Salvo
Kayıtlı Üye
ATOMUN YAPISI
Atom bir elementin bütün özelliklerini taşıyan, kimyasal yollarla bölünemeyen en küçük parçasıdır.
Atom, çekirdek ve elektron olmak üzere iki temel parçacıktan meydana gelmiştir. Çekirdekte ise proton ve nötron vardır.
Elektronların yörüngelere yerleştirilmesi
Elektronlar çekirdek etrafında belirli yörüngelerde büyük süratle dönerler. Elektronlar bu yörüngelere belirli bir kurala göre yerleştirilirler.
Elektronlar yörüngelere yerleştirilirken;
-2n2 formülüne uyarlar. (n : yörünge sayısı,1,2,3....... gibi tamsayılar)
- Son yörüngede maksimum 8 elektron bulunur.
Buna göre, her yörüngedeki elektron sayısı :
1. yörünge : 2.12 = 2 elektron
2. yörünge : 2.22 = 8 elektron
3. yörünge : 2.32 = 18 elektron
4. yörünge : 2.42 = 32 elektron alır.
ATOM NUMARASI
Bir elementin çekirdeğinde bulunan toplam proton sayısıdır.
Protonlar (+) yüklü taneciklerdir. Atom numarası, pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü olarak da tanımlanabilir.
Nötr bir atom için; Atom numarası = proton sayısı = elektron sayısı
İyon için; Atom numarası = proton sayısı ¹ elektron sayısı
Nötr Ca atomunun çekirdeğinde 20 tane protonu olduğu için atom numarası ve elektron sayısı 20 dir. Ca+2 iyonu için atom numarası ve proton sayısı 20 iken elektron sayısı 18 dir.
Nötr Cl atomunun çekirdeğinde 17 tane protonu olduğu için atom numarası ve elektron sayısı 17 dir. Cl- iyonu için atom numarası ve proton sayısı 17 iken elektron sayısı 18 dir.
KÜTLE NUMARASI
Çekirdekte bulunan proton ve nötron sayılarının toplamı kütle numarasıdır.
Kütle numarası = proton sayısı + nötron sayısı
Al atomunun çekirdeğinde 13 proton ve 14 nötron bulunduğundan kütle numarası 27 dir. Al atomundaki proton, nötron, elektron, kütle numarası ve yükün simge üzerinde gösterilişi aşağıda verilmiştir.
Kütle numarası 27 Al 0 Yük
Atom numarası 13 13 Elektron sayısı
İYON
(-) ya da (+) yüklü atom ya da atom gruplarına iyon denir.
Nötr bir atom;
Elektron verirse (+) yüklü iyon (KATYON)
Elektron alırsa (-) yüklü iyon (ANYON) oluşur.
Katyon oluşumuna örnek
Potasyum atomunun elektron dağılımı 19K 2 8 8 1 şeklindedir.
K atomu son yörüngesindeki 1 elektronu vererek K+ iyonunu oluşturur ve soy gaz kararlığına ulaşır.
K+ iyonunun elektron dağılımı ise 19K+ 2 8 8 şeklindedir.
Anyon oluşumuna örnek
Klor atomunun elektron dağılımı 17Cl 2 8 7 şeklindedir.
Cl atomu son yörüngesine 1 elektronu alarak Cl- iyonunu oluşturur ve soy gaz kararlığına ulaşır.
Cl- iyonunun elektron dağılımı ise Cl- 2 8 8 şeklindedir.
BİLEŞİK YAZMA
Anyon ve katyonların yükleri çaprazlanır. Birincinin yükü ikincinin altına indis olarak, ikincinin yükü birincinin altına indis olarak yazılır.
Örnek olarak 13AI ve 16S atomları arasında oluşacak bileşiği yazalım.
Atomların elektron dağılımları yapılırsa;
13AI 2 8 3
16S 2 8 6
şeklinde olur. Al atomu son yörüngesindeki 3 elektronu vererek Al+3 iyonu, S atomu son yörüngesine 2 elektron alarak S-2 iyonunu oluşturur. Bu iki iyonun Yükleri çaprazlanırsa
+3 +2
Al S AI2S3 bileşiğinin oluştuğu görülür
İZOTOP
Atom numaraları aynı kütle numaraları farklı olan atomlar birbiriyle izotoptur.
İzotop atomların proton sayıları aynı nötron sayıları farklıdır.
İzotop atomların kimyasal özellikleri aynıdır.
Fiziksel özellikleri farklıdır.
1 H 2 D 3 T Hidrojenin izotoplarıdır
1 1 1
35 Cl 37 Cl klorun izotoplarıdır.
17 17
İzotop iyonlarda ise, elektron sayısının farklı olması ile kimyasal özellikleri de farklı olur.
