İşitme Engeli Olan Çocukların Ailelerine Öneriler

'hayaL

Bayan Üye
Bir işitme engelli bireyin işitme cihaz yardımıyla kendi sesini duyması mutluluk verici bir olaydır. Çocuklar bu şekilde duyduğu sesleri taklit ederler. Eğer çocuklar cihaz kullanmayı bırakırlarsa ses çıkarma davranışı da azalacaktır.

Bazı çocuklar cihazlarını takmak istemeyebilirler. Bunların başında bireyin küçük yaşta olması ve cihaza uyum sağlamaması yer alabilir. Daha sonraki yaşlarda çocuklar ‘’Kulağım ağrıyor,biraz kulağım dinlensin,çok ses geliyor rahatsız oluyorum.’’ gibi söylemlerle cihazını takmayabilirler. Aile çocuğuna işitme cihazını işitme duyusu gibi görmesini sağlamalı, çocuğuna cihaz takma bilinci kazandırmalıdır.

Çocuğun işitme cihazını ailesine bir silah gibi kullandığı dönemlerde olmaktadır. Örneğin çocuğun istediği bir davranış yapılmadığında çocuk cihazını çıkarmakla ailesini tehdit etmektedir. Bazı aileler çocuk cihazını çıkarmaması için çocuğun davranışı pekiştirmektedir. Bu durum olumsuz pekiştirildiğinden çocuk her istediği davranış için bu durumu kullanabilir. Çocuğun bu davranışı sıklıkla artacaktır. Aile bu durumda çocuğuna taviz vermemeli, çocuğunu yaptığı davranışlara kulak asmamalıdır. Çocuk kaç kez olursa olsun cihazını çıkarması halinde aile sabırla çocuğuna cihazını taktırmalıdır.

Aile işitme yetersizliği olan çocuğuna ayrıcalıklı davranışlarda bulunmamalıdır. Ev ya da başka bir yerde yapılan ayrıcalıklı davranışları diğer çocuklar tarafından hoş karşılanmayabilir. Bu durum hem anne ve babaya hem de işitme yetersizliği olan bireye karşı olumsuz bir tavır sergilemelerine, çocuğun aile içerisinde dışlanmasına neden olabilir. Bu yüzden aile çocukları arasında çatışma ortamı yaratmamalıdır. Kardeşlerin ‘’keşke benimde bir işitme cihazım olsaydı’’ gibi düşünmesine zemin hazırlamamalıdır.

Anne ve baba işitme yetersizliği olan çocuğunun üzerinde disiplin kurmalıdır. Çocuk ailesini değil, aile çocuğu yönlendirmelidir. Örneğin ev içerisinde çalışma saatleri çocuğun istediği zamanlara göre ayarlanmamalıdır.Çünkü çocuk sürekli ders çalışmama istediğinde bulunacaktır. Eğer aile çocuk üzerinde otorite kuramazsa bu durum eğitimine olumsuz bir şekilde yansıyacaktır. Bu durum biz eğitimcilerin istemediği bir durumdur.

Ailenin tüm ilgisini işitme yetersizliği olan bireyler üzerinde toplaması kaçınılması gereken bir durumdur. Unutmamak gerekir ki tüm aile bireylerinin birbirlerinin ilgisine, sevgisine ihtiyaçları vardır. Genellikle anneler işitme yetersizliği çocuklarına daha fazla ilgi vermeye gönüllü olmaktadır. Bu durum annenin diğer aile bireylerini özellikle eşini ihmal etmesine neden olmaktadır. Aile içerisinde bu durumun yaşanması iletişim kopukluğuna neden olabilir. Bu nedenle anne diğer aile bireylerine de aynı şekilde davranması ve zaman ayırması gerekmektedir.

Aile ve yakın çevre işitme yetersizliği olan bireye normal bir bireymiş gibi davranarak iletişim kurmaları ve bu şekilde çocuğun sosyal yaşama uyumunu sağlamalıdır. Aile kararlı tutumunu akrabalarına ve yakın çevresine aktarmalı,onların çocukla doğal ve abartısız bir iletişim içine girmeleri gerektiğini anlatmalıdır.

Aile bireylerinin ev içerisinde çocuk ile etkinlikler ve çalışmalar yapmalıdırlar. Örneğin beraber yemek yapılabilir, çamaşır asılabilir, hayali oyunlar oynanabilir. Bu çalışmalar çocuğun yakın çevresini tanımasını sağlayacaktır.Ama bazı aileler tüm çalışmalarını ev içerinde yapmaktadır. Çocukların sosyal çevre ile de iletişim haline girmelidir. Örneğin parkta yaşıtları ile oynamalıdır,her hangi bir yere çevre gezisi yapılmalıdır. Aile çocuğun sosyal yaşamını kısıtlamak yerine zenginleştirmelidir.

