ashli
Bayan Üye
Bağlamaya yeni başlayanlar için önemli bir sorundur bu. Bir dükkana
girersiniz, 50 YTL. den başlayıp binlerce YTL.'lik değerlere ulaşan
sazlarla karşılaşırsınız. Tabiki bu değerler sazı alacak kişiye göre
değişir. Eğer sazı alacak kişinin bu konuda bir tecrübesi yoksa 50
YTL. değerindeki bir saz, olur size 500 YTL.
Öncelikle şunu söyleyelim. Sazların fiyatı ortalama bir kanaat
getirmemize yardımcı olsa bile, her zaman için sazın gerçek değerini
yansıtmayabilir. Bu direkt olarak esnafın dürüstlüğü ve içinde
bulunduğu şartlarla ilgili bir durumdur. Sazın değeri ne olursa
olsun, problemli olmamalıdır. 50 YTL.' ye alacağınız sazda, fiyatı
düşük diye teller perdelere çarpmamalı, saplar eğik olmamalı,
teknik açıdan bir problem taşımamalıdır. Fiyatı belirleyen şey,
işçilik ve kullanılan malzemedir.
Bağlama ailesi çok geniş bir aile. Bir çok üyesi var. Bu yüzden
öncelikle ne alacağımıza karar vermemiz gerekiyor. Cura mı, kısa sap
bir bağlama mı, yoksa uzun sap bir bağlama mı, divan sazı mı, meydan
sazı mı? Bu soruda yer alanlar yaygın olanlar. Bir de bu
saydıklarımızın arasındaki ölçülerde yapılan sazlar var. Bu konu
ayrı bir ders konusu. Nasıl bir saz alacağınızı bildiğinizi
farzederek devam edelim.
Bağlamalar tekne açısından iki türlüdür. Oyma bağlama, yaprak
bağlama. Oyma sazlar tek bir ağaç kütüğünün oyulması ile elde
edilir. Yaprak sazlar ise, özel kasnaklarda, ağaç dilimlerinin bir
araya getirilmesiyle oluşturulur. Oyma saz ya da yaprak saz daha
iyidir gibi bir mantık yanlış olur. Çünkü daha önce de söylediğimiz
gibi, sazın değerini kullanılan malzeme ve işçilik belirler.
Piyasada oyma sazlar daha pahalıya satılmaktadır. Ancak dediğimiz
gibi, bu durum , oyma sazların daha kaliteli olduğunu göstermez.
Bir müzik aleti için en önemli unsur sestir. Ses konusu da aslında
çok geniş bir konu. Çünkü bir çok özelliği var. Sesin şiddeti,
yüksekliği, rengi (tınısı) başlıca ses özelliklerinden.
Ses konusu aslında göreceli bir konu. Çünkü kişisel zevklere göre
beğeniler değişebilmekte. Bir sazın çok yüksek ses vermesi tek
başına bir ölçüt değil. Bunun yanında tınısının da kişisel beğeniye
uygun olması gerekiyor.
Farklı ağaçlardan yapılan sazlar, farklı tınılara sahiptir. Yani
kullanılan malzeme sazımızın ses rengini belirler. Ayrıca göğüs
tahtasının kalınlığı, teknenin boyutları (yani işçilik) tınıyı
etkileyen bir başka faktör.
Bağlamalar çok çeşitli ağaçlardan yapılabilir. Bu ağaçlar dut,
padouk, pelesenk, maun, akağaç, ardıç, kestane, karaağaç, ceviz,
wenge olabilir. Ancak tavsiyemiz dut, pelesenk, padouk ve maun
yönünde olacak.
Alacağınız sazda tekneden ve göğüs kapağından sonra en önemli eleman
saptır. Sap seslerin temizliğini ve çalım kolaylığını sağlayan
önemli bir elemandır. Sap ile tekne arasındaki milimetrik açı
bağlamanızın kaderini tayin eder. Sapla ilgili olarak bilmeniz
gereken en önemli şey, tellerin çok yüksekte bulunmaması
gerekliliğidir. Tel yüksekliği ortalama 3-3,5 mm. arasında
olmalıdır.