35 Cl- iyonu ile 37 Cl atomu izotop olup kimyasal özellikleri farklıdır.
17 17
ALLOTROP
Fiziksel özellikleri ve kristallerinin uzayda dizilişleri birbirinden farklı olan aynı cins atomlar birbirinin allotropudur.
Elmas ve grafit birbirinin allotropudur. Her ikisi de C atomunun değişik dizilişinden oluşmuştur. Bazı kimyasal özellikleri aynıdır.
Oksijen ve ozon birbirinin allotropudur. Her ikisi de O atomunun değişik dizilişinden oluşmuştur, kimyasal özellikleri farklıdır.
Elmas ve grafit'in bazı fiziksel özellikleri aşağıda verilmiştir.
Elmas Grafit
Erime noktası Yüksek Düşük
Molekül şekli Düzgün dörtyüzlü Düzgün altıkenarlı
Sertlik Sert Yumuşak
Işık geçirgenlik Geçirir Geçirmez
PERİYODİK TABLO
Elementlerin atom numaralarına göre belirli bir kurala uyarak sıralanması ile periyodik cetvel oluşur.
Periyodik cetvelde yatay sıralara periyot, düşey sıralara grup denir. Periyodik cetvelde 7 tane periyot, 8 tane A grubu, 8 tane B grubu vardır. 8B grubu 3 tane dir. Her periyot kendine ait olan 1A grubu ile başlayıp 8A grubu ile sona erer.
1. periyotta 2, 2. ve 3. periyotta 8, 4. ve 5. periyotta 18, 6. periyotta 32 element vardır. 7. periyot daha tamamlanmıştır.
Periyodik cetvelde aynı grupta bulunan elemetlerin değerlik elektron sayıları aynı olduğundan benzer kimyasal özellik gösterirler.
Atomların son yörüngesine (son enerji düzeyde) valans tabakası, bu tabakada bulunan elektronlara da valans elektronları (değerlik elektronları) denir.
Periyodik cetvelde A grubu elementlerinin özel isimleri vardır. 1A GRUBU : ALKALİ METALLER
1Agrubunda H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr, elementleri vardır.
Bileşiklerinde + 1 değerlik alırlar.
Aktif metallerdir. Tabiatta serbest olarak bulunmayıp bileşikleri halinde bulunurlar.
Havanın oksijeni ile oksitini oluştururlar.
Atom numarası arttıkça sertliği azalır, erime ve kaynama noktaları düşer.
Bütün bileşikleri suda çok çözünürler.
2A GRUBU : TOPRAK ALKALİLER
Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra elementleri bulunmaktadır.
Bileşiklerinde +2 değerlik alırlar
Aktif metallerdir.
Tabiatta serbest olarak bulunmayıp bileşikleri halinde bulunurlar.
Erime ve kaynama noktaları aynı periyottaki 1A grubu elementlerinden daha yüksektir ve daha serttir.
7A GRUBU : HALOJENLER
F, Cl, Br, l, At elementleri vardır.
Son yörüngelerinde 7 elektron vardır.
En kararlı bileşiklerinde (-1) değerlik alırlar. Değişik bileşiklerinde ise bazı halojenler -1, +1, +3, +5, +7 değerlerini de alabilirler.
Tabiatta hepsi diatomik yapılı olarak bulunurlar.
Oda şartlarında Flor, klor gaz, Brom sıvı, iyot ve astatin katı fazdadır.
Ametalik aktiftirler, kolay elektron alırlar.
Hidrojenli bileşiklerinin sulu çözeltileri asit özelliğindedir.
7A GRUBU : SOYGAZLAR
He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn elementleri vardır.
Atom numaraları sırasıyla 2, 10, 18, 36, 54, 86 dır.
Son yörüngelerinde 8 elektron vardır.
Kimyasal reaksiyona girme istekleri minimumdur
PERİYODİK CETVELDE PERİYOT VE GRUP BULMA
Periyodik cetvelde bir elementin periyot ve grubunu bulmak için o elementin elektronlarının yörüngedeki dağılımı yapılır. Son yörüngesi periyodunu, son yörüngedeki elektron sayısı grubunu belirtir.
Örnek olarak atom numarası 11 olan Na elementinin periyot ve grubunu bulalım.
Önce elektronlarını yörüngelere yerleştirelim.
11Na 2 8 1
1 2 3
Yukarıda görüldüğü gibi Na elementinin 3 yörüngesi olduğundan 3. periyotta ve son yörüngede 1 elektron olduğundan 1A grubundadır.Bun göre sodyum 3. periyot 1A grubundadır.
