urt Savunması Bakımından hayati önemi haiz askerî tesisler ve bölgeler ile sınırların, güvenlik ve gizliliğini sağlamak için bunların çevrelerinde, kıyılarında ve havalarında, kara, deniz ve hava askerî yasak bölgelerinin,
Yurt savunması veya yurt ekonomisine önemli ölçüde katkıda bulunan veya kısmen dahi tahripleri veya devamlı olarak ya da geçici bir zaman için faaliyetten alıkonulmaları halinde millî güvenlik veya toplum hayatı bakımından olumsuz sonuçlar doğurabileceği diğer askerî tesis ve bölgeler ile kamu veya özel kuruluşlara ait her türlü yer ve tesislerin etrafında güvenlik bölgelerinin,
Kurulması kaldırılması ve gerektiğinde genişletilmesine ilişkin esas ve yöntemlerin düzenlenmesidir.
Kanunda Adı Geçen Tanımlar:
Askerî Yasak Bölgeler:
Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile Askerî Yasak Bölgeler kurulabilir veya kaldırılabilir.
Birbirleriyle ilgili ve yakın askerî tesisler ve bölgeler için gerektiğinde ayrı ayrı yasak bölge tayin edilmeyip bu tesis ve bölgeler için müşterek ve bir bütün olarak askerî yasak bölge tesis edilebilir veya bu şekilde birleştirilmiş olanlar ayrılabilir.
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri kendi içerisinde iki kısma ayrılır.
Bunlar:
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri; Yurt Savunması Bakımından hayati önem taşıyan askerî tesis ve bölgelerin, çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen dış sınırların en az yüz, en fazla 400 m uzağından alınan noktaların birleştirilmesi suretiyle meydana gelen alanlarda tesis edilir.
Kara sınır hattı boyunca ve lüzum görülen kıyılarda otuz ilâ 600 m derinlikte kurulan sahalarda tesis edilir.
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri ilân edilmez.
İkinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri;
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgelerinin çevresinde, bu bölge sınırlarından başlamak üzere 5 km’ye savunma ihtiyacı ve bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde 10 km ye kadar uzaktan seçilen noktalardan geçirilen hatta tespit edilen alanlar ile yurt savunması bakımından gerekli görülen diğer bölgelerde kurulan ve sınırları Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilen alanlardır. Sınırları Resmî Gazetede yayımlanır. Bu sınırların arazide işaretlenme zorunluluğu yoktur.
Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgeleri :
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgelerinin sahilde bittiği noktadan itibaren deniz yönünde, denizdeki tesisin çepeçevre her tarafında, en az 100 m en çok bir deniz mili uzaklıktan geçen noktaların birleştirilmesi suretiyle tespit edilen alanlardır. Bu mesafeler savunma ihtiyacı veya bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararıyla kısaltılabilir veya uzatılabilir.
Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgeleri ilân edilmez. Ancak, sınırları mümkün olan ölçüde uygun işaretlerle belli edilerek bu işaretler denizcilere ilânen duyurulur. Ve deniz haritalarına işlenir. Bu işlem Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığınca yapılır. İşaretlerin şekli, boyutları ve rengi yönetmelikle tespit edilir.
İkinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgeleri :
1. İkinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgelerinin sahilde bittiği noktadan itibaren,
2. Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin sınırlarından itibaren deniz üzerinde her yönde iki deniz miline kadar uzaklıktaki noktaların birleştirilmesi suretiyle.
3. Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgesi olabilecek yerlerde Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgesi kurulması zorunlu görülmediği takdirde yukarıdaki A ve B deki esaslara göre.
4. Yurt savunması bakımından gerekli görülen en az bir, en fazla iki deniz mili olarak kurulan alanlardır.
İkinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin yukarıda belirtilen sınırları savunma ihtiyacı veya bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararıyla kısaltılabilir veya uzatılabilir.
İkinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin dış sınırları, Resmî Gazetede ilân edilir ve deniz haritalarına işaretlenir. Ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığınca ilgililere duyurulur.
5. Birinci Derece Hava Askerî Yasak Bölgeleri
Birinci Derece Kara ve Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin üzerinde ve dış sınırlarından itibaren yatay olarak her yönde en az 25 km, dikey olarak limitsiz yüksekliğe kadar uzanan ve millî hudutlar içerisinde kalan Hava sahalarıdır.
Bu bölgeler ile bunların sınırları Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir ve Türkiye Havacılık neşriyatında yayımlanır.
6. İkinci Derece Hava Askerî Yasak Bölgeleri :
Birinci Derece Kara ve Deniz Askerî Yasak Bölgeleri dışında kalan stratejik önemi haiz askerî veya kamu ve özel kuruluşlara ait tesisler üzerinde ve dış sınırlarından itibaren yatay olarak her yönde en az 25 km, dikey olarak limitsiz yüksekliğe kadar uzanan ve millî hudutlar içerisinde kalan hava sahalarıdır.
