Efsunkar
Bayan Üye
Aurora Borealis, yahut daha çok bilinen ismiyle "kuzey ışıkları", bir gökyüzü fenomeni.
Kuzey ışıkları, Dünya'nın manyetik kuzey ve güney kutup dairelerinde gözlenebilen bir gök olayı. Gökyüzüne bakıyorsunuz ve yeşilli morlu ışıklar gecenin karanlığında dans ediyor, biri kayboluyor yenisi geliyor, sürekli bir takım renkler, ışıklar... Ve bunlar, "havada". Bilgimizi bundan 1000 sene önce bilinenlerle kısıtlarsak, "yıldızların olduğu yerde" de diyebiliriz.
Yüzyıllar boyunca hakkında binlerce açıklama ve fikir geliştirilmiş kuzey ışıklarının nasıl oluştuklarını anlamak ise, ancak Dünya ve uzay hakkında edindiğimiz bilgiler geliştikçe, yeni yeni mümkün olmuştur.
Kuzey ışıklarının nasıl oluştuğunu anlamak için bilmemiz gereken şeyler hiç de azımsanacak gibi değil. Bu fenomeni açıklamak için Güneş rüzgarları, dünyanın manyetik alanı, manyetik alan hatları ve ionlar ile elektronların bu hatlar üzerindeki davranışları, elektronlarla bombalanan gazların tepkileri, "renk dediğimiz şey aslında bir ne?"
sorusunun cevabı gibi birbiriyle alakasız görünen bir çok alandan gelen bilgilerin birleştirilmesi gerekmiştir.
Belirtmek gerekir ki, bu bilgilerin bir çoğu da hala tamamen anlaşılabilmiş şeyler değil. Gözlenebilen kimi etkilerin var olma sebepleri hakkındaki bilgimiz, tahminlerden öteye gidemiyor çoğu zaman.
Bu ışıklar da ne?
Aurora sırasında görülen ışıklar, Güneş'ten gelerek yaklaşık 450 km/saniye hızla ilerleyen yüksek enerjili elektronların atmosferdeki gaz molekülleriyle çarpışması sonucunda ortaya çıkar.
Çok yüksek enerjili yeni bir elektron kazanan atomlar, kapasitelerinin çok üstünde enerjiyle yüklenirler .Normal şartlarda bir atom veya molekül yüksek düzeyde enerjiyle yüklendiğinde, bu enerjiyi diğer atomlara çarparak hızla kaybeder.
Ancak, molekül yoğunluğunun santimetreküp başına birkaç atom olduğu 80-150km arası yüksekliklerde bir atomun çarparak enerjisini aktaracağı bir diğer atoma rastlaması düşük bir olasılıktır.
Bu yüzden atomlar fazla enerjiyi ışık halinde [ve nazaran yavaşça (aurora sırasında elektronların çarptığı her atom aşağı yukarı 1 saniye kadar ışık yayar)] yayarlar.
Kuzey ışıkları, Dünya'nın manyetik kuzey ve güney kutup dairelerinde gözlenebilen bir gök olayı. Gökyüzüne bakıyorsunuz ve yeşilli morlu ışıklar gecenin karanlığında dans ediyor, biri kayboluyor yenisi geliyor, sürekli bir takım renkler, ışıklar... Ve bunlar, "havada". Bilgimizi bundan 1000 sene önce bilinenlerle kısıtlarsak, "yıldızların olduğu yerde" de diyebiliriz.
Yüzyıllar boyunca hakkında binlerce açıklama ve fikir geliştirilmiş kuzey ışıklarının nasıl oluştuklarını anlamak ise, ancak Dünya ve uzay hakkında edindiğimiz bilgiler geliştikçe, yeni yeni mümkün olmuştur.
Kuzey ışıklarının nasıl oluştuğunu anlamak için bilmemiz gereken şeyler hiç de azımsanacak gibi değil. Bu fenomeni açıklamak için Güneş rüzgarları, dünyanın manyetik alanı, manyetik alan hatları ve ionlar ile elektronların bu hatlar üzerindeki davranışları, elektronlarla bombalanan gazların tepkileri, "renk dediğimiz şey aslında bir ne?"
sorusunun cevabı gibi birbiriyle alakasız görünen bir çok alandan gelen bilgilerin birleştirilmesi gerekmiştir.
Belirtmek gerekir ki, bu bilgilerin bir çoğu da hala tamamen anlaşılabilmiş şeyler değil. Gözlenebilen kimi etkilerin var olma sebepleri hakkındaki bilgimiz, tahminlerden öteye gidemiyor çoğu zaman.
Bu ışıklar da ne?
Aurora sırasında görülen ışıklar, Güneş'ten gelerek yaklaşık 450 km/saniye hızla ilerleyen yüksek enerjili elektronların atmosferdeki gaz molekülleriyle çarpışması sonucunda ortaya çıkar.
Çok yüksek enerjili yeni bir elektron kazanan atomlar, kapasitelerinin çok üstünde enerjiyle yüklenirler .Normal şartlarda bir atom veya molekül yüksek düzeyde enerjiyle yüklendiğinde, bu enerjiyi diğer atomlara çarparak hızla kaybeder.
Ancak, molekül yoğunluğunun santimetreküp başına birkaç atom olduğu 80-150km arası yüksekliklerde bir atomun çarparak enerjisini aktaracağı bir diğer atoma rastlaması düşük bir olasılıktır.
Bu yüzden atomlar fazla enerjiyi ışık halinde [ve nazaran yavaşça (aurora sırasında elektronların çarptığı her atom aşağı yukarı 1 saniye kadar ışık yayar)] yayarlar.
Son düzenleme:
)