Atom bir elementin bütün özelliklerini taşıyan, kimyasal yollarla bölünemeyen en küçük parçasıdır.
Atom, çekirdek ve elektron olmak üzere iki temel parçacıktan meydana gelmiştir. Çekirdekte ise proton ve nötron vardır.
Elektronların yörüngelere yerleştirilmesi
Elektronlar çekirdek etrafında belirli yörüngelerde büyük süratle dönerler. Elektronlar bu yörüngelere belirli bir kurala göre yerleştirilirler.
Elektronlar yörüngelere yerleştirilirken;
-2n2 formülüne uyarlar. (n : yörünge sayısı,1,2,3....... gibi tamsayılar)
- Son yörüngede maksimum 8 elektron bulunur.
Buna göre, her yörüngedeki elektron sayısı :
1. yörünge : 2.12 = 2 elektron
2. yörünge : 2.22 = 8 elektron
3. yörünge : 2.32 = 18 elektron
4. yörünge : 2.42 = 32 elektron alır.
ATOM NUMARASI
Bir elementin çekirdeğinde bulunan toplam proton sayısıdır.
Protonlar (+) yüklü taneciklerdir. Atom numarası, pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü olarak da tanımlanabilir.
Nötr bir atom için; Atom numarası = proton sayısı = elektron sayısı
İyon için; Atom numarası = proton sayısı ¹ elektron sayısı
Nötr Ca atomunun çekirdeğinde 20 tane protonu olduğu için atom numarası ve elektron sayısı 20 dir. Ca+2 iyonu için atom numarası ve proton sayısı 20 iken elektron sayısı 18 dir.
Nötr Cl atomunun çekirdeğinde 17 tane protonu olduğu için atom numarası ve elektron sayısı 17 dir. Cl- iyonu için atom numarası ve proton sayısı 17 iken elektron sayısı 18 dir.
KÜTLE NUMARASI
Çekirdekte bulunan proton ve nötron sayılarının toplamı kütle numarasıdır.
Kütle numarası = proton sayısı + nötron sayısı
Al atomunun çekirdeğinde 13 proton ve 14 nötron bulunduğundan kütle numarası 27 dir. Al atomundaki proton, nötron, elektron, kütle numarası ve yükün simge üzerinde gösterilişi aşağıda verilmiştir.
Kütle numarası 27 Al 0 Yük
Atom numarası 13 13 Elektron sayısı
İYON
(-) ya da (+) yüklü atom ya da atom gruplarına iyon denir.
Nötr bir atom;
Elektron verirse (+) yüklü iyon (KATYON)
Elektron alırsa (-) yüklü iyon (ANYON) oluşur.
Katyon oluşumuna örnek
Potasyum atomunun elektron dağılımı 19K 2 8 8 1 şeklindedir.
K atomu son yörüngesindeki 1 elektronu vererek K+ iyonunu oluşturur ve soy gaz kararlığına ulaşır.
K+ iyonunun elektron dağılımı ise 19K+ 2 8 8 şeklindedir.
Anyon oluşumuna örnek
Klor atomunun elektron dağılımı 17Cl 2 8 7 şeklindedir.
Cl atomu son yörüngesine 1 elektronu alarak Cl- iyonunu oluşturur ve soy gaz kararlığına ulaşır.
Cl- iyonunun elektron dağılımı ise Cl- 2 8 8 şeklindedir.
BİLEŞİK YAZMA
Anyon ve katyonların yükleri çaprazlanır. Birincinin yükü ikincinin altına indis olarak, ikincinin yükü birincinin altına indis olarak yazılır.
Örnek olarak 13AI ve 16S atomları arasında oluşacak bileşiği yazalım.
Atomların elektron dağılımları yapılırsa;
13AI 2 8 3
16S 2 8 6
şeklinde olur. Al atomu son yörüngesindeki 3 elektronu vererek Al+3 iyonu, S atomu son yörüngesine 2 elektron alarak S-2 iyonunu oluşturur. Bu iki iyonun Yükleri çaprazlanırsa
+3 +2
Al S AI2S3 bileşiğinin oluştuğu görülür
İZOTOP
Atom numaraları aynı kütle numaraları farklı olan atomlar birbiriyle izotoptur.
İzotop atomların proton sayıları aynı nötron sayıları farklıdır.
İzotop atomların kimyasal özellikleri aynıdır.
Fiziksel özellikleri farklıdır.
1 H 2 D 3 T Hidrojenin izotoplarıdır
1 1 1
35 Cl 37 Cl klorun izotoplarıdır.
17 17
İzotop iyonlarda ise, elektron sayısının farklı olması ile kimyasal özellikleri de farklı olur.