Tel yüksekliğini tek başına sap belirlemez. Alt eşiğin yüksekliği de
çok önemlidir. Orta boy bağlamalarda alt eşik yüksekliği 4-5,5 mm.
arasında olmalıdır.
Bazı sazlarda göğüs kapağı çökük olabilir. Bu yüzden de eşik
yüksekliğini fazla bırakırlar. Bu sazlar hatalı sazlardır ve çalım
açısından icracıya zorluk çıkartırlar. Tel yüksekliğinden dolayı
teller sert, tezene hareketi güç olur.
Eğer alacağımız sazda, yukarıda saydığımız, olması gereken
özellikler bulunuyorsa sıra son kontrole geldi. O da perde ve burgu
kontrolü. Bağlamanın tellerini orta gerginlikte akort edin, bütün
perdelerini kontrol edin. Herhangi bir cızlama, çarpma, ses
kesikliği varsa o sazı almayın. Çünkü bu hatalar size epeyce bir
tamir masrafı çıkartacaktır. Ayrıca akort esnasında burguların
hareketine bakın. Burgular tur atlamadan, küçük aralıklarla
çevrilebilir olmalı ve kesinlikle geriye doğru kendisini
bırakmamalıdır.
Ayrıca alacağınız sazı fizik olarak kontrol edin. Herhangi bir
çatlağın, çiziğin ya da gözle görülür başka bir kusurun bulunup
bulunmadığına bakın.
Unutmayın, bağlama ağaçtan yapılan bir enstrümandır. Ve de ağaç her
zaman tam olarak kuru değildir. Yüzde 100 kuru olmayan bir ağaç ise
kurudukça şekil değiştirir. Bir saz aldığınızda çok iyi olsa bile
belli bir süre sonra yukarıda anlatmış olduğumuz özelliklerde
değişmeler ortaya çıkabilir. Bu yüzden de bozulmalar görülebilir. Bu
durumu da ağaçtan yapılan enstrümanların bir dejavantajı olarak
görebiliriz.
Çalışmalarınızda başarılar...
alıntıdır....
girersiniz, 50 YTL. den başlayıp binlerce YTL.'lik değerlere ulaşan
sazlarla karşılaşırsınız. Tabiki bu değerler sazı alacak kişiye göre
değişir. Eğer sazı alacak kişinin bu konuda bir tecrübesi yoksa 50
YTL. değerindeki bir saz, olur size 500 YTL.
Öncelikle şunu söyleyelim. Sazların fiyatı ortalama bir kanaat
getirmemize yardımcı olsa bile, her zaman için sazın gerçek değerini
yansıtmayabilir. Bu direkt olarak esnafın dürüstlüğü ve içinde
bulunduğu şartlarla ilgili bir durumdur. Sazın değeri ne olursa
olsun, problemli olmamalıdır. 50 YTL.' ye alacağınız sazda, fiyatı
düşük diye teller perdelere çarpmamalı, saplar eğik olmamalı,
teknik açıdan bir problem taşımamalıdır. Fiyatı belirleyen şey,
işçilik ve kullanılan malzemedir.
Bağlama ailesi çok geniş bir aile. Bir çok üyesi var. Bu yüzden
öncelikle ne alacağımıza karar vermemiz gerekiyor. Cura mı, kısa sap
bir bağlama mı, yoksa uzun sap bir bağlama mı, divan sazı mı, meydan
sazı mı? Bu soruda yer alanlar yaygın olanlar. Bir de bu
saydıklarımızın arasındaki ölçülerde yapılan sazlar var. Bu konu
ayrı bir ders konusu. Nasıl bir saz alacağınızı bildiğinizi
farzederek devam edelim.
Bağlamalar tekne açısından iki türlüdür. Oyma bağlama, yaprak
bağlama. Oyma sazlar tek bir ağaç kütüğünün oyulması ile elde
edilir. Yaprak sazlar ise, özel kasnaklarda, ağaç dilimlerinin bir
araya getirilmesiyle oluşturulur. Oyma saz ya da yaprak saz daha
iyidir gibi bir mantık yanlış olur. Çünkü daha önce de söylediğimiz
gibi, sazın değerini kullanılan malzeme ve işçilik belirler.