Bu bölgeler ile bunların sınırları Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilip, Resmî Gazetede ve Türkiye Havacılık Neşriyatında yayımlanır.
Güvenlik Bölgeleri:
1. Özel Güvenlik Bölgeleri:
Kamu ve Özel Kuruluşlara ait stratejik değeri haiz her türlü yer ve tesislerin sınırlarından itibaren en fazla 400 m ye kadar geçen noktaların birleştirilmesi ile oluşan hattır.
Özel Güvenlik Bölgeleri Genelkurmay Başkanlığının lüzum göstermesi veya Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin veya İçişleri Bakanlığının göstereceği lüzum üzerine Genelkurmay Başkanlığının uygun görmesi kaydıyla Bakanlar Kurulunca kurulabilir veya kaldırılabilir.
2. Askerî Güvenlik Bölgeleri:
a. Daimi Askerî Güvenlik Bölgeleri:
Birinci Derece Kara ve Deniz Yasak Bölgesi olarak ilân edilmeyen Silâhlı Kuvvetlere ait kışla, kıta, karargâh, kurum ve ordugâh tesisleri ile su altı ve su üstü tesislerin her türlü patlayıcı, yanıcı, akaryakıt ve gizlilik dereceli maddelerin konmasına tahsis edilmiş sabit ve seyyar depo ve cephaneliklerle, bu gibi maddeleri dolduran, boşaltan tesisler ve atış poligonlarının çevresinde; bu yerlerin dış sınırlarından itibaren en fazla 400 m’ye kadar geçen noktaların birleştirilmesi ile tespit edilen alanlardır. Yetkili Komutanlığın teklifi ile Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülmesi halinde kurulabilir veya kaldırılabilir.
b. Belirli Süreler İçin (Geçici) Kurulan Askerî Güvenlik Bölgeleri:
Mal ve can güvenliği bakımından girilmesinde sakınca görülen atış alanları ile tatbikât bölgeleri içinde atış ve tatbikâtın devam ettiği sürece Kara, Deniz ve Hava Askerî Güvenlik Bölgesi olarak sınırları ve kapsamı ilgili makamlarca uygun araçlarla ilân edilen alanlardır.
Yetkili Komutanlık:
Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığının teklifleri üzerine Genelkurmay Başkanlığınca tespit edilen Komutanlıktır. Yetkili Komutanlıkların listesi EK-A dadır.
Olağanüstü Hal:
Savaş hali, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, ayaklanma olması veya Vatan ve Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten ve dıştan tehlikeye düşüren veya Anayasanın tanıdığı her tür demokratik düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelen yaygın şiddet hareketleri hk. Kesin belirtilen ortaya çıkması, büyük yangınlar, tabii afetler ve salgın hastalıklar nedeni ile millî güvenliğin tehlikede görüldüğü hallerde ilân edilir.
Askerî Tesis :
Askerî personel, tesis veya malzemelerin bulunduğu yer, depo, kışla, bina gibi yerlerdir.
Askerî Bölge :
Birinci Derece Askerî Yasak Bölgeler, Nöbet yerleri, karakol, kışla, karargâhlar, askerî kurumlar, yerleşme ve konaklama gibi amaçlarla kullanılan bina ve mahallerin bulunduğu yerlerdir.
Kıyı:
Karanın su ile birleştiği hattır. Kıyı hattından arazinin görünen şekilde fiziksel değişiklik arz eden noktalarına veya sürekli bitki hattına kadar uzanan saha kıyı boyudur. Kıyı; deniz, göl (doğal ve yapay) ve nehirlerin kıyı çizgisi boyunca uzanan kara parçasıdır.
Deniz, nehir ve göller Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğu için bunların tamamlayıcı parçası ve uzantısı olan kıyılarda bir ayrıcalık ve tekel söz konusu olmaksızın herkesin ücret ödemeksizin mutlak olarak eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık alanlardır.
Stratejik (Hayati) Öneme Haiz Yer:
Millî güvenliğin ve millî çıkarların sağlanmasına etkisi olabilecek topluluk, tesis veya yerlerdir.
Dış Sınır :
1. Çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engellerle belirlenen sınır.
