rapor
Kayıtlı Üye
Uluslararası Baş Ağrıları Derneği (IHS) 165 farklı tipte baş ağrısı tanımlamıştır. Tüm baş ağrılarını iki temel grupta inceleyebiliriz.
Primer (Birincil) Baş Ağrıları: Baş ağrısı hastalığın kendisidir. Başka bir hastalıkla ilişkili değildir. Bu grup baş ağrıları migren, gerilim tipi baş ağrıları ve küme baş ağrıları olarak sayılabilir.
Sekonder (Ikincil) Baş Ağrıları: Başka bir tıbbi durumun yol açtığı ağrılardır. Darbeler, beyinde kan akımı bozukluğu veya beyin kanaması, beyin tümörü, göz hastalıkları, kulak burun boğaz hastalıkları, boyun hastalıkları gibi düzinelerce başka rahatsızlık sekonder baş ağrılarına neden olabilir.
Belirli maddeler tüketildiğinde de, sekonder baş ağrılarının ortaya çıkması beklenebilir: alkol, kafein, nikotin, hazır gıdalarda koruyucu olarak kullanılan nitratlar, Asya mutfağında kullanılan monosodyum glutamat gibi lezzetlendirici maddeler.
IHS sınıflamasındaki 100’den fazla baş ağrısı türünü, bu tip sekonder baş ağrılarının oluşturmasına rağmen, tüm baş ağrısı hastalarının %90’ı üç farklı primer baş ağrısı tipinden yakınmaktadır: migren, gerilim tipi baş ağrıları ve küme baş ağrıları.
» MIGREN :
Migrenin ayırt edici bir özelliği, baş ağrısının çoğunlukla (her zaman değil) başın sadece bir tarafında hissedilmesidir. Bu nedenle yaklaşık 2000 yıl önce, Roma Imparatoru Marcus Aurelius’un doktoru Galen, migreni “hemicrania”(yarım kafatası) olarak adlandırmıştır.
Yaklaşmakta olan bir migren krizi, bazı öncü belirtilerle (prodromal belirtiler) geleceğini haber verebilir: sinirlilik, yorgunluk ya da tam tersi yerinde duramama, huzursuzluk. Öncü belirtiler her üç migren hastasının birinde mevcuttur. Migren ortaya çıkarken de bulantı, kusma, gürültü ve ışığa karşı aşırı hassasiyet gibi belirtiler eşlik edebilir. Kusmadan sonra ağrıda azalma olması migrene özgü bir belirtidir. Hastalar kriz sırasında karanlık, sessiz bir odada yatarak dinlenmeyi tercih ederler. Bu tip migren “basit migren” ya da “aurasız migren” olarak adlandırılır.
Baş ağrısı başlamadan önce, parlak bir ışık, bulanıklık, çizgilenmeler, zigzaglar, yarım görme, görme alanında karanlık nokta gibi öncü belirtiler hissedilirse “auralı migren” yani “öncü belirtili migren” söz konusudur. Aurayı takiben ortaya çıkan migrende baş ağrıları, genellikle basit migrenden daha kısa sürelidir. Ağrılar geldiği gibi aniden kaybolabilir.
Migren ailevi geçiş gösterebilen bir hastalıktır. Kadınlarda daha sık görülür. Adet öncesi ve adet sonrası dönemlerde şikayetler artabilir. Her yaşta başlayabilir. Sakatlığa neden olmaz, ancak sıklıkla iş gücü kaybına neden olur. Migren krizinin tedavisinde ağrı kesici ilaçlar mümkün olduğunca erken alınmalıdırlar. Ağrının çok artması beklenmemelidir. Hafif ve orta dereceli migren krizinde önerilen ilaç tedavisi aşağıdaki gibidir.
Bulantı ve kusma ile mücadele için bulantı önleyici (antiemetik) ilaçlar.
Ağrının giderilmesi için ağrı kesiciler.