Piyasada oyma sazlar daha pahalıya satılmaktadır. Ancak dediğimiz
gibi, bu durum , oyma sazların daha kaliteli olduğunu göstermez.
Bir müzik aleti için en önemli unsur sestir. Ses konusu da aslında
çok geniş bir konu. Çünkü bir çok özelliği var. Sesin şiddeti,
yüksekliği, rengi (tınısı) başlıca ses özelliklerinden.
Ses konusu aslında göreceli bir konu. Çünkü kişisel zevklere göre
beğeniler değişebilmekte. Bir sazın çok yüksek ses vermesi tek
başına bir ölçüt değil. Bunun yanında tınısının da kişisel beğeniye
uygun olması gerekiyor.
Farklı ağaçlardan yapılan sazlar, farklı tınılara sahiptir. Yani
kullanılan malzeme sazımızın ses rengini belirler. Ayrıca göğüs
tahtasının kalınlığı, teknenin boyutları (yani işçilik) tınıyı
etkileyen bir başka faktör.
Bağlamalar çok çeşitli ağaçlardan yapılabilir. Bu ağaçlar dut,
padouk, pelesenk, maun, akağaç, ardıç, kestane, karaağaç, ceviz,
wenge olabilir. Ancak tavsiyemiz dut, pelesenk, padouk ve maun
yönünde olacak.
Alacağınız sazda tekneden ve göğüs kapağından sonra en önemli eleman
saptır. Sap seslerin temizliğini ve çalım kolaylığını sağlayan
önemli bir elemandır. Sap ile tekne arasındaki milimetrik açı
bağlamanızın kaderini tayin eder. Sapla ilgili olarak bilmeniz
gereken en önemli şey, tellerin çok yüksekte bulunmaması
gerekliliğidir. Tel yüksekliği ortalama 3-3,5 mm. arasında
olmalıdır.
Tel yüksekliğini tek başına sap belirlemez. Alt eşiğin yüksekliği de
çok önemlidir. Orta boy bağlamalarda alt eşik yüksekliği 4-5,5 mm.
arasında olmalıdır.
Bazı sazlarda göğüs kapağı çökük olabilir. Bu yüzden de eşik
yüksekliğini fazla bırakırlar. Bu sazlar hatalı sazlardır ve çalım
açısından icracıya zorluk çıkartırlar. Tel yüksekliğinden dolayı
teller sert, tezene hareketi güç olur.
Eğer alacağımız sazda, yukarıda saydığımız, olması gereken
özellikler bulunuyorsa sıra son kontrole geldi. O da perde ve burgu
kontrolü. Bağlamanın tellerini orta gerginlikte akort edin, bütün
perdelerini kontrol edin. Herhangi bir cızlama, çarpma, ses
kesikliği varsa o sazı almayın. Çünkü bu hatalar size epeyce bir
tamir masrafı çıkartacaktır. Ayrıca akort esnasında burguların
hareketine bakın. Burgular tur atlamadan, küçük aralıklarla
çevrilebilir olmalı ve kesinlikle geriye doğru kendisini
bırakmamalıdır.
Ayrıca alacağınız sazı fizik olarak kontrol edin. Herhangi bir
çatlağın, çiziğin ya da gözle görülür başka bir kusurun bulunup
bulunmadığına bakın.
Unutmayın, bağlama ağaçtan yapılan bir enstrümandır. Ve de ağaç her
zaman tam olarak kuru değildir. Yüzde 100 kuru olmayan bir ağaç ise
kurudukça şekil değiştirir. Bir saz aldığınızda çok iyi olsa bile
belli bir süre sonra yukarıda anlatmış olduğumuz özelliklerde
değişmeler ortaya çıkabilir. Bu yüzden de bozulmalar görülebilir. Bu
durumu da ağaçtan yapılan enstrümanların bir dejavantajı olarak
görebiliriz.
Çalışmalarınızda başarılar...
alıntıdır....