Barometre

(basınçölçer de denir), atmosfer basıncını ölçmeye yarayan araç. Laboratuvarlarda ve duyarlı ölçüm gerektiren durumlarda kullanılan cıvalı barometre ve daha portatif olan metal barometre olmak üzere iki çeşittir. Cıvalı barometrenin geçmişi Torricelli’ye kadar uzanır (çanaklı barometre). Cıvalı barometrede basınç, bir cıva haznesiyle birleşik kap oluşturan ve kapalı üst ucunda boşluk (Torricelli boşluğu) bulunan bir tüpteki cıva yüksekliğiyle belirlenir ve örneğin 76 cm Hg ya da 760 mm Hg biçiminde ifade edilir. Cıva sütununun yüksekliği Fortin barometresinde kolayca okunur. Esnek olan alt ucunun hareket ettirilmesiyle haznedeki cıva düzeyi, sabit olan cetvelin sıfırıyla çakıştırılarak yükseklik, cetvelden okunur (bazılarında hareketli olan cetvel kaydırılarak sıfırlama yapılır). Cıvalı barometreler sıcaklık, yükseklik ve yerçekimi ivmesi değişince yeniden derecelendirilmelidir. Metal barometreyse, esas olarak, havası alınmış ve büzülmemesi için çeperleri içerden yayla desteklenmiş metal bir kutudur ve basınç değişiminin çeperlerde oluşturduğu küçük hareket, mekanik bir düzenekle büyütülerek bir ibreye aktarılır. Metal barometreler cıvalı bir barometreyle karşılaştırılarak derecelendirilir. Bu barometreler altimetre olarak da kullanılır. Barometrede basınç, santimetre, inç ya da milibar cinsinden okunur. Barometreler hava basıncını en doğru gösterecek biçimde ayarlanmalıdır. Bu ayar, bulunulan yerin yüksekliği ve bu yükseklikte olması gereken hava basıncına göre yapılır. Ayrıca bulunulan enlemdeki yerçekiminin etkisi de hesaba katılmalıdır.