaş doğrultuda gelişmesini engellemiştir. Batı modeli tiyatronun benimsenmesiyle Türk tiyatrosuna yeni bir yöneliş içine girmiştir. Her şeyden önce tiyatro da yazılı metne geçilmiş, yabancı yazarlardan yapılan çeviri ve uyarlamalar yanında Türk yazarları da oyun yazmaya başlamışlar, böylece Batıya oranla çok geç de olsa bir dram geleneği başlamıştır.
Batı modelinde tiyatronun Türkiyeye gelmesi sonucunda çerçeve Sahneli yeni tiyatro yapıları kurulmuş, topluluklar bu tiyatrolarda düzenli olarak oyun sergilemeye başlamışlardır. Böylece tiyatroyu kurumsallaştırma yönünde önemli bir adım atılmıştır. Batı tiyatrosu modelini benimseyen Türk tiyatrosunun gelişimi çok genel bir yaklaşımla iki aşamada incelenebilir. Tanzimat Fermanının ilanıyla, Türkiye Cumhuriyetinin kurulması arasında (1839- 1923) yer alan hazırlık aşaması ve Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze uzanan gelişme aşaması.
Edebiyatımızda Batılı tiyatro Tanzimat dönemiyle başlar. İlk tiyatro eseri kabul edilen Şair Evlenmesi1859′da Şinasi tarafından yazılmıştır. Şair Evlenmesi bir perdelik komedidir. Tanzimat döneminde Teodor Kasap, Âli Bey, Ahmet Vefik Paşa gibi sanatçılar Moli-ereden çeviri ve uyarlamalar yapmışlardır. Aynı donemde Namık Kemal, Abdülhak Hamit gibi sanatçılar ise dram türünde pek başarılı sayılmayacak- eserler vermişlerdir. Meşrutiyet döneminde de Türk tiyatrosu Batının sönük bir taklidi olarak kalmış, asıl kişiliğini 1925′lerden sonra bulmuştur. Cumhuriyetin ilk döneminde tiyatro alanında eser veren başlıca sanatçılar şunlardır:
Yakup Kadri,
Aka Gündüz,
Reşat Nuri,
Musahipzâde Celal,
Necip Fazıl
Faruk Nafiz,
Türk tiyatrosunda son dönemin en önemli yazarlarından bazıları ise şöyle belirtilebilir:
Tarık Buğra,
Necati Cumalı,
Haldun Taner,
Refik Erduran,
Turan Oflazoğlu,
Cevat Fehmi Başkurt.
