Alışkanlığı Tersine Çevirme Adımları
Bu yöntemde takıntılı bir alışkanlığı (tırnak yeme parmak emmevb.) kırmak için adımlar kullanılır. Oldukça basit olmasına rağmen uygulanabilmesi için çocuğun en az 6-7 yaşında olması gerekir. Uygulamayı nasıl gerçekleştireceğinize çocukla birlikte karar vermeli çocuğunuzun bunu yapmaya istekli olduğundan emin olmalısınız.
Rahatsızlıkların gözden geçirilmesi: Çocuğunuzla birlikte bu alışkanlığın yol açtığı güçlükleri sıralayın niçin bundan kurtulmak istiyor? Hangi durumlarda onun için probleme neden oluyor?
Farkındalık eğitimi-ortaya çıktığı durumları saptama:Alışkanlığın ne zaman ve hangi durumlarda meydana geldiğini fark etmek onu kontrol etmede ilk adımdır.İki tane çizelge hazırlayın. Birine siz diğerine çocuğunuz ne zaman ve nerede takıntılı hareketi tekrarladığını işaretleyin.Bir hafta sonra çizelgelerinizi karşılaştırın.
Alternatif tepki u yöntemde anahtar adım budur.Alışkanlığı durdurmak için çocuğunuzla birlikte bu hareketi her tekrarladığında yapacağı bir şey üzerinde anlaşın. Bu öyle bir davranış olmalı ki dakikalarca yapıldığı halde başkalarına garip gelmesin çocuğunuzun normal etkinliğini engellemesin ve takıntılı hareketin farkına varmasını sağlasın.
Düzeltici ve Önleyici Tepki :Alternatif tepkiyi öğrendikten sonra bunu alışkanlığı yarıda kesmek ya da ortaya çıkışını engellemek için kullanmasını sağlayın.
Bağlantılı Davranış :Takıntılı hareketten hemen önce yaptığı davranışı belirlemeye çalışın ve alternatif tepkiyi bir önceki bağlantılı davranışı durdurmak için kullanmasını sağlayın.Örneğin tırnağını yemeye başlamadan önce ayaklarını sallamaya başladığını fark ettiyseniz bu bağlantılı davranıştır.
Gevşeme çalışması: Seçilebilecek bir gevşeme tekniği uygulanmalıdır.
Toplumsal Desteku destek çabaları teşvik veya övgü olarak sizden veya yakın arkadaşından gelebilir.
Deneme:Çocuğunuzu alternatif davranışı her gün tekrarlayarak rutin hale getirmeye yönlendirin. Ayrıca takıntının ortaya çıktığı durumları düşünürken de alternatif tepkiyi denemesini önerin.
Kayıt:Ne kadar ilerleme kaydettiğini görmek için günlük olarak alışkanlığın görülme sıklığını kaydedin.
Çocuk Gelişim Uzmanı Şaziye TURAL Çocuk Gelişim
Bu yöntemde takıntılı bir alışkanlığı (tırnak yeme parmak emmevb.) kırmak için adımlar kullanılır. Oldukça basit olmasına rağmen uygulanabilmesi için çocuğun en az 6-7 yaşında olması gerekir. Uygulamayı nasıl gerçekleştireceğinize çocukla birlikte karar vermeli çocuğunuzun bunu yapmaya istekli olduğundan emin olmalısınız.
Rahatsızlıkların gözden geçirilmesi: Çocuğunuzla birlikte bu alışkanlığın yol açtığı güçlükleri sıralayın niçin bundan kurtulmak istiyor? Hangi durumlarda onun için probleme neden oluyor?
Farkındalık eğitimi-ortaya çıktığı durumları saptama:Alışkanlığın ne zaman ve hangi durumlarda meydana geldiğini fark etmek onu kontrol etmede ilk adımdır.İki tane çizelge hazırlayın. Birine siz diğerine çocuğunuz ne zaman ve nerede takıntılı hareketi tekrarladığını işaretleyin.Bir hafta sonra çizelgelerinizi karşılaştırın.
Alternatif tepki u yöntemde anahtar adım budur.Alışkanlığı durdurmak için çocuğunuzla birlikte bu hareketi her tekrarladığında yapacağı bir şey üzerinde anlaşın. Bu öyle bir davranış olmalı ki dakikalarca yapıldığı halde başkalarına garip gelmesin çocuğunuzun normal etkinliğini engellemesin ve takıntılı hareketin farkına varmasını sağlasın.
Düzeltici ve Önleyici Tepki :Alternatif tepkiyi öğrendikten sonra bunu alışkanlığı yarıda kesmek ya da ortaya çıkışını engellemek için kullanmasını sağlayın.
Bağlantılı Davranış :Takıntılı hareketten hemen önce yaptığı davranışı belirlemeye çalışın ve alternatif tepkiyi bir önceki bağlantılı davranışı durdurmak için kullanmasını sağlayın.Örneğin tırnağını yemeye başlamadan önce ayaklarını sallamaya başladığını fark ettiyseniz bu bağlantılı davranıştır.
Gevşeme çalışması: Seçilebilecek bir gevşeme tekniği uygulanmalıdır.
Toplumsal Desteku destek çabaları teşvik veya övgü olarak sizden veya yakın arkadaşından gelebilir.
Deneme:Çocuğunuzu alternatif davranışı her gün tekrarlayarak rutin hale getirmeye yönlendirin. Ayrıca takıntının ortaya çıktığı durumları düşünürken de alternatif tepkiyi denemesini önerin.
Kayıt:Ne kadar ilerleme kaydettiğini görmek için günlük olarak alışkanlığın görülme sıklığını kaydedin.
Çocuk Gelişim Uzmanı Şaziye TURAL Çocuk Gelişim