2. Herhangi bir engelin bulunmadığı durumlarda;
a. Kamulaştırma yapılmış yerlerde kamulaştırma sınırı,
b. Kamulaştırma yapılmamış yerlerde kadastro parsel sınırı,
c. Kadastro yapılmamış yerlerde ise yapıların en dış noktalarının birleştirilmesi ile elde edilecek sınırla
Yurt savunması veya yurt ekonomisine önemli ölçüde katkıda bulunan veya kısmen dahi tahripleri veya devamlı olarak ya da geçici bir zaman için faaliyetten alıkonulmaları halinde millî güvenlik veya toplum hayatı bakımından olumsuz sonuçlar doğurabileceği diğer askerî tesis ve bölgeler ile kamu veya özel kuruluşlara ait her türlü yer ve tesislerin etrafında güvenlik bölgelerinin,
Kurulması kaldırılması ve gerektiğinde genişletilmesine ilişkin esas ve yöntemlerin düzenlenmesidir.
Kanunda Adı Geçen Tanımlar:
Askerî Yasak Bölgeler:
Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile Askerî Yasak Bölgeler kurulabilir veya kaldırılabilir.
Birbirleriyle ilgili ve yakın askerî tesisler ve bölgeler için gerektiğinde ayrı ayrı yasak bölge tayin edilmeyip bu tesis ve bölgeler için müşterek ve bir bütün olarak askerî yasak bölge tesis edilebilir veya bu şekilde birleştirilmiş olanlar ayrılabilir.
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri kendi içerisinde iki kısma ayrılır.
Bunlar:
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri; Yurt Savunması Bakımından hayati önem taşıyan askerî tesis ve bölgelerin, çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen dış sınırların en az yüz, en fazla 400 m uzağından alınan noktaların birleştirilmesi suretiyle meydana gelen alanlarda tesis edilir.
Kara sınır hattı boyunca ve lüzum görülen kıyılarda otuz ilâ 600 m derinlikte kurulan sahalarda tesis edilir.
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri ilân edilmez.
İkinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgeleri;
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgelerinin çevresinde, bu bölge sınırlarından başlamak üzere 5 km’ye savunma ihtiyacı ve bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde 10 km ye kadar uzaktan seçilen noktalardan geçirilen hatta tespit edilen alanlar ile yurt savunması bakımından gerekli görülen diğer bölgelerde kurulan ve sınırları Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilen alanlardır. Sınırları Resmî Gazetede yayımlanır. Bu sınırların arazide işaretlenme zorunluluğu yoktur.
Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgeleri :
Birinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgelerinin sahilde bittiği noktadan itibaren deniz yönünde, denizdeki tesisin çepeçevre her tarafında, en az 100 m en çok bir deniz mili uzaklıktan geçen noktaların birleştirilmesi suretiyle tespit edilen alanlardır. Bu mesafeler savunma ihtiyacı veya bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararıyla kısaltılabilir veya uzatılabilir.
Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgeleri ilân edilmez. Ancak, sınırları mümkün olan ölçüde uygun işaretlerle belli edilerek bu işaretler denizcilere ilânen duyurulur. Ve deniz haritalarına işlenir. Bu işlem Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığınca yapılır. İşaretlerin şekli, boyutları ve rengi yönetmelikle tespit edilir.
İkinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgeleri :
1. İkinci Derece Kara Askerî Yasak Bölgelerinin sahilde bittiği noktadan itibaren,
2. Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin sınırlarından itibaren deniz üzerinde her yönde iki deniz miline kadar uzaklıktaki noktaların birleştirilmesi suretiyle.
3. Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgesi olabilecek yerlerde Birinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgesi kurulması zorunlu görülmediği takdirde yukarıdaki A ve B deki esaslara göre.
4. Yurt savunması bakımından gerekli görülen en az bir, en fazla iki deniz mili olarak kurulan alanlardır.
İkinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin yukarıda belirtilen sınırları savunma ihtiyacı veya bölgenin özelliklerinin zorunlu kıldığı hallerde Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararıyla kısaltılabilir veya uzatılabilir.
İkinci Derece Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin dış sınırları, Resmî Gazetede ilân edilir ve deniz haritalarına işaretlenir. Ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığınca ilgililere duyurulur.
5. Birinci Derece Hava Askerî Yasak Bölgeleri
Birinci Derece Kara ve Deniz Askerî Yasak Bölgelerinin üzerinde ve dış sınırlarından itibaren yatay olarak her yönde en az 25 km, dikey olarak limitsiz yüksekliğe kadar uzanan ve millî hudutlar içerisinde kalan Hava sahalarıdır.
Bu bölgeler ile bunların sınırları Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir ve Türkiye Havacılık neşriyatında yayımlanır.
6. İkinci Derece Hava Askerî Yasak Bölgeleri :
Birinci Derece Kara ve Deniz Askerî Yasak Bölgeleri dışında kalan stratejik önemi haiz askerî veya kamu ve özel kuruluşlara ait tesisler üzerinde ve dış sınırlarından itibaren yatay olarak her yönde en az 25 km, dikey olarak limitsiz yüksekliğe kadar uzanan ve millî hudutlar içerisinde kalan hava sahalarıdır.