» GERILIM TIPI BAŞ AĞRILARI :
En sık görülen baş ağrısı tipidir. Tüm baş ağrılarının %75’i bu gruptur. Tüm yetişkinlerin %90’ı hayatları boyunca, en az bir kez gerilim tipi baş ağrısından şikayet ederler. Zonklayıcı olmaktan çok sabit bir ağrı söz konusudur. Ağrı genellikle boyundan başlayıp yukarı doğru çıkar, migrenin aksine tek bir bölgeyi tutmaz, daha yaygın bir seyir gösterir. Migrende görülen öncü belirtiler yoktur. Migren krizinde hastalar ışıktan ve sesten kaçarlar, oysa ki gerilim tipi baş ağrısında hastalar gezip dolaşmak isterler. Bulantı ve baş dönmesi gibi şikayetler genellikle ağrıya eşlik eder. Ağrı genellikle birkaç saat sürer, ancak günlerce de devam edebilir. Fiziksel stres kadar mental stres de tetikleyici olabilir.
Bir kişide migren ve gerilim tipi baş ağrıları beraber bulunabilir. Gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinde ağrı kesiciler, kas gevşeticiler yanında antidepresan ilaçlar da faydalı olmaktadır.
» KÜME BAŞ AĞRILARI :
Tüm baş ağrılarının en ağır formu olmakla beraber en nadir görülenidir. Baş ağrısından yakınan erkeklerin sadece %0.5’i ve kadınların da %0.1’i bu tip ağrılardan şikayetçidir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Küme baş ağrısına bu adın verilmesinin nedeni, yılın belirli zamanlarında, özellikle sonbahar ve ilkbaharda daha sık olmak üzere, kümeler halinde ortaya çıkmasıdır. Ağrı oldukça şiddetlidir, genellikle tek göz çevresinde veya arkasında, alnın sadece bir tarafındadır. Gözde kızarıklık, göz yaşarması, burun akması, göz bebeklerinde küçülme gibi belirtiler eşlik edebilir. Ağrı günde birkaç kez 15 dakikadan bir buçuk saate kadar sürebilir. Sonra aylarca bir daha tekrarlamayabilir.
Bu ağrıları tetikleyen etkenler belirlenebilirse onlardan kaçınmak iyi bir tedavi yöntemidir. Ağrılar buna rağmen devam ediyorsa, migren tedavisinde koruyucu olarak kullanılan ilaçlar denenebilir.
Primer (Birincil) Baş Ağrıları: Baş ağrısı hastalığın kendisidir. Başka bir hastalıkla ilişkili değildir. Bu grup baş ağrıları migren, gerilim tipi baş ağrıları ve küme baş ağrıları olarak sayılabilir.
Sekonder (Ikincil) Baş Ağrıları: Başka bir tıbbi durumun yol açtığı ağrılardır. Darbeler, beyinde kan akımı bozukluğu veya beyin kanaması, beyin tümörü, göz hastalıkları, kulak burun boğaz hastalıkları, boyun hastalıkları gibi düzinelerce başka rahatsızlık sekonder baş ağrılarına neden olabilir.
Belirli maddeler tüketildiğinde de, sekonder baş ağrılarının ortaya çıkması beklenebilir: alkol, kafein, nikotin, hazır gıdalarda koruyucu olarak kullanılan nitratlar, Asya mutfağında kullanılan monosodyum glutamat gibi lezzetlendirici maddeler.
IHS sınıflamasındaki 100’den fazla baş ağrısı türünü, bu tip sekonder baş ağrılarının oluşturmasına rağmen, tüm baş ağrısı hastalarının %90’ı üç farklı primer baş ağrısı tipinden yakınmaktadır: migren, gerilim tipi baş ağrıları ve küme baş ağrıları.
» MIGREN :
Migrenin ayırt edici bir özelliği, baş ağrısının çoğunlukla (her zaman değil) başın sadece bir tarafında hissedilmesidir. Bu nedenle yaklaşık 2000 yıl önce, Roma Imparatoru Marcus Aurelius’un doktoru Galen, migreni “hemicrania”(yarım kafatası) olarak adlandırmıştır.