35 Cl- iyonu ile 37 Cl atomu izotop olup kimyasal özellikleri farklıdır.
17 17
ALLOTROP
Fiziksel özellikleri ve kristallerinin uzayda dizilişleri birbirinden farklı olan aynı cins atomlar birbirinin allotropudur.
Elmas ve grafit birbirinin allotropudur. Her ikisi de C atomunun değişik dizilişinden oluşmuştur. Bazı kimyasal özellikleri aynıdır.
Oksijen ve ozon birbirinin allotropudur. Her ikisi de O atomunun değişik dizilişinden oluşmuştur, kimyasal özellikleri farklıdır.
Elmas ve grafit'in bazı fiziksel özellikleri aşağıda verilmiştir.
Elmas Grafit
Erime noktası Yüksek Düşük
Molekül şekli Düzgün dörtyüzlü Düzgün altıkenarlı
Sertlik Sert Yumuşak
Işık geçirgenlik Geçirir Geçirmez
PERİYODİK TABLO
Elementlerin atom numaralarına göre belirli bir kurala uyarak sıralanması ile periyodik cetvel oluşur.
Periyodik cetvelde yatay sıralara periyot, düşey sıralara grup denir. Periyodik cetvelde 7 tane periyot, 8 tane A grubu, 8 tane B grubu vardır. 8B grubu 3 tane dir. Her periyot kendine ait olan 1A grubu ile başlayıp 8A grubu ile sona erer.
1. periyotta 2, 2. ve 3. periyotta 8, 4. ve 5. periyotta 18, 6. periyotta 32 element vardır. 7. periyot daha tamamlanmıştır.
Periyodik cetvelde aynı grupta bulunan elemetlerin değerlik elektron sayıları aynı olduğundan benzer kimyasal özellik gösterirler.
Atomların son yörüngesine (son enerji düzeyde) valans tabakası, bu tabakada bulunan elektronlara da valans elektronları (değerlik elektronları) denir.
Periyodik cetvelde A grubu elementlerinin özel isimleri vardır. 1A GRUBU : ALKALİ METALLER
1Agrubunda H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr, elementleri vardır.
Bileşiklerinde + 1 değerlik alırlar.
Aktif metallerdir. Tabiatta serbest olarak bulunmayıp bileşikleri halinde bulunurlar.
Havanın oksijeni ile oksitini oluştururlar.
Atom numarası arttıkça sertliği azalır, erime ve kaynama noktaları düşer.
Bütün bileşikleri suda çok çözünürler.
2A GRUBU : TOPRAK ALKALİLER
Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra elementleri bulunmaktadır.
Bileşiklerinde +2 değerlik alırlar
Aktif metallerdir.
Tabiatta serbest olarak bulunmayıp bileşikleri halinde bulunurlar.
Erime ve kaynama noktaları aynı periyottaki 1A grubu elementlerinden daha yüksektir ve daha serttir.
7A GRUBU : HALOJENLER
F, Cl, Br, l, At elementleri vardır.
Son yörüngelerinde 7 elektron vardır.
En kararlı bileşiklerinde (-1) değerlik alırlar. Değişik bileşiklerinde ise bazı halojenler -1, +1, +3, +5, +7 değerlerini de alabilirler.
Tabiatta hepsi diatomik yapılı olarak bulunurlar.
Oda şartlarında Flor, klor gaz, Brom sıvı, iyot ve astatin katı fazdadır.
Ametalik aktiftirler, kolay elektron alırlar.
Hidrojenli bileşiklerinin sulu çözeltileri asit özelliğindedir.
7A GRUBU : SOYGAZLAR
He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn elementleri vardır.
Atom numaraları sırasıyla 2, 10, 18, 36, 54, 86 dır.
Son yörüngelerinde 8 elektron vardır.
Kimyasal reaksiyona girme istekleri minimumdur
PERİYODİK CETVELDE PERİYOT VE GRUP BULMA
Periyodik cetvelde bir elementin periyot ve grubunu bulmak için o elementin elektronlarının yörüngedeki dağılımı yapılır. Son yörüngesi periyodunu, son yörüngedeki elektron sayısı grubunu belirtir.
Örnek olarak atom numarası 11 olan Na elementinin periyot ve grubunu bulalım.
Önce elektronlarını yörüngelere yerleştirelim.
11Na 2 8 1
1 2 3
Yukarıda görüldüğü gibi Na elementinin 3 yörüngesi olduğundan 3. periyotta ve son yörüngede 1 elektron olduğundan 1A grubundadır.Bun göre sodyum 3. periyot 1A grubundadır.