Bu bölgeler ile bunların sınırları Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilip, Resmî Gazetede ve Türkiye Havacılık Neşriyatında yayımlanır.
Güvenlik Bölgeleri:
1. Özel Güvenlik Bölgeleri:
Kamu ve Özel Kuruluşlara ait stratejik değeri haiz her türlü yer ve tesislerin sınırlarından itibaren en fazla 400 m ye kadar geçen noktaların birleştirilmesi ile oluşan hattır.
Özel Güvenlik Bölgeleri Genelkurmay Başkanlığının lüzum göstermesi veya Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin veya İçişleri Bakanlığının göstereceği lüzum üzerine Genelkurmay Başkanlığının uygun görmesi kaydıyla Bakanlar Kurulunca kurulabilir veya kaldırılabilir.
2. Askerî Güvenlik Bölgeleri:
a. Daimi Askerî Güvenlik Bölgeleri:
Birinci Derece Kara ve Deniz Yasak Bölgesi olarak ilân edilmeyen Silâhlı Kuvvetlere ait kışla, kıta, karargâh, kurum ve ordugâh tesisleri ile su altı ve su üstü tesislerin her türlü patlayıcı, yanıcı, akaryakıt ve gizlilik dereceli maddelerin konmasına tahsis edilmiş sabit ve seyyar depo ve cephaneliklerle, bu gibi maddeleri dolduran, boşaltan tesisler ve atış poligonlarının çevresinde; bu yerlerin dış sınırlarından itibaren en fazla 400 m’ye kadar geçen noktaların birleştirilmesi ile tespit edilen alanlardır. Yetkili Komutanlığın teklifi ile Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülmesi halinde kurulabilir veya kaldırılabilir.
b. Belirli Süreler İçin (Geçici) Kurulan Askerî Güvenlik Bölgeleri:
Mal ve can güvenliği bakımından girilmesinde sakınca görülen atış alanları ile tatbikât bölgeleri içinde atış ve tatbikâtın devam ettiği sürece Kara, Deniz ve Hava Askerî Güvenlik Bölgesi olarak sınırları ve kapsamı ilgili makamlarca uygun araçlarla ilân edilen alanlardır.
Yetkili Komutanlık:
Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığının teklifleri üzerine Genelkurmay Başkanlığınca tespit edilen Komutanlıktır. Yetkili Komutanlıkların listesi EK-A dadır.
Olağanüstü Hal:
Savaş hali, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, ayaklanma olması veya Vatan ve Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten ve dıştan tehlikeye düşüren veya Anayasanın tanıdığı her tür demokratik düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelen yaygın şiddet hareketleri hk. Kesin belirtilen ortaya çıkması, büyük yangınlar, tabii afetler ve salgın hastalıklar nedeni ile millî güvenliğin tehlikede görüldüğü hallerde ilân edilir.
Askerî Tesis :
Askerî personel, tesis veya malzemelerin bulunduğu yer, depo, kışla, bina gibi yerlerdir.
Askerî Bölge :
Birinci Derece Askerî Yasak Bölgeler, Nöbet yerleri, karakol, kışla, karargâhlar, askerî kurumlar, yerleşme ve konaklama gibi amaçlarla kullanılan bina ve mahallerin bulunduğu yerlerdir.
Kıyı:
Karanın su ile birleştiği hattır. Kıyı hattından arazinin görünen şekilde fiziksel değişiklik arz eden noktalarına veya sürekli bitki hattına kadar uzanan saha kıyı boyudur. Kıyı; deniz, göl (doğal ve yapay) ve nehirlerin kıyı çizgisi boyunca uzanan kara parçasıdır.
Deniz, nehir ve göller Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğu için bunların tamamlayıcı parçası ve uzantısı olan kıyılarda bir ayrıcalık ve tekel söz konusu olmaksızın herkesin ücret ödemeksizin mutlak olarak eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık alanlardır.
Stratejik (Hayati) Öneme Haiz Yer:
Millî güvenliğin ve millî çıkarların sağlanmasına etkisi olabilecek topluluk, tesis veya yerlerdir.
Dış Sınır :
1. Çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engellerle belirlenen sınır.
2. Herhangi bir engelin bulunmadığı durumlarda;
a. Kamulaştırma yapılmış yerlerde kamulaştırma sınırı,
b. Kamulaştırma yapılmamış yerlerde kadastro parsel sınırı,
c. Kadastro yapılmamış yerlerde ise yapıların en dış noktalarının birleştirilmesi ile elde edilecek sınırla