Yaklaşmakta olan bir migren krizi, bazı öncü belirtilerle (prodromal belirtiler) geleceğini haber verebilir: sinirlilik, yorgunluk ya da tam tersi yerinde duramama, huzursuzluk. Öncü belirtiler her üç migren hastasının birinde mevcuttur. Migren ortaya çıkarken de bulantı, kusma, gürültü ve ışığa karşı aşırı hassasiyet gibi belirtiler eşlik edebilir. Kusmadan sonra ağrıda azalma olması migrene özgü bir belirtidir. Hastalar kriz sırasında karanlık, sessiz bir odada yatarak dinlenmeyi tercih ederler. Bu tip migren “basit migren” ya da “aurasız migren” olarak adlandırılır.
Baş ağrısı başlamadan önce, parlak bir ışık, bulanıklık, çizgilenmeler, zigzaglar, yarım görme, görme alanında karanlık nokta gibi öncü belirtiler hissedilirse “auralı migren” yani “öncü belirtili migren” söz konusudur. Aurayı takiben ortaya çıkan migrende baş ağrıları, genellikle basit migrenden daha kısa sürelidir. Ağrılar geldiği gibi aniden kaybolabilir.
Migren ailevi geçiş gösterebilen bir hastalıktır. Kadınlarda daha sık görülür. Adet öncesi ve adet sonrası dönemlerde şikayetler artabilir. Her yaşta başlayabilir. Sakatlığa neden olmaz, ancak sıklıkla iş gücü kaybına neden olur. Migren krizinin tedavisinde ağrı kesici ilaçlar mümkün olduğunca erken alınmalıdırlar. Ağrının çok artması beklenmemelidir. Hafif ve orta dereceli migren krizinde önerilen ilaç tedavisi aşağıdaki gibidir.
Bulantı ve kusma ile mücadele için bulantı önleyici (antiemetik) ilaçlar.
Ağrının giderilmesi için ağrı kesiciler.
» GERILIM TIPI BAŞ AĞRILARI :
En sık görülen baş ağrısı tipidir. Tüm baş ağrılarının %75’i bu gruptur. Tüm yetişkinlerin %90’ı hayatları boyunca, en az bir kez gerilim tipi baş ağrısından şikayet ederler. Zonklayıcı olmaktan çok sabit bir ağrı söz konusudur. Ağrı genellikle boyundan başlayıp yukarı doğru çıkar, migrenin aksine tek bir bölgeyi tutmaz, daha yaygın bir seyir gösterir. Migrende görülen öncü belirtiler yoktur. Migren krizinde hastalar ışıktan ve sesten kaçarlar, oysa ki gerilim tipi baş ağrısında hastalar gezip dolaşmak isterler. Bulantı ve baş dönmesi gibi şikayetler genellikle ağrıya eşlik eder. Ağrı genellikle birkaç saat sürer, ancak günlerce de devam edebilir. Fiziksel stres kadar mental stres de tetikleyici olabilir.
Bir kişide migren ve gerilim tipi baş ağrıları beraber bulunabilir. Gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinde ağrı kesiciler, kas gevşeticiler yanında antidepresan ilaçlar da faydalı olmaktadır.
» KÜME BAŞ AĞRILARI :
Tüm baş ağrılarının en ağır formu olmakla beraber en nadir görülenidir. Baş ağrısından yakınan erkeklerin sadece %0.5’i ve kadınların da %0.1’i bu tip ağrılardan şikayetçidir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Küme baş ağrısına bu adın verilmesinin nedeni, yılın belirli zamanlarında, özellikle sonbahar ve ilkbaharda daha sık olmak üzere, kümeler halinde ortaya çıkmasıdır. Ağrı oldukça şiddetlidir, genellikle tek göz çevresinde veya arkasında, alnın sadece bir tarafındadır. Gözde kızarıklık, göz yaşarması, burun akması, göz bebeklerinde küçülme gibi belirtiler eşlik edebilir. Ağrı günde birkaç kez 15 dakikadan bir buçuk saate kadar sürebilir. Sonra aylarca bir daha tekrarlamayabilir.
Bu ağrıları tetikleyen etkenler belirlenebilirse onlardan kaçınmak iyi bir tedavi yöntemidir. Ağrılar buna rağmen devam ediyorsa, migren tedavisinde koruyucu olarak kullanılan ilaçlar denenebilir.