Aile çocuğun işitme cihazının çalışıp çalışmadığını kontrol etmelidir. Aile pillerin takibine dikkat etmelidir. Aile kulak kalıplarının ve hoperlörlerin bozuk ve kirli olmamasına, kordonların sağlam ve kırılmamasına özen göstermelidir. Aile çocuğun işitme cihazını uzman odyologun ayarladığı şeklide korumalıdır. Dikkat edilmediği zaman çocuğun cihazından yarar sağlaması söz konusu değildir.



Kaynak : Anadolu Üniversitesi İşitme Eng Öğr. Prog. Ders Notları

Tarık AKAY
İşitme Engelliler Öğretmeni

 
---> İşitme Engeli Olan Çocukların Ailelerine Öneriler

CİHAZININ NEDEN BİR ÇOK MODELİ VARDI?
İşitme cihazının bir çok modeli vardır.Her bir modelin kendi içinde pek çok özellik gösteren bir çok tipi mevcuttur.Bu çeşitlilik;her bireyin kendine özgü kaybı,kaybın bulunduğu frekans/frekanslar,konuşmayı algılama derecesi,hastalığın ne olduğu ve gereksinimlerine uygun cihaz ayarlanmasına olanak vermektedir.

İşitme cihazının ayarlanmasında ise bireyin kaybı,sese toleransı,hangi ortamlarda kullanılacağı gibi özel koşulları barındırmaktadır.Bu işi yapmak da odyologların görevidir.Odyologlar,üniversitelerin tıp fakültesi hastanelerinin KBB bölümlerine/işitme merkezlerine bağlı olarak görev yapmaktadırlar.

HANGİ KULAĞA TAKMAK GEREKLİDİR?
İki kulaktada işitme kaybı bulunuyorsa hangi kulağa takılacağını sesİ anlama yüzdesine bakarak karar verilir.ANCAK TEK YÖNÜN İŞİTMESİNİN ARTIRILMASI SESİN YÖNÜNÜN AYIRT EDİLMESİ AÇISINDAN ZARARLI OLABİLMEKTEDİR.

O nedenle2 KULAKTADA İŞİTME ENGELİ VARSA her iki kulağada işitme cihazı takılması daha faydalıdır.Bir işitme cihazı markasının sloganı bunu özetlemektedir:2 kulak 1 tanesinden daha iyidir!

KULAĞI TEMBELLEŞTİRMESİ
İşitme cihazının kulağı tembelleştirmesi yada mevcut hastalığın ilerlemesine sebep olması gibi bir durum söz konusu değildir.

CİHAZA ALIŞTIRMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİM?
Özel eğitimin literatüründe çok önemli bi rcümle vardır:Bireysel farklılıklar söz konusudur!İşte cihaza alışmada da yaşa,tercihine,kayıp türüne,kabullenme isteğine,ailenin tutumuna göre bireyden bireye değişmektedir.Cihaza alışılabilmesi için çoğu zaman sabır,kararlılık,zaman gerekebilmektedir.Alışma döneminde birey eğitim alıyorsa(ki alması şarttır.)eğitimde olduğu gibi aile-öğretmen işbirliği olmalıdır.Bu alışma evresinde birey işitme cihazından rahatsızlık duyuyorsa cihazı çıkarıp 1-2 saat ara verilebilir.Her gün,bir önceki günden daha fazla süreyle cihaz kullanılması önerilmeli ve amaç edinilmelidir.Uzmanlar,tam olarak cihaza uyum sağlmak için 1-1,5 ayın yeterli olduğunu söylüyorlar.Ancak unutulmamalı ki işitme cihazı sadece konuşmayı değil,çevredeki tüm sesleri duyuracaktır.Zaman içinde unutulan ya da ilk defa algılanan sesler bireyi rahatsız edebilir ve cihaza karşı olumsuz tutum geliştirebilir.Alışma süresinde yada işitme cihazına olumsuz tutum sergilendiğinde öğretmenin uygun pekiştirme tarifesi hazırlaması gerekebilir.Yetkili kişilerle görüşülerek genel olarak ilk hafta şunlara dikkat edilmelidir:

1. 2. 3.GÜNLER
Cihaza karşı uyumsuzluk varsa(ancak söz konusu bu direnç uzman tarafından incelenmeli ve sebebi araştırılmalı)ilk hafta sadece evde kullanılabilir.
Cihazın ayarlarıyla oynanmamalı,rahat duyma seviyesinde kalmalıdır.
Cihaz kullanıldığında cevre seslerine dikkat cekilmeli(telefon sesi,zil sesi,hayvan sesleri,doğa sesleri vb)
Cihazı takan kişi ses çıkarttığında kendi sesini kontrol etmesini sağlamak için destek olunmalı.
Önce bir kişiyle göz kontağı kurularak konuşması/dinlemesi sağlanmalı sonra yavaş yavaş göz kontağı kesilerek konuşmayı/sesi anlayıp anlamadığı kontrol edilmelidir.
Cihaza karşı direnç gösterildiği zaman dilimleri gözlemlenmeli,durum incelendikten sonra uygulamalı davranış analizi ve davranışçı yaklaşım öğretmen tarafından doğru bir şekilde uygulanmalı ve aile de bu konuda bilgilendirilmelidir.
4. 5. 6.GÜNLER
Evde kullanıma devam edilmeli ve cevre seslerine odaklanması sağlanmalı,bol bol yanında konuşulmalı.(kısa,net,anlaşılır cümleler)
Sesin nereden geldiğini anlamalı/kaynağı saptaması gösterilmeli ve dinleme becerisi sağlanmalıdır.
7. GÜNDEN SONRA
Artık en az 5saat takılması önerilebilir,bu süre giderek uzatılmalıdır.
Grup konuşmalarında kimin konuştuğu/kaynaklara bakmak/etkinlikleri katılması sağlanmalı bu konuda birey cesaretlendirilmelidir.
Dışarıda da kullanımı sağlanmalıdır ve cevre seslerine dikkat edilmelidir.
Anlamadığı cümleleri tekrarlatmak için istekli davranmalıdır.
Bu süreçte ve cihazı her kullandığında pil kontrolu,ayarları değiştirmemesi sağlanmalıdır.
PİL KONTROLUNU NASIL YAPACAĞIM?
Cihazın volumu en yükseğe getirilerek elinizi cihaza yaklaştırın,cihazda ötme olursa pili iyidir,tekrar olması gereken volum ayarına getiriniz.En kolay yöntem budur ayrıca birkaç tane daha pil kontrol yöntemi vardır.

İŞİTME CİHAZLARDA UYUM-ÖZET
Başlangıçta bilmeniz gereken iki şey vardır. Birincisi, işitme cihazlarının sesleri kulağınıza eski işitme durumunuzdaki gibi gelmez. İkincisi, onları takmaya uyum sağlamak zaman alır. Bir çift gözlükle rahat etmek gibi, başlangıçta biraz hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz ama bu zamanla geçecektir.

Başarınızın tek ve en önemli belirleyicisi, yeni işitme cihazınıza yaklaşımınızdır. Başlangıçta, onları düzenli olarak kullanmak ve onlarla beraber çeşitli durumlarda çalışmak için bilinçli bir çaba harcama ihtiyacı duyacaksınız.

Fakat, özellikle başlarda, bunu yapmaya geç başlamayınız. İşitme cihazlarını hayatınızla aşamalı olarak bütünleştirmek, günde birkaç saat ile başlamak daha mantıklıdır. Yeni bir uyarıcıya fazlasıyla maruz kalmak, yorgunluğa, rahatsızlığa ve düş kırıklığına sebep olabilir – öğrenme sürecini yavaşlatan bütün faktörler. Kendinize biraz zaman tanıyın. Birkaç hafta sonra, gereksiz yorgunluk ya da gerginlik olmaksızın işitme cihazlarınızı rutin olarak kullanmaya alışmış olmalısınız.

Ayrıca, göz önüne alınması gereken fiziksel uyumlar da söz konusudur. Başlangıçta işitme cihazlarının kulağınızda olması size komik gelebilir. Stiline bağlı olarak, işitme cihazınızın kulağınızda ya da kulak kanalınızda sizi alıkoyduğunu hissedebileceğiniz bir parçası bulunabilir. Kulağınız, içinde bir nesne olduğuna alışıncaya kadar, küçük çaplı rahatsızlık ya da yanma hissi oluşabilir. Bu, işitme uzmanınızın hafifletmesi ya da parlatılması yoluyla kolayca düzeltilebilir. Aslında, birçok kişi bir kere işitme cihazlarını kullanmaya alıştıklarında, onların varlığını bile unuturlar.

İşitme cihazlarını kullanmaya başladığınız ilk zamanlarda, kendi sesiniz kulağınıza komik gelebilir ki bunun nedeni kapatılma olarak bilinen bir olgudur ve işitme cihazı ile kulak zarınızın arasında sıkışan havadan kaynaklanır. İşitme cihazlarının bir çoğu, bu biçimsizliği en aza indirecek şekilde dizayn edilmişlerdir.



KAYNAKCA: Tüfekçioğlu,İmran İşitme Konuşma Görme Sorunları Olan Çocukların Eğitimi (ünite 1 ) Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Basımevi,3.Baskı
 
takipçi satın al
instagram takipçi hilesi
takipçi satın al
tiktok takipçi hilesi
vozol
Geri
Üst